تاریخ پس از ۲۰۰ سال تکرار می‌شود؟
استعفای جنجالی امپراتور ژاپن
گروه جهان: این شاید یکی از «اسرار آشکار» باشد که آکیهیتو، امپراتور ژاپن، مثل بسیاری از مردم خواسته‌ای دارد و دوست دارد این خواسته‌اش عملی شود: در ۸۲ سالگی خواستار بازنشستگی است. مساله این است که آیا ژاپنی‌ها و رهبران منتخب این کشور به او اجازه چنین کاری می‌دهند یا خیر. در یک برنامه تلویزیونی که روز گذشته روی آنتن رفت امپراتور محبوب ژاپن آشکارا و برای اولین بار مساله‌ای را اعلام کرد. اگرچه صدایش چندان مفهوم نبود اما از سن، وظایف محوله روزمره و محدودیت‌های جسمی روزافزون سخن گفت.
گروه جهان: این شاید یکی از «اسرار آشکار» باشد که آکیهیتو، امپراتور ژاپن، مثل بسیاری از مردم خواسته‌ای دارد و دوست دارد این خواسته‌اش عملی شود: در ۸۲ سالگی خواستار بازنشستگی است. مساله این است که آیا ژاپنی‌ها و رهبران منتخب این کشور به او اجازه چنین کاری می‌دهند یا خیر. در یک برنامه تلویزیونی که روز گذشته روی آنتن رفت امپراتور محبوب ژاپن آشکارا و برای اولین بار مساله‌ای را اعلام کرد. اگرچه صدایش چندان مفهوم نبود اما از سن، وظایف محوله روزمره و محدودیت‌های جسمی روزافزون سخن گفت. او در این مصاحبه از پیش ضبط شده که حدود ۱۰ دقیقه طول کشید و در چند شبکه ژاپنی پخش شد، گفت: «نگرانم که روز به روز برایم دشوارتر شود که وظایفم را به‌عنوان امپراتور انجام دهم.»
اگر آکیهیتو کناره‌گیری کند، این اقدام می‌تواند خانواده سلطنتی ژاپن را از نو تعریف کند. به گزارش نیویورک‌تایمز، خانواده سلطنتی ژاپن در زمره قدیمی‌ترین خاندان‌های سلطنت در جهان هستند. اگرچه امپراتور دارای قدرتی نمادین است اما کناره‌گیری او می‌تواند باعث دامن زدن به این مناقشه قدیمی شود که آیا یک زن می‌تواند اجازه یابد که مقام سلطنت را در ید قدرت خود بگیرد یا خیر. برای اولین بار در ماه جولای اعلام شد که آکیهیتو که به دلیل سرطان و مشکلات قلبی تحت درمان قرار دارد می‌خواهد بازنشسته شود و قدرت را به فرزند ۵۶ ساله‌اش «شاهزاده ناروهیتو» واگذار کند. ناروهیتو ظاهرا خلق و خوی آرام پدر خود را به ارث برده و تمایل دارد تا سلطنت را مقامی غیرسیاسی نگه دارد. اما این کناره‌گیری به دلیل قانون ژاپن دشوار است. قانون می‌گوید امپراتور تا زمان مرگ باید خدمت کند. پارلمان باید قانون را برای کناره‌گیری آکیهیتو تغییر دهد. نخست‌وزیر شینزو آبه، در پاسخی کوتاه اعلام کرد که دولت او برای تغییر قانون مشکلی ندارد هرچند او از دادن تعهدی خاص در این زمینه شانه خالی کرد. او گفت: «با در نظر گرفتن سن عالیجناب و بار مسوولیت و وظایف رسمی ایشان، ما باید به دقت در مورد آنچه باید انجام گیرد، تامل کنیم.» امپراتورهای ژاپن معرف دوره‌هایی خاص در تاریخ این کشور بوده‌اند. تقویم منحصر به فرد آنها مبتنی است بر دوران پادشاهی‌شان: سال ۲۰۱۶ برابر است با بیست و هشتمین سال به تخت نشستن آکیهیتو و وقتی جانشین او به تخت بنشیند تاریخ دوباره به «سال اول» بازخواهد گشت و از نو شروع خواهد شد.
«هیروهیتو»، پدر امپراتور فعلی ژاپن، در سال ۱۹۸۹ درگذشت یعنی سال ۶۴ سلطنتش؛ دورانی که جنگ سرد و سال‌های رونق اقتصادی در ژاپن به پایان نزدیک می‌شد و حس دگردیسی تاریخی در حال تشدید بود. با توجه به شجره‌نامه رسمی که به دوران افسانه‌ای بازمی‌گردد، هیچ مقررات قانونی برای کناره‌گیری از تخت سلطنت از سوی خانواده امپراتوری ژاپن که ۲۷۰۰ سال است تاج و تخت را در دست دارند، وجود ندارد. آکیهیتو از پارلمان خواسته تا قوانین را تغییر دهد هرچند کارشناسان می‌گویند او می‌تواند به‌طور غیرمستقیم چنین درخواستی داشته باشد. این کار در راستای عدم مداخله در سیاست صورت می‌گیرد که از زمان شکست این کشور در جنگ جهانی دوم
- دوران هیروهیتو- برای امپراتوران ژاپن ممنوع شده است.
پس از جنگ، پدر آکیهیتو پیروان خود را با گفتن این سخن متحیر کرد که او خدا نیست. او با این سخن دهه‌ها تبلیغات دولتی و قرن‌ها سنت نادرست را واژگون کرد. قانون اساسی جدید که از سوی قدرت پیروز آن دوران یعنی ایالات‌متحده تحمیل شد، او را از قدرت سیاسی محروم و نقشی صرفا تشریفاتی برای وی در نظر گرفت. اگر پارلمان کناره‌گیری آکیهیتو را تایید کند، بزرگترین دگرگونی در سنت پادشاهی در ژاپن از دوران جنگ خواهد بود. «تاکیشی هارا»، یکی از مقام‌های خانواده امپراتوری در دانشگاه ژاپن می‌گوید: «به لحاظ تاریخی، کناره‌گیری امری بسیار معمول برای امپراتورها بوده است.» بیش از نیمی از پادشاهان ژاپن تاج و تخت را خالی گذاشتند و برای خدمت در معبد بودا به بازنشستگی رفتند. فقط در قرن 19 وقتی رهبران ژاپن کیش خدایگانی امپراتور را ایجاد کردند، کناره‌گیری غیرممکن شد. امپراتور و میچیکو، همسرش، به مشاوران اصلی در فجایع طبیعی (مانند زلزله و سونامی) تبدیل شدند. در ماه فوریه، آنها از فیلیپین دیدار کردند که از معدود سفرهای خارجی آنهاست. آنها بنا داشتند تا غارتگری‌های ژاپن در دوران جنگ را با این سفر به‌گونه‌ای اصلاح کنند. در سال‌های اخیر این باور در میان بسیاری‌ها وجود داشت که آکیهیتو اگرچه مردی ساکت اما قدرتمند بود که مدافع هویت صلح طلب ژاپن پساجنگ بود هرچند دولت محافظه‌کار می‌کوشد تا محدودیت‌های چند دهه‌ای بر قدرت نظامی خود را بردارد. نیویورک‌تایمز به نقل از نظرسنجی انجام شده از سوی برخی رسانه‌های ژاپنی می‌نویسد که مردم نیز از کناره‌گیری امپراتور رضایت دارند. تقریبا 85 درصد از پاسخ دهند‌گان اعلام کردند که مدافع اصلاح قانون برای مجاز دانستن کناره‌گیری امپراتور هستند. بسیاری معتقدند که قانون سلطنت در این کشور تاریخ گذشته است. براساس قانون سلطنت، فقط مردان می‌توانند وارث تاج و تخت شوند؛ مساله‌ای که بسیار مورد مناقشه است.
آنچه باید از سلطنت در ژاپن بدانید
با اعلام کناره‌گیری امپراتور ژاپن، او نخستین فرد در تاریخ 200 ساله اخیر این کشور است که می‌خواهد استعفا دهد. در زیر 4حقیقت در مورد یکی از قدیمی‌ترین خانواده‌های سلطنت در جهان وجود دارد:
۱- سلسله طولانی: ژاپن دارای یکی از قدیمی‌ترین امپراتوری‌ها است. آکیهیتو صدوبیست‌وپنجمین امپراتوری است که ریشه‌اش به پایه‌گذار ژاپن در 600 قبل از میلاد یعنی امپراتور «جیمو» بازمی‌گردد. گفته شده جیمو از تبار خدای خورشید بوده است. اگرچه شواهد مربوط به زندگی 25 امپراتور اول در افسانه پیچیده شده اما دلیل کافی تاریخی وجود دارد که خط پادشاهی به شکل پیوسته از 500 پس از میلاد تا امروز جاری است. پس از اینکه امپراتوران مدرن ژاپن درگذشتند، نامشان تغییر یافت تا بازگو‌کننده عصری باشند که در آن می‌زیستند. آکیهیتو یعنی «صلح در همه جا»؛ این نامی است که به دوران سلطنت وی داده می‌شود که از سال 1989 شروع شد.
۲- خدایان و انسان‌ها: امپراتور رئیس دولت و بزرگترین مقام مذهب شینتو است. ژاپن تنها کشور مدنی است که رئیس دولت خود را امپراتور می‌نامد. در ژاپن امپراتور یک چهره «مستقل آسمانی» تلقی می‌شود که گویی تبار او از خدا(یان) ریشه گرفته است. پادشاه به لحاظ تاریخی از حق الهی برای حکومت برخوردار بود اما در قرون اخیر این هاله تقدس از پیرامون وی زدوده شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم و تسلیم ژاپن، هیروهیتو اعلام کرد که امپراتور، الهی نیست. بر اساس قانون 1947 پساجنگ در ژاپن، امپراتور به نماد دولت و وحدت مردم تبدیل شد.
۳-دانشمندان آماتور: در آغاز هر سال جدید از سال 1869 به این سو، درست پس از آنکه میجی اقتدار امپراتور را بازگرداند و ژاپن را در مسیر نوسازی و صنعتی شدن قرار داد، امپراتور میزبان مجموعه‌ای از سخنرانی‌های علمی بوده است. هیروهیتو و فرزند بزرگش آکیهیتو، به زیست‌شناسی دریایی علاقه داشتند. هیروهیتو چند مقاله علمی در مورد آبزیان نوشت و گفته می‌شود که آکیهیتو نیز کارشناس ماهی «گوبی» بود. آکیهیتو تا کنون 8 مقاله در مورد ماهی نوشته و گونه جدیدی از ماهی‌ها قرار است به نام او ثبت شود.
۴- زنان در قدرت: به شکل تاریخی، زنان می‌توانند به تاج و تخت برسند اما تنها هشت نفر از امپراتوران ژاپن زن بوده‌اند. در قرن 20، امپراتوران ژاپن معمولا یک همسر دائمی و چند همسر غیردائم داشتند. همه آنها از زنان اشراف بودند. آکیهیتو اولین امپراتوری است که اجازه یافته با یک زن معمولی ازدواج کند. فرزند بزرگ آکیهیتو نیز با زنی معمولی ازدواج کرد. براساس قانون 1947، تنها مردان می‌توانند تاج و تخت را به میراث ببرند هرچند در سال 2005 تغییری در قانون داده شد تا زنان نیز بتوانند خودی نشان دهند.
ارسال نظر