پس از کودتا ۴۷ هزار نفر بازداشت، تعلیق یا از کار برکنار شده‌اند
مصطفی کمال اردوغان
گروه جهان: برخی می‌گویند کودتایی پس از کودتای بدفرجام در کشور رخ داده است. این‌بار این کودتا نه از طریق سرنیزه، بلکه با اقتدار رئیس‌جمهوری ترکیه در حال وقوع است. به گزارش رویترز از فردای کودتا تاکنون در ترکیه ۴۷ هزار نفر بازداشت، تعلیق یا از کار برکنار شده‌اند. در این میان ۱۵۲۰۰ نفر از برکنارشدگان معلمان هستند. معلمان مهم‌ترین متهمان سربازی فتح‌الله گولن هستند. آنها در مدارسی موسوم به «درس‌خانه» مشغول به تدریس بوده‌اند. هر چند که اردوغان این اواخر دستور به برچیده شدن این مدارس داده بود.
گروه جهان: برخی می‌گویند کودتایی پس از کودتای بدفرجام در کشور رخ داده است. این‌بار این کودتا نه از طریق سرنیزه، بلکه با اقتدار رئیس‌جمهوری ترکیه در حال وقوع است. به گزارش رویترز از فردای کودتا تاکنون در ترکیه ۴۷ هزار نفر بازداشت، تعلیق یا از کار برکنار شده‌اند. در این میان ۱۵۲۰۰ نفر از برکنارشدگان معلمان هستند. معلمان مهم‌ترین متهمان سربازی فتح‌الله گولن هستند. آنها در مدارسی موسوم به «درس‌خانه» مشغول به تدریس بوده‌اند. هر چند که اردوغان این اواخر دستور به برچیده شدن این مدارس داده بود. همزمان ویکی‌لیکس حدود ۳۰۰ هزار ایمیل متعلق به حزب عدالت و توسعه را در سایت خود قرار داده است. گفته می‌شود وب‌سایت ویکی‌لیکس در واکنش به موج گسترده بازداشت‌ها در ترکیه و عملیات پاکسازی که آنکارا پس از کودتای نافرجام اخیر در پیش گرفته، اقدام به انتشار حدود ۳۰۰ هزار ایمیل کرده است. این سایت مدعی است این ایمیل‌ها به حزب متبوع رئیس‌جمهور ترکیه تعلق دارد. همزمان ترکیه نیز این وب‌سایت را در شبکه اینترنت ملی فیلتر کرد.
به گزارش الجزیره، سایت افشاگر ویکی‌لیکس ۲۹۴ هزار و ۵۴۶ ایمیل در کنار هزاران فایل الصاق شده از ۷۶۲حساب کاربری را در حالی منتشر کرده است که ادعا می‌کند این ایمیل‌ها به حزب رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه یعنی عدالت و توسعه تعلق دارد. تازه‌ترین این ایمیل‌ها که روز سه‌شنبه منتشر شد به تاریخ ششم ژوئیه سال جاری (۱۶ تیر) برمی‌گردد و قدیمی‌ترین آنها به سال ۲۰۱۰ تعلق دارد.
ویکی‌لیکس با اعلام اینکه این ایمیل‌ها را یک هفته پیش از کودتای نافرجام روز جمعه جمع‌آوری کرده تاکید کرده است: ویکی‌لیکس در واکنش به پاکسازی سراسری در ترکیه پس از کودتا به انتشار این ایمیل‌ها ادامه می‌دهد. این وب‌سایت افشاگر درباره ایمیل‌های منتشر شده نیز گفته است: مفاد و منابع این ایمیل‌ها بررسی و شناسایی شده است؛ هیچ‌یک از این ایمیل‌ها به هیچ‌وجه به عناصر کودتا یا احزاب سیاسی و دولتی رقیب حزب حاکم تعلق ندارند. ویکی‌لیکس پیش از این ادعا کرده بود که دولت ترکیه تلاش خواهد کرد تا این مدارک را سانسور کند و از مردم ترکیه خواسته بود برای خنثی کردن هرگونه اقدام دولت برای مسدود کردن راه‌های دستیابی به این اسناد آماده باشند.
از سوی دیگر شبکه اسکای نیوز اعلام کرد مقامات ترکیه وب‌سایت ویکی‌لیکس را به خاطر انتشار این اسناد در شبکه اینترنت داخلی فیلتر کردند. این در حالی است که برخی منابع خبری اعلام کردند که به سایت ویکی‌لیکس حملات هکری شدیدی شده است. ویکی‌لیکس در صفحه ابتدایی خود با چاپ کاریکاتوری از اردوغان توضیح داده است که این ایمیل‌ها دسته‌بندی شده است و تاکنون براساس این دسته‌بندی که از «A» تا «I» بوده نزدیک به ۳۰۰ هزار ایمیل افشا شده است. این سایت همچنین تهدید کرد که ایمیل‌های بیشتری از مکاتبات حزب عدالت و توسعه در اختیار دارد و به‌زودی همه آنها را منتشر می‌کند.
همچنین مقامات ویکی‌لیکس با پیش‌بینی فیلتر شدن این سایت در ترکیه از مردم این کشور خواسته است از دو فیلترشکنی که در اینترنت به وفور یافت می‌شود استفاده کنند و در اشاعه این ایمیل‌ها با ویکی‌لیکس همکاری کنند.
دستگیری‌های فله‌ای ادامه دارد
بنای حزب عدالت و توسعه در روزهای پس از کودتا بازداشت همگان است. بیشتر این بازداشت‌ها به آنچه آنها «دولت موازی» می‌خوانند بازمی‌گردد. دولت موازی یعنی حضور طرفداران فتح‌الله گولن، روحانی آمریکایی‌نشین ترکیه در نهادهای امنیتی و دولتی این کشور است. براساس آخرین اخبار در روزهای پس از کودتای ترکیه در مجموع مسوولان این کشور بیش از ۴۷ هزار نظامی و کارمند غیرنظامی در بخش‌های مختلف را بازداشت یا از کار برکنار کرده‌اند. در همین راستا ۲۸۳۹ نظامی ارتش از جمله ۵۰ ژنرال و افسر ارشد نظامی دستگیر شدند.همچنین ۲۷۴۵ قاضی، دادستان و کارمند سیستم قضایی ترکیه نیز بازداشت یا از کار برکنار شدند که در بین آنها دو قاضی دادگاه قانون اساسی ترکیه، ۱۴۰ قاضی دادگاه‌های استیناف، ۴۸ قاضی در دادگاه اداری و پنج تن از هیات عالی قضات و دادستان‌های ترکیه هستند. در وزارت کشور ترکیه نیز ۸۸۷۷ کارمند بازداشت یا از کار برکنار شدند که از این میان ۷۸۹۹ تن پلیس و نیروی امنیتی، ۶۱۴ تن نیروی ژاندارمری، ۳۰ استاندار یا رئیس ایالت و ۴۷ فرماندار هستند. وزارت آموزش و پرورش و آموزش عالی نیز شاهد یکی از بزرگ‌ترین پاکسازی‌ها در ترکیه بوده که در مجموع ۳۱ هزار و ۲۲۰ تن بازداشت یا برکنار شده‌اند که در این میان ۱۵۲۰۰ کارمند در موسسه‌های آموزشی و ۱۵۷۷۰ تن در دانشگاه‌ها هستند.
علاوه بر این مقامات آنکارا سفر چهره‌های آکادمیک به خارج از این کشور را ممنوع کردند. در وزارت دارایی ترکیه نیز در مجموع ۱۵۰۰کارمند دستگیر یا برکنار شده‌اند که بیشتر آنها مورد پیگرد قضایی قرار گرفته‌اند. در آمار تلفات کودتای نافرجام ترکیه نیز بنا بر اعلام مقامات ترکیه در مجموع ۲۹۰ تن کشته شدند که در این میان ۱۰۴ تن کودتاچی، ۷۱ نیروی امنیتی هوادار دولت و مابقی نیز غیرنظامی هستند. همچنین سازمان نظارت بر رسانه‌های ترکیه روز سه‌شنبه مجوز ۲۴ کانال رادیویی و تلویزیونی را که متهم به تماس با فتح‌الله گولن هستند لغو کرد.
برکناری هزاران مقام زنگ خطر را برای ناظران بین‌المللی به‌صدا در آورده است. سازمان ملل دولت ترکیه را ترغیب کرده به حاکمیت قانون احترام بگذارد و حقوق بشر را پاس بدارد. همچنین اعلام شده است مقامات ترکیه فرمانده نیروهای ژاندارمری در قونیه را بازداشت کرده‌اند. روز سه‌شنبه یک مقام ارشد آلمانی گفت که «یک شکاف عمیق» در ترکیه سر باز کرده است و او می‌ترسد این شکاف‌ها باعث ناآرامی در میان جامعه بزرگ ترک‌های آلمان شود. مارتین شولتس، رئیس پارلمان اروپا نیز ترکیه را به «انتقام گرفتن» از مخالفان و منتقدان متهم کرده است. او همچنین گفت که بحث پیرامون احیای مجازات اعدام «عمیقا نگران‌کننده» است. اتحادیه اروپا هشدار داده که چنین اقدامی به معنی پایان گفت‌وگو برای پیوستن ترکیه به این اتحادیه خواهد بود. در شرایطی که انتقادها نسبت به رفتار حزب عدالت و توسعه در دوران پساکودتا بالا گرفته است، روزنامه حریت خبر داد تا اطلاع ثانوی استادان دانشگاه حق خروج ازاین کشور را ندارند.
آیا اردوغان از کودتا اطلاع داشت؟
خبرها درخصوص اینکه مقامات ترکیه از کودتا اطلاع داشته‌اند یا نه ضد و نقیض است. رئیس‌جمهوری ترکیه می‌گوید ۴ تا ۵ ساعت پیش از کودتا از آن اطلاع پیدا کرده بود. یک خبرگزاری ایتالیایی هم می‌گوید که یک هفته پیش از کودتا فرانسه به مقامات ترکیه هشدار داده بود که کودتایی در این کشور رخ خواهد داد. این منابع اعلام کردند: فرانسه اطلاعاتی را به دستگاه‌های اطلاعاتی ترکیه درباره مقدمه‌چینی گروهی از نظامیان برای کودتا علیه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور داده بود؛ همین مساله باعث شد تا نیروهای امنیتی اقدامات پیش‌دستانه‌ای را اتخاذ کرده و در نتیجه کودتا را به شکست بکشانند. به گفته این منابع، این اطلاعات دست‌کم دو روز قبل از ساعت صفر کودتا به دست ترکیه‌ای‌ها رسیده بود. این اطلاعات ساعت وقوع کودتا را مشخص نکرده بود، اما چارچوب کلی آن را مشخص کرده بود، در نتیجه مقامات ترکیه اقداماتی را به‌صورت محرمانه اتخاذ کرده و کودتا را ناکام گذاشتند. این منابع تاکید کردند: هرچند که اطلاعات فرانسه برای مقامات ترکیه غافل‌گیرکننده بود، اما آغاز کودتا برای آنها غافل‌گیرکننده نبود.
گولن تحویل داده می‌شود؟
از زمانی که کودتا کلید خورد، تمامی مقامات دولتی بر این باور بودند که این کودتا یک رهبر عمده دارد و آن هم کسی جز فتح‌الله گولن نیست. بر این اساس ترکیه بارها از ایالات متحده خواسته است تا این روحانی را که در پنسیلوانیا زندگی می‌کند به ترکیه مسترد کند. در این ارتباط فتح‌الله گولن با رد اتهام دست داشتن در تلاش برای کودتا در ترکیه، از واشنگتن خواست با درخواست آنکارا برای تحویلش مخالفت کند. زمزمه‌هایی در این خصوص شنیده می‌شود که آمریکا با تحویل گولن به آنکارا موافقت کرده است. کاخ سفید پیش از این تاکید کرده بود که پس از مطابقت وضعیت گولن با قوانین معاهده تسلیم افراد تحت تعقیب، درخواست تحویل گولن را بررسی خواهد کرد. کاخ سفید همچنین اعلام کرد که باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان، همتای ترکیه‌ای خود درباره سرنوشت گولن گفت‌وگو کرد. اوباما در این تماس پیشنهاد کمک به ترکیه در تحقیقات را درخصوص کودتای نافرجام اخیر داد.
ارسال نظر