هژمونی آنلاین - ۲۹ خرداد ۹۵

نویسنده: چارلی وینتر
محقق بنیاد کویلیام
مترجم: محمدحسین باقی

در بخش قبل گفته شد که داعش مخاطب خود را می‌شناسد و برای طیف گسترده مخاطبان با سلایق مختلف تبلیغ خاصی را در نظر می‌گیرد. اگرچه بخشی از تبلیغات این گروه بر «زندگی نرمال» در «خلافت» تاکید دارد اما به دلایلی چندان در رسانه‌ها جریان نمی‌یابد. تبلیغاتچی‌های داعش الگوهای مختلف مصرف مخاطبانشان را می‌شناسند. اما «سوژه تبلیغ» داعش چه افراد یا گروه‌هایی هستند؟ در این بخش به «مخالفان درگیر و بالقوه» به‌عنوان یکی از سوژه‌های تبلیغ اشاره می‌شود.

افکار عمومی بین‌المللی

تبلیغاتچی‌های به اصطلاح «دولت اسلامی» علاوه بر مخالفان فعال خویش، افکار عمومی بین‌المللی و رها شده به حال خود را عمدتا از طریق رسانه‌ها هدف می‌گیرند. متاسفانه قدرت اقدامات و تلاش‌های این گروه برای ترساندن افکار عمومی بین‌المللی نتیجه مستقیم توانمندی‌هایش برای اعمال فشار بر رسانه‌های غربی است. تصادفی نیست که بیشتر تبلیغات این سازمان متناسب با تحولات بین‌المللی به نظر می‌رسد. در واقع به خاطر ویدئوهای پر بیننده‌اش- که بیشتر آنها پیش از انتشار ترجمه می‌شوند- یکی از انگیزه‌های اصلی این فیلم‌ها برانگیختن خشم و محکومیت بین‌المللی برای قطبی کردن افکار عمومی است؛ به‌طوری که آنها بر دولت‌های متبوع خویش برای مشارکت بیشتر فشار وارد آورند. به تعبیر دیگر، مشارکت بیشتر دولت‌های غربی به نفع داعش است و آنها این کار را از طریق فشار بر افکار عمومی و رسانه‌ها انجام می‌دهند. ویدئویی که زنده زنده سوزاندن معاذ الکساسبه، خلبان اردنی را به تصویر کشید- و پس از هفته‌ها حدس و گمان انتشار یافت که «دولت اسلامی» به دقت برای آن و طی یک کمپین تبلیغاتی ۸ساعته برنامه‌ریزی کرده - نمونه روشنی از این مساله است.

***

روش‌هایی که طی آن این تبلیغات، بر مخاطب اشاره شده تاثیر می‌گذارد تا حدودی بدون ابهام است. آنچه چندان روشن نیست این تصور اساسا مهم است که تاثیر آن بر ۵ طبقه بندی دیگر یعنی اعضای فعال، نیروهای بالقوه، پخش‌کنندگان، نو گرویدگان و کسانی که نامشان در لیست جذب قرار دارد چگونه است. در ادامه، روش تاثیرگذاری تبلیغات داعش بر این گروه‌ها و دیگران ارزیابی خواهد شد. قبل از پرداختن به آن، لازم است اشاره شود که این یک گروه‌بندی مبهم است که البته حجم قابل‌توجهی از همپوشانی میان آن وجود دارد.