التهاب در بغداد

گروه جهان: بغداد باز هم یک روز ناآرام را گذراند. معترضان برای اولین بار پس از سقوط صدام و حمله آمریکایی‌ها به عراق خشمگینانه به منطقه سبز بغداد وارد شدند. بسیاری می‌گفتند یک بهار عربی دیگری راه افتاده است. معترضان با به اهتزاز در آوردن پرچم عراق روی دیوار منطقه «سبز» بغداد روزهای سقوط صدام و سپس بهار عربی را به یاد بسیاری از ناظران آورد. به گزارش الجزیره، در بغداد وضعیت «هشدار فوق‌العاده» اعلام شد زیرا معترضان علاوه بر ورود به منطقه سبز، پارلمان عراق را نیز بی نصیب نگذاشتند. پس از آنکه جلسه پارلمان برای تایید وزرا با شکست مواجه شد معترضان به درون پارلمان ریختند به گونه‌ای که برخی آن را «اشغال پارلمان» نامیدند. با این حال، پس از یک روز ناآرام در بغداد، مسوولان امنیتی عراق اعلام کردند که اوضاع امنیتی در پایتخت این کشور در کنترل کامل است و مردم خشمگین در حال خروج از مناطق حساس شهر هستند.

«فرماندهی عملیات بغداد» که عالی‌ترین نهاد نظامی برای حفاظت از پایتخت عراق محسوب می‌شود، اعلام کرد که اوضاع امنیتی در این شهر کاملا در کنترل است و هیچ مورد تروریستی تاکنون گزارش نشده است. این فرماندهی پیش‌تر وضعیت امنیتی در این شهر را به بالاترین سطح خود یعنی سطح قرمز رسانده و تمامی ورودی‌های شهر را بسته اعلام کرد. نیروهای امنیتی تنها اجازه خروج از پایتخت را می‌دهند و هیچ‌کس حق ورود به بغداد را ندارد. الجزیره تحولات روز شنبه را چنین توصیف می‌کند: «اوج بحران سیاسی در عراق، درگیری میان نمایندگان، درگیری برای کنار زدن رئیس پارلمان، عقیم گذاشتن تلاش‌های العبادی و در نهایت ورود مردم به پارلمان و فتح آن.» الجزیره می‌افزاید: این ناآرامی‌ها مصادف شد با انفجاری که زائران شیعی را هدف گرفته بود و دست‌کم ۲۳ کشته بر جای گذاشت. منطقه خضرا (سبز) که امن‌ترین نقطه عراق محسوب می‌شود روز شنبه شاهد ناآرامی بود. در این منطقه پارلمان، منزل نخست‌وزیر و سفارتخانه‌های خارجی قرار گرفته است. این گزارش همچنین می‌نویسد معترضان خطاب به مقام‌های عراقی فریاد می‌زدند: «امروز روز آخر حضورتان در اینجاست. همه تان را بیرون می‌کنیم.» بسیاری از خبرگزاری‌ها از جمله الجزیره، سی‌ان‌ان و سومریه نیوز معتقدند که بسیاری از این معترضان حامیان مقتدی صدر بودند. آنها طناب‌هایی را به هم وصل کرده و گرد آن موانع بتونی انداخته و آنها را می‌کشیدند تا با جابه‌جایی آنها بتوانند حریم منطقه سبز را بشکنند.در پی بی‌نتیجه ماندن نشست پارلمان، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در سخنانی مطبوعاتی از مردم خواست «علیه فساد قیام کنند» و تنها لحظاتی پس از این سخنان هواداران وی که در دروازه‌های منطقه خضرای بغداد تحصن کرده بودند وارد این منطقه امنیتی و حساس شدند و مقرهای مهم از جمله پارلمان را به اشغال خود درآوردند. یک مسوول امنیتی در پایتخت عراق می‌گوید از صبح یکشنبه معترضان در حال تخلیه مقرهای حساس از جمله پارلمان هستند. دفتر مقتدی صدر نیز که در واقع چراغ سبز ایجاد تنش‌های اخیر در بغداد را صادر کرده در بیانیه‌ای از مردم خواست تا «انقلاب خود را که برای اصلاحات آغاز کرده‌اند تا دستیابی به اهداف خود ادامه دهند.» الجزیره به نقل از گزارشگران می‌نویسد اگرچه نیروهای امنیتی حاضر بودند اما تلاشی برای ممانعت از ورود مردم به ساختمان پارلمان انجام ندادند. در همین حال هادی العامری از فرماندهان ارشد نیروهای موسوم به «حشد شعبی» به یگان‌های تحت امرش دستور داده تا محافظت از بغداد را برعهده بگیرند و در خارج از شهر به نیروهای کمربند امنیتی پایتخت بپیوندند. معترضان تلاش داشتند با کشیدن سیم خاردار اطراف یکی از خروجی‌های بغداد مانع فرار برخی قانون‌گذاران و نمایندگان پارلمان شوند. آنها به خودروهایی که گفته می‌شد به مقام‌های پارلمانی تعلق دارد حمله کرده و آسیب‌هایی به آنها وارد کردند. الجزیره می‌نویسد: صدر ماه گذشته هشدار داده بود و از حامیان خود خواسته بود تا به منطقه سبز حمله کنند اما «او نگفته بود که روز شنبه وارد این منطقه شوند.» صدر در سخنانی گفت سیاستمداران «فساد را پایان نمی‌دهند.» او گفت: «در هیچ فرآیند سیاسی که در آن انواع مختلفی از احزاب سیاسی حضور داشته باشند شرکت نخواهد کرد.» سی‌ان‌ان می‌نویسد: «سعد معان»، سخنگوی فرماندهی عملیات ویژه به العراقیه گفت: با برقراری وضعیت اضطراری ورودی‌های شهر بسته شد. فعالان و تحلیلگران سیاسی می‌گویند وضعیت کنونی عراق و فرآیند سیاسی در این کشور امیدوارکننده نیست و عراق به سوی شرایط بدی گام برمی‌دارد.‌ آنچه روز شنبه اتفاق افتاد نشان داد که پارلمان و سایر ارگان‌های سیاسی در عراق دیگر جایگاهی ندارند. این تحلیلگران معتقدند که وضعیت عراق آنقدر بد شده که مقتدی صدر می‌تواند به راحتی افکار عمومی را تحریک و ارگان‌های سیاسی را تعطیل کند و این هم تاثیر منفی بر جنگ با داعش و وضعیت اقتصادی عراق خواهد گذاشت. عراق در شرایطی شاهد این تحرکات ناخوشایند است که می‌خواهد از مراکز بین‌المللی وام بگیرد. در چنین شرایطی کسی حاضر نخواهد شد به کشوری کمک بکند که وضعیت سیاسی‌اش اینچنین باشد. اگرچه رسانه‌ها اعلام کردند که در آخرین لحظات شامگاه شنبه مقتدی صدر و آیت‌الله سیستانی با یکدیگر تشکیل جلسه دادند تا به بررسی وضعیت کنونی عراق بپردازند اما فارغ از نتایج این نشست باید گفت عدم بازگشت عراق به پروسه سیاسی، این کشور را به سوی تجزیه و فروپاشی سوق خواهد داد. سی‌ان‌ان می‌نویسد صدر با سخنرانی خود در روز شنبه اعلام کرد که در کنار مردم خواهد ماند و دیدار با تمام سیاستمداران «غیر از آنان که در پی اصلاح و شفافیت هستند» را لغو خواهد کرد. او گفت: «من در انتظار طغیان عمومی و انقلاب مردمی برای متوقف کردن فاسدان هستم.» با این حال، سی‌ان‌ان می‌افزاید نمایندگان شیعه پارلمان نیز در زمره کسانی بودند که از کتک مردم در امان نماندند. در همین حال حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق که گفته می‌شد از محل اقامت خود و دفترش در منطقه خضرا خارج شده با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد که اوضاع امنیتی در بغداد تحت کنترل است و از معترضان خواست تا منطقه خضرا را ترک کنند.

وی بر ضرورت اجرای اصلاحات تاکید کرد اما گفت که با شیوه‌های غیردموکراتیک این امر ممکن نیست. نوری المالکی، نخست‌وزیر پیشین عراق نیزبا آشوب‌ها در بغداد به مخالفت برخاسته و تاکید کرد که این گونه اقدامات نه تنها باعث بهبود اوضاع نمی‌شود بلکه اصلاحات سیاسی و مبارزه با فساد را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد. این درحالی است که بسیاری در عراق اوضاع کنونی این کشور را نتیجه سیاست‌های وی در زمان در اختیار داشتن پست نخست‌وزیری می‌دانند. این دیدگاه وجود دارد که جریان صدر و ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی در حالی شعار لزوم تشکیل دولت تکنوکرات سر داده‌اند که علنا دنبال سهم‌خواهی از دولت هستند. مقتدی صدر که در ظاهر تظاهراتی به سود ملت راه انداخته در خفا مقام‌ها و مسوولان سیاسی عراقی را تهدید می‌کند اگر سهم او را در دولت جدید ندهند آشوب به پا می‌کند و نمی‌گذارد روند سیاسی کشور پیش رود. حزب الدعوه شاخه نوری المالکی نیز که در مجلس ائتلاف دولت قانون را رهبری می‌کند رسما اعلام کرده است اگر رای به برکناری حیدر‌العبادی داده شود، نوری المالکی نامزد این حزب برای نخست‌وزیری است. به این ترتیب کاملا روشن است که المالکی علیه وضع موجود و برای رسیدن به قدرت تلاش می‌کند. بنابراین، به نظر می‌رسد بحران در عراق وارد فاز جدیدی شده است و برخی تحلیلگران که به شرط فاش نشدن نام با نیویورک‌تایمز گفت‌وگو می‌کردند اعلام کردند اگر روند اوضاع در عراق به همین منوال ادامه یابد جرقه فروپاشی در عراق کلید می‌خورد و مبارزه با داعش نیز رنگ باخته و در عمل این گروه تقویت می‌شود.