الیزابت براو / ترجمه: حامد موذنی

جوانان اروپایی برای پیوستن به داعش راهی سوریه می‌شوند. تشکیلاتی که مدعی مبارزه با کفار در راه اسلام است. اما این ادعاها در عرصه عمل، به انحای گوناگون دروغ از آب درمی‌آید. تحقیقات جدید ثابت کرده که معاملات بازرگانی داعش از طرق مشروع و حلال از منظر اسلامی صورت نمی‌پذیرد. اوایل سال جاری میلادی راب واینرایت (Rob Wainwright)، رئیس پلیس اروپا خطاب به پارلمان انگلستان اظهار کرد: 3 تا 5 هزار نفر از اتباع اتحادیه اروپا در سوریه و عراق در قالب ستیزه‌جویان خارجی مشغول فعالیت هستند. براساس برآوردهای مرکز بین‌المللی مطالعات افراط‌گرایی در کالج کینگز در لندن، در سال 2015 میلادی 440 نفر از اتباع بلژیک کشورشان را ترک و در چارچوب تشکیلات شبه‌نظامیان افراط‌گرای سلفی به سوریه و عراق رفته‌اند. این به آن معنا است که به ازای هر یک میلیون نفر از جمعیت بلژیک حدود 40 نفر به شورشیان پیوسته‌اند. شمار سوئدی‌هایی که به خاورمیانه رفته‌اند در مقایسه با اتباع بلژیک کمتر است، اما طی سه سال اخیر جمعیت آنها نیز رشد بسیار چشمگیری به خود دیده است.

بنابر گزارش سرویس امنیتی سوئد، حدود 250 تا 300 نفر از اتباع این کشور طی سال گذشته میلادی با انگیزه‌های تروریستی به سوریه و عراق سفر کرده‌اند. ارقامی که در مقایسه با آمار حدود 10‌نفری شهروندان سوئدی که سه سال پیش به تروریست‌ها در سوریه و عراق پیوسته بودند، رشد معناداری را نشان می‌دهد. همانند دیگر کشورها، برخی جوانان ناراضی دارای پیشینه خانوادگی مهاجر، اغلب مردان در کنار شماری از زنان، زمینه‌های بیشتری برای جذب در جریان‌های خشونت‌طلب دارند. برای مقابله با این معضل، دولت سوئد در آخرین پیشنهاد خود که در سپتامبر جاری ارائه شد، مبلغ 227 میلیون کرون معادل 27 میلیون دلار بودجه اضافی به سرویس امنیتی کشور برای رصد ستیزه‌جویان خارجی اختصاص داد. اوایل سال جاری میلادی دولت سوئد به منظور ممنوعیت سفرهای به اصطلاح تروریستی قانون جدیدی پیشنهاد داد.

طبق گزارش سرویس امنیتی سوئد، ستیزه‌جویانی که به سوریه و عراق سفر می‌کنند، برای تامین هزینه سفر خود اغلب وام اس‌ام‌اس می‌گیرند یا دست به تقلب در مالیات بر فروش می‌زنند. وام اس‌ام‌اس یکی از انواع وام‌ها است که به سرعت همه‌گیر شده است. وام‌گیرنده از طریق شماره تلفن همراه خود تقاضای وام می‌کند و وامی با بهره بالا را دریافت می‌کند که پس از آنکه پول واریز شد، وام‌گیرنده یک تا سه ماه فرصت دارد وام خود را تسویه کند. از زمره وام‌های اس‌ام‌اسی در حال حاضر وام 30 روزه به مبلغ 10 هزار کرون (1196 دلار) و با نرخ بهره واقعی سالانه 219 درصد عرضه می‌شود. بنابراین وام فوق برای کسی که می‌خواهد از کشور خارج شود، وام مطلوبی است. مگنوس رانستروپ (Magnus Ranstorp)، کارشناس امور تروریسم که سال‌ها در دانشگاه دفاع ملی سوئد به مطالعه روش‌های تامین مالی تروریست‌ها پرداخته است و در حال حاضر از جانب یک سازمان دولتی سوئدی مشغول تحقیق روی تراکنش‌های مالی ستیزه‌جویان خارجی است، در این‌باره می‌گوید: «ستیزه‌جویان خارجی به سراغ وام اس‌ام‌اس می‌روند، چون گرفتن آن بسیار آسان است و وام‌دهندگان در مورد وام‌گیرندگان حساسیتی به خرج نمی‌دهند و در عوض مقادیر وام اندک و بهره آن بسیار زیاد است و لذا وام‌دهندگان انگیزه پایینی برای مورد مداقه قرار دادن وام‌گیرندگان دارند.» بنا بر اعلام سرویس امنیتی سوئد تا به امروز کلاهبرداری‌های صورت‌گرفته در حیطه این وام‌ها، میلیون‌ها کرون سوئدی به اقتصاد این کشور زیان وارد کرده است.

تحقیقات رانستروپ حاکی از این است که ستیزه‌جویان خارجی در راستای حصول اهدافشان راه‌های پیچیده‌تری را نیز آزموده‌اند. «آنها دست به تاسیس شرکت‌هایی زده و اقدام به فروش سهام می‌کنند و البته چیزی به خریداران سهام نمی‌دهند. معمولا سفارشات با امضای شخص دیگری ثبت می‌شود و چنانچه فرد مذکور صاحب دارایی‌ای نباشد، کاری از خریداران سهام برنمی‌آید.» به گفته رانستروپ شواهد و ادله کافی برای اثبات اینکه این دست کلاهبرداری‌ها سیستماتیک و برنامه‌ریزی‌شده و در قالب‌های مشخص صورت می‌گیرد وجود دارد.

حقه معمول دیگر تقلب در مالیات بر ارزش افزوده است. کالین کلارک (Colin Clarke) پژوهشگر در موسسه «رند» (RAND) و نویسنده کتاب «کمپانی تروریسم» (Terrorism, Inc) در این‌باره می‌گوید: «جهادی‌ها مقادیر قابل توجهی پول از طریق تقلب در مالیات بر ارزش افزوده به دست می‌آورند.» تقلب در مالیات بر ارزش افزوده شامل واردات اقلام غذایی نظیر پنیر و مرغ از آلمان و فروش آنها با قیمت با احتساب مالیات دولتی است. اما آنها به جای واریز درآمد ناشی از بهای مالیات افزوده‌شده به قیمت‌ها به حساب اداره مالیات، مبالغ مذکور را نزد خود نگه می‌دارند. جنگجویان بالقوه خارجی «همچنین در تقلب در کارت‌های اعتباری، تقلب در وام مسکن، تقلب در هزینه‌های رفاهی و فروش کالاهای تقلبی شامل سیگارها و حتی تقلب در محصولات طراحان دست دارند». کلارک در ضمن خاطرنشان کرد که آنها آی‌فون هم می‌دزدند. اگرچه مسلمانان معتقد با سوءظن و ناخرسندی به این دست اقدامات می‌نگرند، اما جهادی‌ها این روش‌های کسب درآمد را غیرشرعی نمی‌انگارند.

یان هیارپ (Jan Hjärpe)، استاد بازنشسته‌ مطالعات اسلامی در دانشگاه لوند سوئد در این باره می‌گوید: «وام‌های اس‌ام‌اس براساس شرع اسلام ربا محسوب شده و استفاده از آنها حرام است، تقلب نیز در اسلام ممنوع و حرام است.» وی در ادامه درباره توجیهات احتمالی که این افراد برای اقدامات غیر شرعی خود دارند، می‌گوید: «احتمالا این جوانان خود را به منزله سربازانی در میدان جنگ می‌بینند و درآمدهای حاصل از تقلب‌های مالی را به مثابه غنیمت جنگی برمی‌شمارند. در طول تاریخ، نه اسلام و نه مسیحیت، غنیمت جنگی را به منزله راهزنی محسوب نکرده‌اند.»

نصیر الوحیشی، سرکرده القاعده در شبه‌جزیره عربستان سال گذشته در سخنانی با چاشنی تهدید و مبالغه گفت: «گرفتن خون‌بها از طریق گروگانگیری، غنیمت‌گیری سهل‌الوصولی است.» داعش همچنین از طریق کسب‌وکارهای توام با کلاهبرداری، شرکت‌های صوری، پولشویی و فروش مقادیر زیاد نفت تولیدی در پالایشگاه‌های مناطق تحت اشغال خویش، درآمدزایی می‌کند. هر چند که شیوه‌های فوق‌الذکر کسب درآمد از لحاظ شرعی غیرمجاز است اما داعش با به‌کارگیری همین روش‌های درآمدزایی غیرشرعی تبدیل به ثروتمندترین تشکیلات تروریستی دنیا شده است. برای مثال در سال گذشته، داعش 20 میلیون دلار از طریق گروگانگیری، 100 میلیون دلار از طریق فروش نفت، 500 میلیون دلار از طریق تاراج بانک‌های دولتی عراق و 600 میلیون دلار از طریق اخاذی و گرفتن مالیات در عراق کسب درآمد کرده است.

منبع:فارین افرز