طرح تولید خودروهای دوگانه سوز هم الزام است و هم مطلوب ایران خودرو

طرح تولید خودروهای دوگانه سوز هم الزام دولت است و هم مطلوب ایران‌خودرو! این جمله علیرضا فیض‌بخش معاون شرکت ساپکو ایران‌خودرو و مدیر پروژه تولید محصولات دوگانه سوز این شرکت است که در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد به تشریح اقدامات شرکت متبوعش در زمینه طراحی و تولید این نوع خودروها پرداخته است.

این طرح که چند سالی است در کشور اجرایی شده اگر چه در ابتدا با واکنش‌های منفی از سوی مشتریان خودروهای داخلی مواجه شد اما با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین رغبت به استفاده از خودروهای دوگانه سوز افزایش و ظاهرا طرح مذکور از حالت انزوا خارج شده و این خودروها به طور محسوسی جای خود را در میان ترافیک خودروهای بنزین سوز کشور باز کرده‌اند.

البته شاید بتوان حرکت به سمت استفاده از خودروهای دوگانه سوز را به این گونه ریشه‌یابی کرد که با توجه به سهمیه‌بندی بنزین راه دیگری جز استفاده از دوگانه سوزها پیش رو نیست و به عبارت بهتر مردم مجبور به استفاده از این نوع خودروها هستند وگرنه با توجه به مشکلات پیش رو همچون کمبود کیت و مخزن و جایگاه‌های CNG و همچنین عدم اطمینان نسبت به ایمنی لازم و کافی به سامانه سوخت‌رسانی این خودروها علاقه چندانی به استفاده از دو گانه سوزها نزد مردم وجود ندارد.

هر چند این گونه طرح‌ها به خودی خود گامی مثبت و تاثیرگذار در زمینه صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف سوخت به حساب می‌آید ولی به شرط آن که تمامی امکانات و زیرساخت‌های لازم قبل از اجرای آنها تامین شود، حال ایران‌خودرو یکی از شرکت‌هایی است که تعهد تامین بخشی از خودروهای دوگانه‌سوز موردنیاز کشور را بر عهده گرفته و مسوولیت طراحی و تولید این محصولات را به یکی از زیرمجموعه‌های خود یعنی شرکت ساپکو واگذار کرده است. در همین زمینه خبرنگار ما، گفت‌و‌گوی مفصلی با علیرضا فیض‌بخش معاون شرکت ساپکو و همچنین مدیر پروژه طراحی و تولید خودروهای دوگانه‌سوز ایران‌خودرو انجام داده است که ماحصل آن در زیر می‌آید:

آقای فیض‌بخش به عنوان مدیر پروژه تولید خودروهای دوگانه‌سوز شرکت ایران‌خودرو بفرمایید استارت این طرح از چه تاریخی زده شد؟

این پروژه در سال ۸۰ به عنوان طرحی در راستای بهینه‌سازی مصرف سوخت تایید شد و در اواخر سال ۸۱ با تولید تعداد محدودی خودروی دوگانه‌سوز به مرحله اجرا درآمد. یک سال بعد نیز با تحویل سمندهای دوگانه‌سوز به متقاضیان، عملا تردد این نوع خودروها در جاده‌های کشور آغاز شد.

در طول این ۵سال چه روندی را در زمینه تولید دوگانه‌سوزها، طی کرده‌اید؟

خوشبختانه روند مثبت و رو به رشدی را داشته‌ایم و ادعای غلطی نیست اگر بگویم در بسیاری از زمینه‌های فنی طرح تولید خودروهای دوگانه‌سوز، مانند دانش طراحی، صحه‌گذاری و حتی تولید، در سطح دنیا مقام اول را داریم و در واقع اولین و حتی شاید تنها شرکت خودروساز دنیا هستیم که در این سطح مشغول تولید خودروهای دوگانه‌سوز هستیم.

این مقام اولی یا به قول شما تنها بودن، چه تعبیری دارد؟ آیا به این دلیل که کشورهای دیگر به دنبال تولید و استفاده از خودروهای دوگانه‌سوز نیستند، ما مقام اول را داریم یا واقعا به لحاظ کمی و کیفی در سطح دنیا، حرفی برای گفتن داریم؟

از هر دو جنبه قابل بررسی است، اولا این طور نیست که دیگر کشورها به دنبال تولید و استفاده از دوگانه‌سوزها نباشند چرا که اکنون اتحادیه اروپا در حال بررسی طرحی است که طی آن قصد دارند تا سال ۲۰۲۰درصد قابل‌توجهی خودروهای گازسوز و دوگانه‌سوز را تولید و مورد استفاده قرار دهند. در حال حاضر کشورهایی مانند، آرژانتین، بالای یک میلیون خودروی دوگانه‌سوز دارد و کشورهایی مانند ایتالیا و پاکستان نیز از این نوع خودروها در سیستم حمل‌و‌نقل خود استفاده می‌کنند. ولی فرق ما با آنها در روش تولید است. چرا که در سایر کشورها تولید خودروهای دوگانه‌سوز به این شکل است که ابتدا خودرو را به صورت بنزین‌سوز تولید کرده و سپس در حالت صفر کیلومتر آن را، گازسوز می‌کنند. البته ما نیز می‌توانستیم به عقب برگردیم و از این روش استفاده کنیم ولی چون سیاست دولت تسریع در امور تولید دوگانه سوزها بود، استفاده از آن روش، جواب نمی‌داد. از طرفی بسیاری از خودروسازهایی که طرف قرارداد ما هستند و با آنها کار می‌کنیم، به دانش ما احترام گذاشته و معتقدند باید در این دانش شریک شوند و روی آن کار کنند. در کل باید بگویم در سطح دنیا حرف برای گفتن داریم و حرف‌هایمان نیز گوش شنوا دارد.

ساپکو به چند درصد از اهداف خود در زمینه تولید دوگانه سوزها رسیده است؟

در حال حاضر از نظر طراحی، صحه‌گذاری و تولید محصولات دوگانه سوز به حدود ۹۰درصد اهداف خود رسیده‌ایم.

آمار تولید خودروهای دوگانه سوز شرکت ایران‌خودرو تا به امروز به چه میزان رسیده است؟

تا کنون در حدود ۲۰۰هزار خودروی دوگانه سوز تولید کرده‌ایم که به روز هم تحویل داده‌ایم که با توجه به استقبال خوب مردم به خصوص بعد از سهمیه‌بندی بنزین، برنامه تولید ۳۶هزار دستگاه خودروی دوگانه سوز را تا پایان امسال در اولویت کاری خود قرار داده‌ایم.

در زمینه تبدیل خودروهای کارکرده بنزین سوز به دو گانه سوز چه روندی را طی کرده‌اید؟

البته باید بگویم ساپکو چیزی به عنوان تبدیل در برنامه کاری خود ندارد. یعنی در اهداف ما تعریف نشده است. مگر اینکه دولت از ما بخواهد که در این صورت گروه صنعتی ایران‌خودرو ممکن است به صورت محدود و کوتاه مدت برنامه تبدیل را روی بخشی از خودروهای بنزین سوز اعمال کند. در واقع هدف اصلی ما تولید خودروها به صورت دوگانه سوز است نه تبدیل بنزین سوزها به دوگانه سوز.

پس طرح دوگانه سوز کرن تاکسی‌های با عمر زیر ۱۰سال بر عهده کدام شرکت است؟

البته این موضوع هم وظیفه ما نیست و در راستای وظایف سازمان بهینه سازی مصرف سوخت تعریف شده است. اما در حال حاضر یکی از شرکت‌های تابع گروه صنعتی ایران‌خودرو متعهد شده است تعدادی از تاکسی‌های با عمر زیر ۳سال را طبق دستورالعمل‌های فنی شرکت دوگانه سوز کند.

جناب فیض بخش، لطفا خیلی شفاف بگویید که طرح تولید خودروهای دوگانه سوز برای شرکت ایران‌خودرو الزام دولتی است یا مطلوب خود شرکت؟

ترکیبی از این دو موضوع است. یعنی هم الزام دولتی است و هم به جهاتی مطلوب خود ما نیز است. چرا که بازار خوبی را برای ما ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر ۶سال پیش که استارت این طرح در شرکت زده شد، چندان الزامی در کار نبود و بیشتر مطلوب ما بود، ولی در طی یکی دو سال اخیر و همچنین «با توجه به سهمیه بندی بنزین، دولت نیز ما را ملزم به تولید بیشتر این نوع خودروها کرد. در واقع شروع کار مطلوب ما بود ولی سرعت و شتاب آن، الزام دولت است.» از طرفی مسلما ایران‌خودرو نیز حتما سود خود را در اجرای این طرح پیش‌بینی کرده که قدم در این راه گذاشته است.

پس الزام را قبول دارید؟

بله، چرا که سرعت کار ما را بالا برده است.

آیا این الزام در توانایی شما بوده است؟

صددرصد بوده است که قبول کرده‌ایم.

یعنی می‌توانستیم قبول نکنید؟

قائدتا نمی‌توانستیم قبول نکنیم. چرا که ما یک بنگاه اقتصادی و یک شرکت سهامی هستیم نه یک بخش دولتی. البته دولت نیز به یک‌باره طرحی را به ما الزام نمی‌کند. بلکه با بررسی و برنامه‌ریزی لازم این کار را انجام می‌دهد و هرگاه از توانایی ما اطمینان حاصل کرد، این‌گونه طرح‌ها را ابلاغ و الزام می‌کند.

در مورد طرح ناگهانی ممنوعیت تولید و شماره‌گذاری خودروهای بنزین‌سوز با مصرف بالای ۶ لیتر در صد کیلومتر هم از شما اطمینان حاصل شد؟

این طرح نیز ناگهانی نبود و در حدود یک‌سال و نیم پیش به ما اعلام شد تا آمادگی لازم را جهت اجرای آن داشته باشیم که در سال‌جاری با کسب اطمینان لازم و کافی از شرکت ایران‌خودرو و هماهنگی به وجود آمده بین طرفین به مرحله اجرا در خواهد آمد. در واقع سیاست موجود در این زمینه بر اصل هماهنگی بر پایه اطمینان طرفین استوار است و باید بگویم در این زمینه نیز مشکلی نداشته و کار عجیبی هم انجام نداده‌ایم چرا که در حالتی متعادل با دولت به توافق رسیدیم.

فرق هزینه خودروهای دوگانه‌سوز با مدل بنزین‌سوز آنها چقدر است؟

قیمت دوگانه‌سوزها بین ۸۰۰هزار تا یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تومان بیشتر از مدل بنزین‌سوز است که البته این تفاوت قیمت در همه جای دنیا وجود دارد و خاص کشور ما نیست. دلیل آن هم استفاده از یکسری اقلام اضافه در سیستم سوخت‌رسانی خودرو است و چون اغلب وارداتی‌اند، نصب آنها به روی خودروها، هزینه‌بر است.

منظورتان از اقلام اضافه، کیت و مخزن است؟

بله

منظور از کیت و مخزن چیست؟

مخزن در واقع حکم باک دوم خودرو را دارد و منظور از کیت نیز، کل مجموعه سوخت‌رسانی قسمت گازسوز خودرو است. به عبارت بهتر کیت، عمل رساندن و فرآوری گاز از مخزن و احتراق آن در داخل موتور را برعهده دارد.

چه مشکلاتی در زمینه واردات کیت و مخزن دارید؟

درست است که عمده این اقلام، وارداتی است ولی در‌حال‌حاضر به طور جدی مشکلی در این زمینه نداریم.

حتی امسال وضعیت ما به نسبت سال گذشته به مراتب بهتر است. در اواسط سال گذشته مشکل کمبود این اقلام را داشتیم ولی امسال کسری سال پیش را نیز جبران کرده‌ایم.

البته منکر این مساله که گاهی نیز دچار نوسان می‌شویم نیستم.

منظورتان از جمله «مشکل جدی نداریم» چیست؟

منظورم این است که ما تمامی زیرساخت‌ها و اقلام مورد نیاز تولید خودروهای دوگانه‌سوز را سفارش داده و حتی تهیه کرده‌ایم.

اما با توجه به اینکه قالب این اقلام، وارداتی است و ممکن است با مشکلاتی از قبیل عدم ترخیص به موقع از گمرک روبه‌رو شود، گاهی مواقع دچار نوسان شده و به مشکل برمی‌خوریم که چون قابل حل و برطرف شدن است نمی‌توان آن را مشکل جدی و حاد خواند.

یعنی شما ادعا می‌کنید که به موازات برنامه تولید ۳۶۰هزار خوروی دوگانه‌سوز تا پایان امسال، توانسته‌اید کیت و مخزن آنها را نیز تهیه کنید؟

بله، اصلا می‌توانم بگویم تمامی این اقلام را خریده‌ایم. حتی می‌توانم ادعا کنم که بیش از نیاز امسال نیز، قطعات مورد نیاز را تهیه کرده‌ایم.

ولی باز هم می‌گویم اتفاقات پیش‌بینی نشده، جزئی از کار ما است و ممکن است در کوتاه‌مدت شوک کوچکی به ما وارد کند که با برنامه تولید، مطابقت نداشته باشد.

ولی نمی‌توان آن را در حد یک بحران، بزرگ کرد.

با توجه به اینکه پارس‌خودرو مدتی پیش از اولین تندر-۹۰ دوگانه‌سوز خود پرده‌برداری کرد، آیا ایران‌خودرو برنامه‌ای برای دوگانه‌سوز کردن تندر-۹۰، دارد؟

ببینید مسیر تامین و طراحی این خودرو، متفاوت از سایر محصولات شرکت است، بنده اطلاع چندانی در این زمینه ندارم و دوگانه‌سوز کردن آن نیز اصلا در حیطه وظایف ساپکو نیست.

از طرفی پرده‌برداری از یک تندر-۹۰ دوگانه‌سوز را نمی‌توان دوگانه‌سوز شدن خودروی تندر-۹۰ نامید.

البته از ۳سال پیش ساپکو تا حدی در جریان تولید این خودرو قرار داشت و حتی شرکت رنو از تجربیات ما در زمینه دوگانه‌سوز کردن تندر-۹۰ ایده گرفته و بهره‌برداری نیز کرد.

یعنی اگر زمانی رنو بخواهد تندر-۹۰های ایران‌خودرو را دوگانه‌سوز تولید کند، این کار در حیطه وظایف ساپکو قرار نمی‌گیرد؟

خیر. در زمینه دوگانه‌سوز تولید کردن تندر-۹۰، شرکت رنو، مسوول است و این موضوع به ما ربطی ندارد.