دنیای اقتصاد - پیش‌بینی می‌شود با افزایش هزینه استفاده از خودرو به دلیل بحث سهمیه‌بندی، قیمت اکثر خودروها به جز «کم‌مصرف‌»ها و «دوگانه‌سوز»ها روند کاهشی بگیرد. البته بازار خودرو در برابر این فشار کاهشی مقاومت می‌کند و برخی ذی‌نفعان بازار هم تلاش می‌کنند افزایش قبل از سهمیه‌بندی را به بعد از سهمیه‌بندی مربوط کنند.

افزایش قیمت خودرو ناشی از سهمیه بندی بنزین نیست
گروه خودرو- همراه با افزایش تابستانه قیمت خودرو، همراه با کاهش تولید شرکت‌های خودروساز، همراه با عدم اجرای تعهد خودروسازها مبنی بر واگذاری خودروهای دوگانه‌سوز و همچنین همراه با تحریم ورود برخی قطعات خودروهای مونتاژی، سهمیه‌بندی بنزین نیز بازار خودرو کشور را به هرج و مرج کشاند.
هرچند به اعتقاد بسیاری از کارشناسان شوک ناشی از سهمیه‌بندی سوخت هنوز تاثیر عمیقی بر بازار خودرو نداشته اما آنچه پیداست راه‌حل‌های زودگذر و مقطعی که برای مقابله با این طرح در نظر گرفته می‌شود، جز تشدید فضای روانی نتیجه دیگری در بر نخواهد داشت.
هجوم به خودروهای دوگانه‌سوز و کم مصرف، هم اکنون راه‌ ‌های در نظر گرفته شده برای مقابله با طرحی است که دولتمردان بدون آمادگی و برنامه‌ریزی به اجرای آن پرداختند.
این در حالی است که دو خودروساز بزرگ کشورمان در راستای اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده، خودروهای دوگانه‌سوز را صرفا برای انجام تعهدات خود تولید
می‌کنند و از سوی دیگر به دلیل بی توجهی دولت و خودروسازان نیز طی چند سال گذشته خلا خودروهای کم مصرف هیچ زمانی پر نشد.
حال به دلیل عدم تامین خودروهای گازسوز و کم مصرف بازار خودرو متشنج شده ، حال آنکه با برنامه‌ریزی و تهیه زیرساخت‌های لازم این فضای تشنج می‌توانست بوجود نیاید. اما اعلام ناگهانی آغاز سهمیه‌بندی بنزین هم متقاضیانی را که هنوز خودرویی تهیه نکرده و به دنبال خودروی کم مصرف و گازسوز بودند را سرگردان کرد و هم مالکانی که با خرید خودروهای داخلی اسیر مصرف سوخت بی رویه شده‌اند را به چاره اندیشی واداشت. اگر سهمیه‌بندی بنزین با برنامه‌ریزی دولتمردان پیش می‌رفت و حتی طبق برنامه‌ریزی تاریخ دقیقی برای اجرای طرح پیش‌بینی می‌کردند، مشتریان به طور حتم دست به انتخاب‌هایی می‌زدند که امروز پشیمان از انتخاب خود نبودند.
و از سوی دیگر، خودروساز‌ها نیز چاره‌ای می‌اندیشیدند که متضمن آینده‌ای بهتر برای آنها بود. حال بنزین سهمیه‌بندی شده و برای تمامی خودروهای سواری ماهانه 100 لیتر بنزین پیش‌بینی شده است.
از سواری ماکسیما و زانتیا گرفته تا سواری MVM و پراید. اعلام ناگهانی آغاز سهمیه‌بندی هرچند دارندگان هر نوع خودروسواری را تا نیمه شب سه‌شنبه در صف‌های طویل جایگاه‌های عرضه سوخت در انتظار نگه داشت اما آنچه برای دارندگان خودروهای لوکس وارداتی و یا داخلی دردسرساز شده بود طبیعتا با ایستادن در صف‌های طویل پمپ بنزین حل نمی‌شد چرا که آنها با اعلام اجرای طرح به کارت‌های سوخت هوشمندی فکر می‌کردند که شاید به سهمیه نیمی از روز‌های ماه آنها نیز کفاف ندهد. خودروهایی همچون پرادو، ماکسیما و یا دیگر خودروهای لوکس که از جمله خودروهای پرمصرف کشور هستند هم‌اکنون مالکان سرگردانی دارند که می‌بایست به سهمیه ۱۰۰لیتر در ماه تن دهند. خودروهایی که با قیمت گزاف نیز خریداری شده است. هرچند همزمان با اعلام آغاز طرح زمزمه‌هایی مبنی بر لغو سهمیه‌ خودروهای لوکس وارداتی و داخلی و استفاده آنها فقط از بنزین آزاد به گوش می‌رسد اما در‌حال‌حاضر طرح مذکور، قیمت و ادامه واردات خودروهای لوکس را به گونه‌ای تحت‌الشعاع قرار داده که بسیاری از نمایندگی‌ها در حال رایزنی برای کسب اخباری هستند که به تعیین تکلیف آنها منجر خواهد شد.
رابطه معکوس
معادله‌ای در دنیا وجود دارد مبنی بر اینکه هر چه قیمت بنزین افزایش پیدا کند، قیمت خودرو به نسبت کاهش پیدا می‌کند. اما برخی از فعالان بازار خودرو معتقدند که سهمیه‌بندی بنزین هنوز تاثیری بر حجم معاملات و سیر صعودی قیمت‌ها نداشته و نوسانات فعلی نیز ناشی از عملکرد خودروسازها طی دو ماه گذشته بوده است.
فعالان بازار خودرو عنوان می‌کنند که بیشترین تاثیر سهمیه‌بندی بنزین مربوط به مبادلات خودروهای دوگانه‌سوز است، این خودروها طی چند روز گذشته با قیمت بالاتری معامله می‌شوند. یکی از نمایشگاه‌داران در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار داشت که خودروسازها طی چند ماه گذشته تولید برخی از خودروهای خود را کاهش داده‌اند که این امر نوسانات قیمتی را در بازار منجر شده است. در همین حال منوچهر منطقی مدیرعامل شرکت ایران‌خودرو نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، ضمن تایید این مطلب گفته است که عرضه تولیدات ایران‌خودرو به بازار کم شده و علت این امر نیز تعهدات این شرکت نسبت به جایگزینی خودروهای فرسوده است که 60درصد تولید را در برمی‌گیرد. اما افزایش قیمت و کمبود برخی از خودروها همچون پژو206، ماتیز و MVM مدیران خودرو به وضوح مشخص‌کننده تاثیر سهمیه‌بندی بنزین بر بازار خودروهای مذکور است.
خودروهای دوگانه‌سوز نیز که با اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده مشکلات آن سرباز کرد هم‌اکنون طرفدارانی یافته که به دلیل معضلات ناشی از عدم تامین مخزن نمی‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند. هر چند خودروهای گازسوز نیز هم‌اکنون چندان هم کم مشکل نیستند. هم‌اکنون خودروهایی که به صورت کارگاهی گازسوز شده‌اند، دچار اشکالات فراوانی می‌شوند، چرا که با افزوده شدن یک مخزن ۱۰۰کیلوگرمی، هیچ تغییری در سیستم فنربندی و ترمز خودروها ایجاد نمی‌شود!
برای خودروهای تولیدی کارخانه نیز درست است که ترمز و سیستم تعلیق تقویت می‌شود، اما هنوز موتوری برای سوخت گاز تولیدنشده و امسال نیز تعداد محدودی موتورملی که بر روی گاز طراحی شده است، تولید خواهد شد.
خودروهای کم‌مصرف و پرمصرف
براساس آمار وزارت نفت هم‌اکنون حدود 70درصد خودروهای تولیدی در ایران از موتورهای پرمصرف استفاده می‌کند. براساس بررسی‌های سال گذشته این وزارتخانه در کلاس خودروهای سواری A خودرو MVM110 با مصرف سوخت شهری 4/8لیتر در 100کیلومتر کم‌مصرف‌ترین خودرو ساخت داخل است. در این کلاس همچنین پژو 206 با موتور 1400، پژو 206 با موتور 1600 و پراید هاچ‌بک با مصرف‌های 4/ 8 و 46/9 و 36/10 در مکان‌های بعدی هستند. مصرف سوخت رنو پی‌کی نیز در این کلاس 09/10لیتر گزارش شده است.
براین اساس در بخش خودروهای کلاس Bکوچک نیز کیاریو با مصرف ۵/۹ لیتر در هر ۱۰۰کیلومتر در چرخه شهری کم‌مصرف‌ترین خودرو شناخته شده و این در حالی است که پراید، محصول تولیدی شرکت سایپا، با سیستم انژکتوری ساژم نیز ۱۲/۱۰ لیتر مصرف در چرخه شهری دارد.
براساس اطلاعات شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، در بخش خودروهای سواری کلاس متوسط نیز پراید 141 با مصرف 85/9 لیتر در 100کیلومتر کم‌مصرف‌ترین خودرو است. از طرفی مزدا 323 نیز با مصرف 8/9لیتر در مکان بعدی قرار دارد. مصرف سوخت برخی از خودروهای این کلاس از جمله هیوندایی اونته، هیوندایی ورنای، فولکس گل، پژو پارس ELX، پژو پارس معمولی، سمند، پژو 405 و آردی به ترتیب 85/12، 35/10، 75/11، 9/11، 4/14، 07/12، 35/13 . 95/12 است.
در کلاس خودروهای سواری بزرگ نیز زانتیا با مصرف ۳/۱۱ لیتر در ۱۰۰کیلومتر مقام اول را دارد. همچنین در این کلاس، ماکسیما نیز در هر ۱۰۰کیلومتر ۹۳/۱۴ لیتر بنزین می‌سوزاند.
بازار خودرو چه می‌شود؟
طی چند روز گذشته بسیاری از کارشناسان و رسانه‌ها خبری از افزایش قیمت خودرو طی پنج روز گذشته خبر داده‌اند این در حالی است که با فاکتور گرفتن از خودروهای کم مصرف بازار پس از تحریم برخی از قطعات وارداتی، طرح خروج خودروهای فرسوده، تقاضای بالای خودرو به دلیل فرارسیدن فصل تابستان و... دچار نوسانات قیمتی شده بود حال سهمیه‌بندی بنزین نیز این بازار را بیش از پیش متشنج کرده است. حال دولت همزمان با سهمیه‌بندی می‌بایست طرحی را نیز برای تحول ساختاری صنعت خودرو در پیش گیرد.