طراحی خوب، تولید موفق

گروه خودرو- توکوفوکویچی، مدیر واحد اروپایی طراحی خودرو شرکت تویوتا در اروپا اندکی مضطرب به نظر می‌رسد. او که در یکی از سالن‌های ملاقات نمایندگی فروش پرزرق و برق تویوتا در خیابان شانزلیزه، در مرکز پاریس برای مصاحبه حاضر شده دورنمای استراتژی تویوتا را که بر طراحی خودروهای انحصاری برای هر بازار استوار شده است، در پاسخ به سوالات مطرح شده، ترسیم می‌کند. او که ۵۵ساله است اعتقاد دارد تویوتا برای تحقق این هدف ممکن است با چالش‌هایی جدی مواجه شود. درست است که تویوتا در بازار داخلی ژاپن به عنوان شرکت پیشرو توانسته ۴۰درصد سهم بازار را به خود اختصاص دهد اما در مقابل نتوانست جای پای محکمی در بازار اروپا برای خود بیابد. تنها ۵/۵درصد کل خودروهای به فروش رسیده در بازار اروپا طی سال ۲۰۰۶ میلادی از محصولات تویوتا بودند در حالی که ۲/۱۹درصد سهم فولکس واگن و ۷/۸درصد سهم رنو بود.

شاید یکی از مهم‌ترین پارامترهای دخیل در این مساله این بوده که حضور تویوتا در بازار اروپا به لحاظ گستره زمانی کمتر از نصف دوره حضور خودروسازهای مطرح در این بازار بوده است. فوکیویچی اعتقاد دارد ضعف طراحی تویوتا و ناکامی در عرضه محصولاتی که مطابق با ذائقه اروپایی‌ها باشد هم در این ناکامی‌ها بی‌تاثیر نبوده است.

تویوتا به خوبی دریافته که برای تقویت حضور خود در بازار اروپا باید در زمینه طراحی محصولات خود تحولی جدی به وجود آورد. شش‌سال پیش بود که تویوتا اولین دفتر طراحی و توسعه خود را در نزدیکی شهر نیس فرانسه دایر کرد. هدف از ایجاد این دفتر طراحی محصولاتی بود که با ذائقه خریداران اروپایی انطباق داشته باشد. این مرکز طراح و استراتژیست هایی از ۹کشور دارد که روی طراحی خودروهای کم‌مصرف یا برخوردار از قابلیت استفاده از سوخت‌‌های جایگزین در بازارهایی که قیمت بنزین در آنها از قیمت بنزین در ایالات متحده بیشتر است، متمرکز شده‌اند.

علاوه بر مساله سوخت، پارامترهای دیگری چون فضای پارک، عریض یا باریک بودن خیابان‌ها و ... نیز در طراحی محصولات تویوتا برای بازار اروپایی مدنظر قرار می‌گیرند. آنچنان که لوزنت بوزیچ، طراح ۲۸ساله این مرکز که تنها فرانسوی شاغل به کار در آن است، می‌گوید اولین سال فعالیت این مرکز توفیق زیادی به همراه آورد. پاریس محصول اولین سال فعالیت این مرکز بود که جایزه خودروی برگزیده سال ۲۰۰۰ را در اروپا و ژاپن به خود اختصاص داد و تویوتا در سال ۲۰۰۵نسل دوم آن را عرضه کرد.

تیم طراحی تویوتا در پاریس خودروهای مفهومی نیز طراحی کرده است. با وجود آنکه تویوتا دست این تیم را در طراحی بازگذاشته اما تلاش می‌شود محصول تلاش آنها از اصول حاکم بر مراکز طراحی تویوتا فاصله زیادی نگیرد. فوکویچی با اشاره به این که ایجاد این مراکز طراحی منافع زیادی برای تویوتا داشته از رشد ۱۰درصدی درآمد تویوتا در اروپا طی سال ۲۰۰۶ میلادی خبر می‌دهد.

چه چیز شما را به تویوتا کشاند و به نظر شما نقاط قوت تویوتا چیست؟

در ژاپن معمولا استادان دانشگاه هستند که به دانشجویان کمک می‌کنند تا کاری مرتبط با رشته تحصیلی خود بیابند. وقتی من در سال ۱۹۷۱ از دانشکده هنر فارغ‌التحصیل شدم تویوتا به سان امروز جایی رویایی برای کار کردن نبود. اکثر افراد کار برای هوندا را به تویوتا ترجیح می‌دادند. آخرین روز تحصیلی در دانشکده بود که یکی از استادان مرا به کار در تویوتا دعوت کرد.

ساختار فعالیت در دفتر طراحی تویوتا در فرانسه چگونه است؟

در این واحد، هسته‌ای مرکزی متشکل از ۱۶طراح به سه دسته تقسیم شده‌اند. یک تیم به طراحی فضای داخلی مشغول است. دیگری نمای خارجی، رنگ و سایر مسائل مرتبط را انجام می‌دهد و آخرین تیم مسوول بازنگری در نتیجه کارکرد دو تیم دیگر است. اعضای تیم‌ها ثابت نیستند و گاهی برای اجرای پروژه‌های جدید تغییراتی در ترکیب تیم‌ها ایجاد می‌شود.

آیا مشکل نیست که محصولی طراحی شود که به‌رغم انطباق با ذائقه ‌اروپایی‌ها ریشه‌های ژاپنی خود را حفظ کند؟

ما در ترکیب تیم طراحی فرانسه تعدادی طراح ژاپنی داریم که وظیفه اصلی آن‌ها اطمینان از فاصله نگرفتن محصولات از فلسفه طراحی بنیادین شرکت است. هدف اصلی این مرکز طراحی خودروهایی است که مورد پسند اروپایی‌ها باشد بی آنکه ریشه ژاپنی‌اش مخدوش شود اما بسیاری از اصول حاکم بر طراحی در ژاپن در اروپا جواب نمی‌دهد. به عنوان مثال اروپایی ترجیح می‌دهند درها سنگین و زیبا باشند چرا که به آنها احساس ایمنی و کیفیت را القا می‌‌کند در حالی که ژاپنی‌ها درهای نازک را می‌‌پسندند چرا که بر فضای داخلی خودرو می‌افزاید.

نگاه‌ها به مساله اندازه خودرو در ژاپن و اروپا کاملا متفاوت است. در ژاپن به دلیل کمبود جای پارک طول خودرو نباید زیاد باشد در حالی که در اروپا به دلیل کوچک بودن گاراژها عرض خودرو نباید از ۸/۱متر تجاوز کند.

تویوتا تا آنجا که به طراحی داخلی خودرو مربوط می‌شود هیچ‌گاه شرکتی محبوب نبوده است. آیا این مساله یکی از حیطه‌های تمرکز شما در سال‌های آتی نیست؟

چرا، هست. کاملا درست گفتید. تا همین اواخر طراحی داخلی محصولات تویوتا کاملا سنتی بود. این سیاقی نبود که مشتریان اروپایی به آن علاقه‌مند باشند. اکنون بخش قابل توجهی از انرژی خود را روی طراحی تزئینات داخل زیبا، مدرن و جذاب متمرکز کرده‌ایم. ما به عنوان مثال سعی داریم بهترین فاصله بین چشم راننده و ادوات نصب شده روی داشبورد را بیابیم تا ایمنی به حداکثر برسد. به نظر ما این جزئیات به افزایش توامان زیبایی و ایمنی خودرو کمک می‌کند.

کره‌ای‌ها و سایر خودروسازهای آسیایی نیز در حال افزایش حضور خود در اروپا هستند. کیا و هوندا در فرانکفورت دفاتر طراحی افتتاح کرده‌اند. به نظر شما رقابت بین آسیایی‌ها در اروپا چگونه خواهد بود. چه پارامترهایی این خودروسازها را از هم تفکیک می‌کند؟

آنها تهدیدی برای ما هستند. آسیایی‌ها خودروسازهای خوبی هستند و اکنون بیش از هر زمانی در گذشته به اهمیت طراحی در پروسه تولید محصول واقف شده‌اند. درواقع تهدید خودروسازهای کره‌ای یکی از مهم‌ترین دلایلی است که ما را به استقرار در اروپا همگام با تبیین چارچوب طراحی خودروهایی با ریشه ژاپنی واداشت. با این حال به نظر من مصرف‌کنندگان اروپایی تفاوت چندانی بین خودروی ژاپنی و کره‌ای قائل نیستند. این سیاقی است که ما امیدوار هستیم بتوانیم تغییرش دهیم.