آیا دوران یکه تازی پژو به سر آمده؟
براساس این گزارش در سال ۲۰۰۵ پژو با صادرات ۳۰۴هزار دستگاه سی.کی.دی به ایران در اوج فعالیت خود در کشور ما قرار داشته است. اما آیا این روند نزولی خواهد بود؟
پاسخ به این سوال چندان ساده نیست و باید گفت در حال حاضر حضور پژو در ایران آنقدر توسعه پیدا کرده که به سادگی نمی‌توان انتظار کاهش حضور آن را در بازار داشت. حداقل باید اذعان کرد که ایران خودرو تقریبا به طور کامل در تصرف محصول پژو است.
براساس این گزارش در سال ۲۰۰۵ پژو با صادرات ۳۰۴هزار دستگاه سی.کی.دی به ایران در اوج فعالیت خود در کشور ما قرار داشته است. اما آیا این روند نزولی خواهد بود؟
پاسخ به این سوال چندان ساده نیست و باید گفت در حال حاضر حضور پژو در ایران آنقدر توسعه پیدا کرده که به سادگی نمی‌توان انتظار کاهش حضور آن را در بازار داشت. حداقل باید اذعان کرد که ایران خودرو تقریبا به طور کامل در تصرف محصول پژو است.
۱۷ سال حضور در ایران
پژو حضور جدی خود در ایران را از سال 68 آغاز کرد. پایان جنگ برای صنعت خودروسازی ایران فرصتی طلایی بود تا خطوط تولید نیمه تعطیل خود در آن سال‌ها را مبدل به واحدهای فعال تولید خودرو کند به ویژه اینکه اشتیاق بازار ایران در آن سال‌ها به خودرو، به ویژه مدل‌های جدید بسیار زیاد بود. از این نظر پژو با موقعیت سنجی بسیار عالی در زمانی که سایر شرکتهای آمریکای شمالی، شرق آسیا و اروپای غربی هنوز کاملا متوجه این بازار با ارزش نبودند، به دنبال امضای قرارداد با ایران خودرو رفت. حاصل اولین توافق‌ها خودروی پیکان پژویی در سال 68 بود. ایران که در آن زمان قدرت چانه‌زنی نداشت مجبور شد تا قبول کند، ده‌ها هزار موتور قدیمی پژوی 504 (متعلق به دهه 70 میلادی) بر روی اتاق‌های پیکان سوار شود.
اما این همه خواسته پژو نبود. این شرکت در همان سال با وارد کردن هزاران دستگاه پژو ۴۰۵ که در آن زمان جزو خودروهای پرو فروش اروپا بود به دنبال محکم کردن جای پا در ایران خودرو رفت.در اوایل دهه ۷۰ تولید ۴۰۵ در ایران آغاز شد اگر چه تیراژ تولید این خودرو در ابتدا بسیار کم بود و از سوی دیگر ایران خودرو نیز نتوانست در کنار پیکان که اکنون تولید آن اوج گرفته بود قرارداد محکم دیگری برای تولید یک خودروی مدرن‌تر و گران‌تر امضا کند بنابراین عملا کار با پژو به تنهایی ادامه پیدا کرد (در آن زمان پروژه خودروهای ملی تازه در حال مطرح شدن بود).
تنها از سال 78 به بعد بود که تولید پژو در ایران سرعت گرفت. در آن سال برای اولین بار 30 دستگاه پژو پارس نیز در ایران ساخته شد.در سال 79 تولیدات پژو در ایران به 20هزار و 778 دستگاه و در سال 80 به 6/45هزار دستگاه رسید. در این سال برای اولین بار تولید (مونتاژ SKD) پژو 206 نیز در ایران آغاز شد.نکته تاسف‌آور این بود که پژو زمانی تولید 405 در ایران را توسعه داد که خط تولید آن در اروپا در حال جمع شدن بود.به عبارت دیگر شرکتهای ایرانی یک دهه با ارزش (68 تا 78) را که باید در آن سال تولید پژو را به حداکثر می‌رساندند از دست دادند.
تولید محصول پژو در سال‌های ۸۱، ۸۲ و ۸۳ در ایران‌خودرو سرعت قابل ملاحظه‌ای یافت و از ۹۰هزار دستگاه به ۱۴۸هزار دستگاه و ۲۰۹هزار دستگاه رسید.
این روند در سال 1384 به اوج خود رسید به گونه‌ای که در این سال ایران‌خودرو با تولید 137هزار پژو 405، 80هزار پژو 206 و 3/48هزار دستگاه پژو پارس به تولید 265هزار دستگاهی دست یافت اما این سرعت رشد برای سال 85 تکرار نشد اگر چه پیش‌بینی می‌شود امسال سرجمع تولید محصولات برند پژو در ایران از سال 84 بیشتر باشد.
اما حضور پژو در ایران تنها محدود به همین ۳ مدل نبود. در این سال پژو از پروژه پژو آر.دی سود برد. مضافا این که یکی از تامین کنندگان اصلی قطعات سمند بود.
تولید 2/1میلیون دستگاه پژو در ایران
تنها در سال‌های ۷۶ تا ۸۵ بیش از یک میلیون و ۲۶۲هزار دستگاه انواع خودروی پژو (به جز پژو آر.دی) در ایران به فروش رسیده است و طبیعتا چند میلیارد دلار ارز بابت سی‌کی‌دی توسط این شرکت از ایران خارج شده است.اما اثر این همکاری یک طرفه برای ایران چه بوده است؟
ممکن است گفته شود ما در تولید 405 و پرشیا در ایران خودکفا هستیم اما آیا این نکته که در تولید خودرویی با برند پژو پس از 18 سال خودکفا شویم نکته مهمی است؟ در تولید پژو 206 نیز باید گفت که اکنون از امضای این قرارداد حدود 7 سال می‌گذرد و ما هنوز نتوانسته‌ایم به رقم 120هزار دستگاه که هدف اولیه قرارداد بود برسیم در‌حال‌حاضر تنها 80هزار دستگاه از این خودرو تولید می‌کنیم که این رقم اصلا راضی‌کننده نیست.
تولید ۲۰۶ نیز اکنون مدت‌ها است که در اروپا از رونق افتاده و به نظر می‌رسد پژو تنها زمانی به ما اجازه افزایش تولید این خودرو را می‌دهد که خطوط آن به طور کامل در اروپا جمع شود.
قدرت انحصاری
پژو- سیتروئن شرکتی قدرتمند است که در سال ۲۰۰۵ موفق شد، با تولید ۳/۳میلیون دستگاه خودرو قدرت هفتم خودرو سازی جهان شود.مدیران این شرکت بازار ایران را کاملا حساب شده انتخاب کردند و تنها تا زمانی در این بازار خواهند بود که بدانند برایشان هزینه بین‌المللی ندارد.
پژو در این سال‌ها به خوبی می‌دانست که به دلیل قطع رابطه ایران و آمریکا 3غول بزرگ خودروسازی آمریکای شمالی در ایران مزاحم او نخواهند بود.
از آن طرف شرکتهای ژاپنی نیز از ترس تحریم‌های آمریکا در ایران تنها فروشنده خواهند بود و نه سازنده.
از آلمان‌ها نیز خاطرشان جمع بود چرا که می‌دانند و می‌دانستند که محصولات آلمانی به دلیل استانداردهای بالا در ایران گران تمام می‌شود و حضور آنها خطرناک نخواهد بود.
تنها از سال ۸۳ به بعد رقیبی دیگر برای آنها وارد بازار شد که از همان ابتدا این رقیب نیز با انبوهی از مشکلات مواجه شد.رنو سال‌های طلایی بازار ایرانی را از دست داده است مضافا آنکه تاخیرهای مکرر برای تولید نیز عملا خیال پژو را برای سال ۸۵ و ۸۶ راحت کرد.
چرا که امسال حداکثر 2هزار دستگاه رنو تولید می‌شود(!) و سال آینده نیز این رقم احتمال کمتر از 100هزار دستگاه خواهد بود.(البته این پیش‌بینی نگارنده با توجه به روندهای فعلی است)
پژو- سیتروئن در حقیقت شرکتی بی‌علاقه به توسعه صنعت خودرو در ایران است. آنها نه تنها در ایران‌خودرو بلکه در سایپا نیز پروژه سیتروئن (زانتیا) را بسیار ضعیف جلو بردند.در حالی که ۶سال از برنامه تولید زانتیا می‌گذرد این خودرو هنوز به تولید ۱۵هزار دستگاه در سال نرسیده است حال آنکه این خودرو نیز سال‌ها است که در اروپا تولید نمی‌شود.
پژو به‌رغم فروش میلیاردها دلار قطعه به ایران زمانی که ایران تنها به دنبال صادرات چند صد دستگاه پژو 206 رفت مانع فروش ایران شد و حتی مانع سود ناقابل چند میلیون دلاری شریک 17ساله خود شد.(اگرچه بعدا این رفتار را اندکی تعدیل کرد)حال باید دید که آیا شبکه‌های گسترده فروش این شرکت در صادرات 206 صندوقدار به ایران‌خودرو کمک خواهند کرد یا خیر.
پیش‌بینی آینده
پژو همانطور که گفته شد به خوبی می‌داند که تا سال‌ها بازار ایران در انحصار محصولات او است.
فیات، هیوندای، دوو، فولکس واگن و شرکتهای زیادی از این دست در ۳سال اخیر در ایران قول تولیدات انبوه داده‌اند اما همه پاپس کشیدند و چشم‌انداز آینده نیز چندان روشن نیست. قراردادهای خوبی با شرکتهای چینی تهیه شده اما هنوز نهایی نشده است. رنو نیز تا امروز تاخیری ۵ماهه را در پروژه خود تجربه کرده مضافا آنکه سرعت تولید آن در ابتدا آنگونه که پیش‌بینی می‌شد، نیست.
می‌توان گفت پژو کماکان مالک بازار خودروهای 10 تا 13میلیون تومان ایران است و حداقل تا یکسال آینده رقیب قابل توجهی برای آن متصور نیست. از یاد نبریم که تولید پراید نیز به هر اندازه که باشد بازار 206، 405 و پارس را صدمه نمی‌زند چون اصولا در گروه قیمتی دیگری است.
سخن آخر
درباره قرارداد رنو - نیسان با سازمان گسترش و نوسازی صنایع، در این سال‌ها حساسیت زیادی نشان داده شده است که این نکته امری مثبت و موثر است چرا که اگر نمایندگان مجلس و کارشناسان به روی کلیه قراردادهای خارجی حساسیت نشان دهند حتی‌المقدور سود کشور افزایش می‌یابد اما نکته این است که چرا درباره پژو کمتر سخن گفته می‌شود. چرا کسانی به دنبال قرارداد 206 نمی‌رود؟ آیا پژو در این سال‌ها در انتقال تکنولوژی به ایران کمک مناسبی کرده است؟ اصولا چه میزان ارز از ایران برای خرید قطعات پژو - سیتروئن خارج شده؟ بازار قطعات یدکی ایران نیز مملو از قطعات پژوی فرانسه است. برای تردد 5/1میلیون پژوی سواری سالانه چه میزان ارز از کشور خارج می‌شود؟
ارسال نظر