گفت‌و‌گوی «دنیای اقتصاد» با کارشناسان در خصوص وعده‌های دولت برای ساخت کارخانه خودرو
ساخت کارخانه‌های خودرو با چه اهدافی صورت می‌گیرد؟
علیرضا بهداد - در برخی از سفرهای استانی هیات دولت، وعده‌هایی در خصوص ساخت کارخانه خودرو به مردم داده می‌شود تا در آن مناطق علاوه‌بر ایجاد اشتغال، صنعتی نیز بنیان‌گذاری شود، حال آنکه اصولا وعده ساخت کارخانه‌های خودرو با توجه به شرایط خاص آن و با در نظر گرفتن مطالعات فنی و اقتصادی صورت می‌گیرد یا خیر، سوالی است که فعلا بی‌پاسخ مانده است. استان‌های مازندران، آذربایجان شرقی و اخیرا کرمانشاه استان‌هایی هستند که ساخت کارخانه خودرو توسط دولت به مردم آن مناطق وعده داده شده است. در استراتژی صنعت خودروی کشور که اخیرا تدوین شده چشم‌انداز این صنعت طی سال‌های آینده مورد بررسی قرار گرفته است، اما ساخت کارخانه‌های خودرو آن هم با وعده و مشارکت مالی دولت در این استراتژی مدنظر نیست. براساس چشم‌انداز ۲۰ساله قرار است دولت، روز به روز لاغرتر شود و منع‌های قانونی نیز برای توسعه دولت در نظر گرفته شده است، اما دیده می‌شود که در سفرهای استانی وعده ساخت کارخانه خودروسازی توسط دولت به مردم داده می‌شود.
حمیدرضا کاتوزیان، نایب‌رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در این باره به خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید، اخیرا شنیده می‌شود که هیات دولت در سفرهای استانی خود وعده ساخت کارخانه‌های خودروسازی و قطعه‌سازی را به مردم می‌دهد این در حالی است که دولت قرار است هر روز کوچک‌تر شود و اصولا مشارکت مستقیم دولت در این گونه طرح‌ها با اشکال برنامه‌ای و قانونی همراه است.وی می‌افزاید: اگرچه دولت با نیت خیر در جهت تولید ثروت، افزایش رفاه عمومی و ایجاد اشتغال گام برمی‌دارد و این اقدام شایسته قابل تقدیر است، اما دادن وعده‌هایی که امکان محقق شدن آن غیرممکن است، اگرچه از لحاظ روانی آرامش کوتاه مدتی را درپی دارد اما در بلندمدت مردم را به دولت بدبین می‌کند.
کاتوزیان می‌افزاید: نمی‌توان در هر استان کارخانه خودروسازی احداث کرد چرا که چنین اموری از لحاظ اقتصادی شدنی نیست و تنها سطح مطالبات مردم بالا می‌رود و در نهایت هزینه‌های هنگفتی به دوش دولت و بانک‌ها گذاشته می‌شود.سعید لیلاز، کارشناس مسائل اقتصادی نیز، در این رابطه می‌گوید، در دنیای صنعتی امروز احداث کارخانه خودرو با ظرفیت زیر ۲۰۰هزار دستگاه توجیه اقتصادی ندارد حال اینکه هم‌اکنون کارخانه‌های مختلفی در کشور احداث شده که دچار بحران‌های مالی زیادی شده‌اند. وی می‌افزاید، روند ادغام خودروسازهای بزرگ دنیا به سرعت در حال انجام است و به نظر می‌رسد که ساخت یک واحد صنعتی همچون کارخانه خودروسازی باید با مطالعات کارشناسی و اقتصادی همراه باشد نه اینکه به وعده‌ای تبدیل شود.لیلاز خاطرنشان می‌کند، هم‌اکنون طرح‌های
غیر اقتصادی زیادی در کشور وجود دارد که در سال‌های گذشته به ویژه اوایل انقلاب، بدون آینده‌نگری و هدف کارشناسی شده مانند فرودگاه و برخی کارخانه‌های فولاد احداث شد. در نهایت از هیچ کدام آنچنان که باید، بهره لازم برده نشد. وی با اشاره به درآمد سالانه ۸۰میلیارد دلاری دولت می‌افزاید: تصمیم‌گیری‌های غیر اقتصادی باعث شده که به‌رغم درآمد بالا، کشور فقیری باشیم و آنچنان که باید به توسعه یافتگی نرسیم.
لیلاز ساخت کارخانه‌های خودروسازی توسط دولت را بازگشت به گذشته می‌داند و می‌گوید: این‌گونه اقدامات در آینده مشکلات زیادی را برای صنعت کشور به وجود خواهد آورد.علی اکبر ناصری، نماینده مردم بابل در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کارخانه تولید خودرو بابل در سفر اخیر هیات دولت به مردم وعده داده شده است، می‌گوید: بیش از یک سال است که جهت اشتغالزایی بیشتر در استان احداث کارخانه خودرو در بابل را پیگیری می‌کنیم و اخیرا در سفری که به اتفاق دکتر منطقی، مدیرعامل ایران‌‌خودرو به پکن داشتیم بخش‌خصوصی و شرکت چری قرارداد اولیه را به امضا رساندند.
وی خاطرنشان می‌کند: نمایندگان شرکت چری از زمین محل احداث کارخانه بازدید داشته‌اند و نظر کارشناسی آنها نیز برای احداث کارخانه جلب شده است.
ناصری خاطرنشان می‌کند: ۳۰درصد سهام این کارخانه در اختیار چری، ۴۹درصد متعلق به ایران‌‌خودرو و ۲۱درصد در اختیار بخش‌خصوصی است و قرار است سالانه یکصدهزار دستگاه خودرو در این کارخانه تولید شود.اما کارخانه خودروسازی بابل در حالی قرار است به بهره‌برداری برسد که کارخانه موتور ملی در سواد کوه نیز آماده بهره‌برداری است. ناصری خاطرنشان می‌کند، اگرچه پروژه کارخانه خودروسازی چری، پروژه‌ای مستقل است اما احتمال دارد در سال‌های آینده از موتور ملی در خودروهای ساخت این کارخانه استفاده شود.از سویی دیگر استان آذربایجان شرقی نیز که دومین قطب صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی در کشور به شمار می‌رود یکی از کاندیداهای اصلی و پیشرو جذب کارخانه‌های خودرو است به طوری که خط تولید پژو ۲۰۶، ال- ۹۰ و خودرو روسی شاسی بلند پاترویت قرار است در این استان به بهره‌برداری برسد. همان‌طور که دیده می‌شود کارخانه‌های مختلف خودروسازی توسط بخش‌خصوصی و دولتی هم‌اکنون در بسیاری از نقاط کشور در حال ساخت است. اما اینکه سرمایه‌گذاری در این صنعت براساس چشم‌انداز توسعه صنعت مذکور انجام می‌شود یا خیر سوالی است که فعلا پاسخ روشن و دقیقی ندارد. ساخت کارخانه‌های خودروسازی و افزایش تولید خودرو در کشور اگرچه از لحاظ ایجاد تنوع خودرو و اشتغال نقش بسزایی دارد اما آیا حضور دوباره دولت در این بخش می‌تواند مثمر ثمر واقع شود؟
ارسال نظر