گزارش تحقیق و تفحص از صنعت خودرو مچ‌گیری نیست

قسمت اول

گروه خودرو - سید حسین هاشمی رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ۴ دوره گذشته یکی از نمایندگان فعال در این کمیسیون بوده است. این نماینده پرسابقه که در افتتاحیه و یا توسعه بسیاری از واحدهای بزرگ صنعتی همیشه در کنار صنعتگران دیده می‌شود، یکی از مدافعان تولید خودرو داخلی و از مخالفین واردات خودرو به صورت CBU است.

وی در بسیاری از اظهارنظرهای خود از خودروسازها به عنوان پیشروان صنعت داخلی یاد کرده، هر چند انتقاد و اعتراض برخی از مصرف‌کنندگان را نیز به گوش خودروسازها رسانده است. در قضیه ال-۹۰ علی‌رغم مخالفت شدید برخی از نمایندگان به انعقاد چنین قراردادی، سکوت اختیار کرد اما در مراسم افتتاح خط تولید تندر ۹۰ در شرکت ایران خودرو ورود این خودرو را به کشورمان حرکتی مبارک و میمون خواند و آن را سرآغاز تحولی در صنعت خودرو خواند. وی همیشه بر این اعتقاد بوده که ورود خودرو به صورت CKD منجر به اشتغال‌زایی و ورود دانش فنی به کشور شده و بر همین اصل با واردات خودرو به صورت CBU مخالفت کرده است.

وی در حال حاضر به عنوان رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس پیگیر گزارش تحقیق و تفحصی است که ۲سال از آغاز آن گذشته و تا به امروز به صحن علنی مجلس نرسیده، وی در مورد زوایا و محور این گزارش توضیحاتی به «دنیای اقتصاد» داده است.

شما به عنوان رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، فکر می‌کنید به چه دلیل قرائت گزارش تحقیق و تفحص از صنعت خودرو در صحن علنی مجلس با تاخیر دوساله مواجه بوده است؟

تاخیر بدین‌دلیل بوده که این گزارش می‌بایست در ابتدا جمع‌بندی، تایید و سپس به صحن علنی کمیسیون صنایع و معادن ارجاع داده می‌شد.

در کمیسیون، گزارش تحقیق و تفحص باید مجددا مورد بررسی کلی قرار گیرد و بعد با اتفاق‌نظر تمام اعضا آن را به هیات‌رییسه مجلس تقدیم کنیم.

در اردیبهشت‌ماه سال‌جاری این گزارش به صحن کمیسیون ارجاع داده شد و گزارش ارجاعی تکثیر و بین تمامی اعضا توزیع شد چرا که همه اعضا در کمیته تحقیق و تفحص عضویت نداشتند.

پس از مطالعه گزارش، رای‌گیری صورت گرفت و گزارش نهایی شد. اما به این دلیل که گزارش تحقیق و تفحص ۴۰ صفحه دارد و قرائت آن در صحن وقت‌گیر به نظر می‌رسید تصمیم بر آن شده که دوستان کمیته تحقیق و تفحص به کمک برخی از اعضای کمیسیون گزارش را با حفظ محتوا خلاصه و پس از آن تقدیم هیات‌رییسه کنند. با تمام این تفاسیر، گزارش طبق زمان‌بندی کمیسیون طی هفته آینده و با توجه به وقت هیات‌ رییسه وارد صحن مجلس خواهد شد.

گزارش تهیه شده از چه محورهایی تشکیل شده؟

به طور کلی صنعت خودرو کشور از پنج محور تشکیل شده که این پنج محور همیشه مورد سوال و اعتراض مردم بوده است. کیفیت، قیمت، خدمات پس از فروش، زمان گارانتی و مصرف سوخت.

این پنج محور از جمله اساسی‌ترین موضوعات مورد بررسی در گزارش بوده با توجه به اینکه تنوع در تولید خودروسازها و قرارداد‌های منعقد شده از جمله ال-۹۰ هم مورد تاکید قرار گرفته است.

با توجه به اینکه شخص شما گزارش را مطالعه کرده‌اید، فکر می‌کنید وزنه آن به کدام سمت است؟

این نکته را می‌بایست مورد تاکید قرار دهم که گزارش تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی به معنای مچ‌گیری نیست این گزارش هم به خودروسازها انتقاد دارد و هم عملکرد مثبت آنها را مورد تایید قرار داده بنابراین گزارش آینه‌ای است از عملکرد خودروساز‌ها که وجه مثبت و منفی دارد.

پس از قرائت گزارش در صحن علنی مجلس، تکلیف آن چه می‌شود؟

پس از قرائت گزارش اگر مشکلاتی مطرح شود که نیازمند پیگیری از سوی مراجع قضایی باشد، به طور حتم آنها را ارجاع خواهیم داد اما در نهایت گزارش را می‌توان یک نوع اصلاح امور تلقی کرد. چرا که از یک منظر، مجلس وظیفه نظارتی دارد و باید بداند که در بدنه دستگاه‌های اجرایی چه می‌گذرد. برخی مواقع سوال و یا تذکر به دستگاه‌های اجرایی نتیجه ندارد و باید گزارش تحقیق و تفحص را در دستور کار قرار داد و اگر این گزینه هم پاسخگو نبود سپس استیضاح آخرین مرحله است. چرا که قانون اساسی این را به عنوان اهرم نظارتی در اختیار نمایندگان مجلس قرار داده که درست و منطقی است.

چرا این گزارش که تنها به عملکرد دو خودروساز بزرگ کشور محدود می‌شود بیش از ۲سال به طول انجامید؟ دلیل تاخیر زیاد برای چه بود؟

کار بسیار سنگینی بود به همین دلیل ۲ سال به طول انجامید هرچند در مقایسه با گزارش تحقیق و تفحص مجلس ششم از لحاظ محتوایی خیلی تفاوت ندارد و ۶۰ الی ۷۰درصد محتوا یکی است و تنها نکات جدیدی در آن ذکر شده است.

نظر شما در مورد گزارش تحقیق و تفحص از صنعت خودرو که در آخرین روزهای مانده به عمر مجلس ششم قرائت شد، چیست؟ چرا اعضای فعلی کمیته این گزارش را دنبال نکردند؟

نظرات مختلفی مبنی بر اینکه گزارش دوره ششم که زحمات زیادی نیز برای آن کشیده شده بود، را پیگیری کنیم مطرح شد، اما مورد پذیرش قرار نگرفت چرا که عنوان شد مجلس هفتم باید به طور مجزا گزارش تحقیق و تفحص از صنعت خودرو را پیگیری کند، این مساله حق نمایندگان است و ما هم انتقادی نکردیم.

شما در دوره قبلی هم در کمیسیون صنایع و معادن مجلس بودید گزارش قبلی چه مدتی به طول انجامید؟

گزارش قبلی هم یکسال ونیم طول کشد تا تهیه و در صحن علنی مجلس قرائت شد.

به عمر مجلس هفتم نیز تقریبا یکسال باقی است، چه ضمانتی وجود دارد که گزارش تهیه شده در این مجلس، به سرنوشت دوره قبل دچار نشود؟

کمیسیون درصدد آن است که یکسال زودتر از مجلس گذشته گزارش را در صحن علنی قرائت کند. هر چند امیدواریم که با قرائت گزارش دقت خودروسازها افزایش و رضایت مشتری نیز جلب شود.

اما شما برای جلب رضایت مشتری قانونی به نام «حمایت از مصرف‌کننده خودرو» را در دستور کار دارید و می‌خواهید این وجه خودروسازی را قانونمند سازید؟

بله، این قانون تصویب شده و قانون خوبی است و این برای اولین بار است که در کشور قانون جامعی برای حمایت از مصرف‌کننده تصویب می‌شود. این نکته نیز قابل ذکر است که در کشورهای اروپایی نیز چنین قانونی مطرح و مورد اجرا قرار می‌گیرد.

در طرح مذکور آیا ضمانت اجرایی نیز در نظر گرفته شده است؟

بله، کمیسیون حل اختلاف، نوعی ضمانت اجرایی طرح یادشده است که این کمیسیون از نماینده تولیدکننده، نماینده نیروی انتظامی و همچنین یکی از کارشناسان وزارت دادگستری تشکیل شده است، در صورتی که این اعضا اعلام کنند که حق با مشتری است، در صورت حل نشدن اختلاف پرونده به دادگاه ارجاع می‌شود دادگاه نیز موظف است که خارج از نوبت و حداکثر در ۲۰روز به موارد اختلافی رسیدگی کند.

همچنین اگر رفع نقص در خودرو شاکی به طول انجامد خودروساز موظف است که خودرویی جهت استفاده شاکی در اختیار وی قرار دهد. اگر نقص فنی نیز برطرف نشد خودروساز موظف به جایگزینی با خودروی نو دیگر است.

آقای هاشمی چه ضمانتی وجود دارد که خودروسازها اطلاعات درستی در اختیار کمیته تحقیق و تفحص قرار داده‌اند؟

همکاری خودروسازها با کمیته تحقیق و تفحص خوب بوده است. از سویی دیگر کمیسیون صنایع و اعضای کمیته نیز به قول معروف «کاربلد» بودند چرا که اعضا خود از افرادی هستند که در صنعت کشور دستی داشته‌اند و با تمام زوایای این‌گونه مسائل آشنا هستند.