موانع قانونی تولید خودرو‌های دیزلی رفع می‌شود

علیرضا بهداد

در حالی که خودروساز‌های بزرگ دنیا به سمت تولید خودروهای دیزلی در حال حرکتند و روز به روز بر تعداد تولید این خودروها افزوده می‌شود، خودروساز‌های کشورمان با فرمان دولت حرکت به سمت تولید خودروهای گازسوز را در پیش گرفته‌اند تا با توجه به آنچه که «مزیت نسبی گاز» خوانده می‌شود سوخت خودرو‌های مورد استفاده در ایران از بنزین به سمت گاز سوق داده شود. برخی از کارشناسان، تولید خودروهای گازسوز در کشور و تعیین استراتژی در این خصوص را اقدامی لازم اما ناکافی می‌دانند و معتقدند نباید خودروساز‌ها را ملزم کرد تا فقط به تولید خودروهای گازسوز بپردازند چرا که با توجه به ظهور سوخت‌های جدید، بهتر است تمرکز خودروساز‌ها بر روی دست‌کم دو سوخت پاک دیگر نیز صورت گیرد.

هم‌اکنون گازوئیل در دنیای امروز با توجه به سخت‌گیری نهادهای محیط‌زیست کشورهای پیشرفته، به سوخت مورد قبولی در جامعه اروپایی تبدیل شده به طوری که بیش از ۵۰درصد خودروهای سواری این قاره کوچک از گازوئیل تغذیه می‌کنند. اما در کشورمان به دلیل عدم تولید گازوئیل استاندارد (پاک) و منع قانونی در ارتباط با تولید خودروهای سواری دیزلی این موضوع کمتر مورد توجه استراتژی نویسان قرار گرفته است.

نزدیک به ۴۰سال پیش وقتی مجلس وقت، استفاده از خودرو‌های سواری دیزلی را در داخل کشور ممنوع کرد کمتر کسی فکر می‌کرد این ممنوعیت تا چهار دهه پابرجا باشد و روزی برسد که کشور نیاز به رفع این مانع قانونی پیدا کند.

حال خودروساز‌های داخلی در مرحله‌ای قرار گرفته‌اند که تولید خودروهای دیزلی را به نفع خودروساز‌ و مصرف‌کننده می‌دانند و منتظرند تا با رفع موانع قانونی برنامه‌ریزی برای تولید خودروهای دیزلی در کشور را آغاز کنند.

بحث مرغ و تخم‌مرغ

مجید فهیمه امیری، مدیر پروژه گاز سوز کردن خودروها در سایپا، گازوئیل سوز کردن خودروها در ایران را به قضیه مرغ و تخم‌مرغ تشبیه می‌کند و می‌افزاید: اگر خودروی دیزلی داشته باشیم سوخت استاندارد نداریم و اگر سوخت استاندارد داشته باشیم به خاطر موانع قانونی نمی‌توانیم خودروی دیزلی تولید کنیم به همین خاطر خودروسازها کمتر به این سمت حرکت کرده‌اند.

وی می‌گوید: چند پروژه در سایپا در خصوص تولید خودروهای دیزلی طی سال‌های گذشته انجام و مطالعاتی نیز صورت گرفت اما به دلیل این که استراتژی تولید خودرو در ایران به سمت دوگانه سوز شدن پیش رفته است این مطالعات در حد ابتدایی باقی ماند.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ما مبنی بر این که اگر موانع قانونی رفع شود خودروهای دیزلی تولید می‌کنید یا خیر می‌گوید: در صورت رفع موانع قانونی تولید خودروهای دیزلی در ایران، قطعا به سمت تولید این نوع خودروها خواهیم رفت چرا که خودروهای دیزلی نسبت به سایر سوخت‌ها از لحاظ ایمنی، بازدهی، قدرت و طول عمر موتور بسیار بهتر و از لحاظ اقتصادی برای مصرف کننده با صرفه‌تر است. وی در مقایسه موتورهای دیزلی و گاز سوز می‌گوید هم‌اکنون نمی‌توان گفت که تولید کدام یک از این دو خودرو به نفع خودروساز است و باید بررسی‌های مقایسه‌ای بیشتری بین دو سوخت انجام شود تا صرفه اقتصادی هر کدام برای تولید کننده مشخص شود.

گازوئیل پاک نداریم

داوود میرخانی رشتی دبیر سابق انجمن خودروسازان ایران در این رابطه می‌گوید: گازوئیلی که هم‌اکنون در ایران عرضه می‌شود به دلیل میزان سولفور بالای آن آلایندگی بسیار زیادی ایجاد می‌کند و به هیچ وجه مناسب برای موتورهای دیزلی نیست.

وی می‌گوید سایپا دیزل و ایران‌خودرو دیزل برای خودروهای سنگین جاده‌ای خود موتورهای ولوو و مرسدس بنز با استاندارد یورو ۳ را وارد کشور کرده‌اند که به دلیل کیفیت‌ پایین گازوئیل ایران، عمر این موتورها کاهش یافته و مشکلاتی را برای دارندگان به وجود آورده است.

وی می‌گوید: اگر گازوئیل پاک در ایران تولید شود تولید خودروی دیزلی در ایران آغاز خواهد شد و از آنجا که اروپایی‌ها به سمت استفاده از این خودروها هجوم آورده‌اند، در ایران نیز تمایل مشتری‌ها به این سمت کشیده می‌شود.

میرخانی رشتی تصریح می‌کند، در خصوص رفع موانع قانونی تولید این خودروها نامه‌نگاری‌هایی انجام شده است اما وزارت نفت باید تولید گازوئیل پاک را در دستور کار خود قرار دهد و وزارت صنایع و معادن نیز اقدامات لازم را برای تولید این خودروها در کشور انجام دهد.

مجلس آماده همکاری است

محمدرضا سجادیان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه استراتژی تولید خودرو در ایران به سمت گازسوز شدن پیش رفته است، می‌گوید: دولت با توجه به منابع گازی فراوان و قیمت ارزان این سوخت، تولید خودروهای گازسوز را در دستور کار خودروسازها قرار داده است به طوری که مهندسان و استراتژی‌نویسان این صنعت نیز بیشتر بر روی این سوخت برنامه‌ریزی کرده‌اند اما با توجه به اینکه امروزه سوخت دیزلی در بسیاری از کشورهای پیشرفته رونق یافته بهتر است که کشور ما نیز به این سمت حرکت کند. وی در پاسخ به این پرسش که چرا مجلس موانع قانونی تولید این خودروها را رفع نمی‌کند، می‌گوید، در رابطه بارفع موانع قانونی این نوع خودروها هنوز پیشنهادی به کمیسیون صنایع و معادن نرسیده است و اگر این پیشنهاد به کمیسیون داده شود قطعا حمایت خواهد شد.

استراتژی چه می‌گوید؟

در بند پانزدهم از استراتژی صنعت خودرو آمده است: سرمایه‌‌‌گذاری بر روی طراحی، ساخت و تولید خودروها با سوخت‌های نو و سوخت‌های جایگزین (گازوییل، گاز طبیعی) باید صورت گیرد، این در حالی است که هیچ اشاره‌ای به موانع قانونی تولید خودروهای دیزلی در کشور نشده است. به عبارت بهتر استراتژی‌ تهیه شده، مانع قانونی دارد!

نکته جالب اینکه تولید خودروهای دیزلی در ایران هیچ مانعی ندارد اما عرضه و مصرف آن در داخل کشور غیرقانونی است و خودروسازها می‌توانند برای بازارهای خارجی این نوع خودروها را به تولید برسانند.