بانک مرکزی و خودروسازان بر سر وام دو هزار میلیاردی به توافق رسیدند
وام در برابر سهام
گروه خودرو- با توافق وزارت «صنعت، معدن و تجارت» و بانک مرکزی برای افزایش سرمایه در گردش تولیدکنندگان داخلی، گره‌کور وام دو هزار میلیاردی خودروسازان نیز ظاهرا باز شده و این وام احتمالا تا چندی دیگر به صنعت خودرو کشور تزریق خواهد شد. این البته در حالی است که بانک مرکزی و بانک‌های عامل بخشی از سهام خودروسازان را به عنوان وثیقه نزد خود نگه خواهند داشت تا به نوعی خیال خود را بابت بازپرداخت دو هزار میلیارد و سودش، راحت کرده باشند.
آن طور که مهدی غضنفری وزیر «صنعت، معدن و تجارت» در گفت وگو با «شاتا» عنوان کرده است، پس از برگزاری جلسات متعدد با وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی، موافقت آنها برای افزایش سرمایه در گردش واحدهای تولیدی کشور اخذ و با این حساب راه برای به اجرا درآمدن مصوبه کارگروه حمایت از تولید مبنی بر پرداخت وام به صنعت خودرو نیز باز شده است.
به گفته غضنفری، تولیدکنندگان کشور هم اکنون از ناحیه نقل و انتقال ارز با مشکل مواجه شده‌اند و در صورت هرگونه بی‌توجهی به این موضوع، بحث «سرمایه در گردش» آنها می‌تواند به موضوعی حاد و فراگیر تبدیل شود.
غضنفری در کنار خبر خوشی که بابت پرداخت احتمالی دو هزار میلیارد تومان وام، به خودروسازان داده، این را هم گفته که آنها باید بخشی از سهام خود را به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی بگذارند. وی تاکید کرده که طبق توافق صورت گرفته بین بانک مرکزی و خودروسازان، مقرر شده بخشی از سهام متعلق به شرکت‌های خودروساز در قالب «وثیقه» و یا برای «فروش» در اختیار بانک مرکزی یا بانک‌های عامل قرار گیرد و در ازای آن، مصوبه کارگروه حمایت از تولید در مورد وام سرمایه در گردش خودروسازها به اجرا در بیاید.
توافق بانک مرکزی و خودروسازان بر سر این موضوع، در شرایطی است که کارگروه حمایت از تولید حدود یک ماه و نیم پیش طی جلسه‌ای مصوب کرد وامی دو هزار میلیاردی به خودروسازان پرداخت شود تا از این راه، تولید به حالت عادی بازگردد.
از ابتدای امسال بود که همزمان با افت شدید تولید خودرو صدای خودروسازان و قطعه‌سازان درآمد و آنها با علم کردن مشکلات مالی و کمبود تسهیلات بانکی، نسبت به عواقب ناگوار کاهش تولید هشدار دادند. این هشدارها بالاخره جواب داد و سبب شد معاون اول رییس‌جمهور که برای افتتاح خط تولید رانا به ایران خودرو رفته بود، پای درددل خودروسازان و قطعه‌سازان بنشیند.
هرچند انتظار می‌رفت با توجه به شرایط تولید خودرو و حمایت مستقیم شخص معاون اول رییس‌جمهور از پرداخت وام به خودروسازان، مصوبه کارگروه حمایت تولید به سرعت اجرا شود، اما کارها کندتر از آنچه که خودروسازان فکرش را می‌کردند، پیش رفت. اگرچه در ادامه بانک مرکزی مصوبه کارگروه حمایت از تولید را به بانک‌های عامل ابلاغ کرد، اما در آن ابلاغیه عنوان شد که بانک‌ها برای پرداخت دو هزار میلیارد، تا آخر مرداد ماه وقت دارند.
حالا نیز که حدود یک ماه و نیم از مصوبه کارگروه حمایت از تولید می‌گذرد، بانک مرکزی و خودروسازان به توافق رسیده‌اند که در ازای وثیقه شدن بخشی از سهام ایران خودرو و سایپا، دو هزار میلیارد تومان به صنعت خودرو تزریق شود.
عادی شدن تولید؟
اما آن طور که وزیر «صنعت، معدن و تجارت» برای چندمین بار تاکید کرده، بیشتر این وام باید در قالب پرداخت مطالبات قطعه‌سازان در اختیار آنها قرار گیرد.
تاکید غضنفری بر پرداخت بخشی از مطالبات قطعه‌سازان به واسطه وام دو هزار میلیاردی از آن جهت است که به گفته خودروسازان دلیل اصلی افت تولید، بروز مشکل مالی درصنعت قطعه‌سازی است، به نحوی که قطعه‌سازان نتوانسته‌اند نیاز صنعت خودرو را تامین کنند و از همین رو تولید افت کرده است.
ظاهرا قرار است ۶۰ درصد وام دو هزار میلیاردی در اختیار قطعه‌سازان قرار گیرد که اگر صحت داشته باشد، یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به صنعت قطعه کشور تزریق خواهد شد. اما آیا با این پول اوضاع تولید به حال عادی باز خواهد گشت؟
در این مورد عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان با اشاره به وضع صنعت خودرو، میگوید: در حال حاضر توان مالی و تولیدی قطعه‌سازان کاهش یافته و صنعت خودرو کشور در چرخه‌ای معیوب گیر افتاده است، به نحوی که خودروساز پول ندارد به قطعه‌ساز بدهد و قطعه‌ساز نمی‌تواند مواد اولیه تامین کند.
محمدرضا نجفی‌منش می‌افزاید: صنعت خودرو هم اکنون به بیماری اورژانسی شبیه است که اگر سریع به وضع آن رسیدگی نشود، احتمال از بین رفتنش وجود دارد، بنابراین باید هرچه سریع‌تر نسبت به پرداخت وام دو هزار میلیاردی اقدام شود. به گفته نجفی‌منش، اگر این دو هزار میلیارد به صنعت خودرو تزریق شود، می‌توان به عادی شدن روند تولید طی یک بازه زمانی ۵/۱ ماهه امیدوار بود، البته به شرطی که همزمان چند اتفاق دیگر نیز رخ بدهد.
به اعتقاد این عضو هیات مدیره قطعه‌سازان، آزادسازی قیمت خودرو و تعیین تکلیف نرخ ارز برای تولیدکنندگان، دو موضوع مهمی هستند که باید در کنار پرداخت وام دو هزار میلیاردی به آنها نیز توجه شود و تنها در این صورت تولید خودروسازان روند عادی به خود خواهد گرفت.
گفته‌های نجفی منش این در شرایطی است که بنابر آخرین آمار رسمی اعلام شده، تولید خودرو در کشور حدود ۳۸ درصد افت کرده و هیچ بعید نیست با ادامه اوضاع فعلی، به نصف برسد.
بی‌اعتمادی بانک مرکزی به خودروسازان
اما جدای از تاثیر مثبتی که وام دو هزار میلیاردی بر صنعت خودرو خواهد گذاشت، توافق اخیر خودروسازان و بانک مرکزی بر سر وثیقه شدن سهام ایران خودرو و سایپا حاوی این پیام است که بانک‌ها اعتماد خود را نسبت به خودروسازان از دست داده‌اند و یکی از دلایل کمبود تسهیلات بانکی در صنعت خودرو نیز همین «بی‌اعتمادی» است.
در واقع بانک مرکزی که دل خوشی از پول دادن به خودروسازان ندارد، این بار در قبال گرفتن تضمینی مطمئن و بی‌دردسر، با پرداخت وام دو هزار میلیاردی به خودروسازان موافقت کرده و این نشان می‌دهد دیواری بلند از «بی‌اعتمادی» میان بانک‌ها و خودروسازان وجود دارد.
هرچند ظاهرا خودروسازان مشکلی با وثیقه شدن سهام شان ندارند و بابت آن با بانک مرکزی به توافق نیز رسیده اند، اما این موضوع نشان می‌دهد که چوب خط خودروسازان در بانک‌ها پر شده و چشم بانک مرکزی بابت پرداخت وام به صنعت خودرو ترسیده است.
البته با توجه به سابقه خودروسازان در بانک‌ها و بدهی آنها به سیستم بانکی کشور، اخذ چنین وثیقه ای بابت پرداخت دو هزار میلیارد تومان پول منطقی و عقلانی به نظر می‌رسد. به هر حال خودروسازان نشان داده‌اند مشتریان خوش حسابی برای بانک‌ها نبوده و از قبل نیز کلی بدهی بالا آورده‌اند و با این حساب عقل حکم می‌کند بانک مرکزی در ازای دو هزار میلیارد وام و سود احتمالا هنگفت آن، وثیقه از آنها طلب کند.
خوبی سهام، آن هم سهام خودرو این است که اگر خودروسازان نتوانند دو هزار میلیارد و سودش را بازپرداخت کنند، بانک مرکزی با فروش این سهام بدهی آنها را وصول خواهد کرد. این یعنی که وثیقه های قبلی خودروسازان کارآیی لازم نداشته و بانک مرکزی نتوانسته به واسطه آنها پول خود را تمام و کمال و سر وقت باز پس بگیرد، اما حالا با وثیقه‌ای مطمئن به نام «سهام»، خیال خود را بابت دو هزار میلیارد و سودش راحت کرده است.
در این مورد دبیر انجمن خودروسازان با اشاره به وضعیت نامناسب تولید در صنعت خودرو، میگوید: اشکالی ندارد که سهام خودروسازان به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی باشد، زیرا هم‌اکنون صنعت خودرو برای بازگشت به شرایط عادی تولید به دو هزار میلیارد وام در نظر گرفته شده احتیاج دارد.
احمد نعمت بخش حتی به نوعی اقدام بانک مرکزی را در وثیقه قرار دادن سهام خودروسازان تایید کرده و می‌افزاید: بانک مرکزی حق دارد چنین کاری انجام بدهد زیرا به هر حال باید به نحوی از بازپرداخت دو هزار میلیارد پول بانک‌ها مطمئن باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر خودروسازان موفق به بازپرداخت وام نشوند، تکلیف سهام آنها چه خواهد شد، تاکید می‌کند: طبعا بانک‌ها با عرضه سهام در بورس و فروش آن، پولی را که به خودروسازان داده‌اند، پس می‌گیرند.
با توجه به اظهارات دبیر انجمن خودروسازان، باید منتظر ماند و دید سرانجام وام دو هزار میلیاردی چه زمانی به خودروسازان پرداخت می‌شود و چه سرنوشتی در انتظار سهام ایران خودرو و سایپا خواهد بود؟ آیا این وام می‌تواند غیر مستقیم به فروش سهام خودروسازان و خصوصی‌سازی در صنعت خودرو کمک کند؟
ارسال نظر