محدودیت خودروهای داخلی برای کمربند پنجم

خبر آنلاین

گروه خودرو ـ طی دو سه سال گذشته همواره «ایمنی خودرو» عرصه‌ای برای رویارویی پلیس و خودروسازان داخلی بوده و اختلاف نظر میان این دو، چالش‌های زیادی را به وجود آورده است. یک روز الزام به نصب ترمز ضدقفل، روز دیگر اجباری شدن نصب کیسه هوا (ایربگ) و این روزها نیز کمربند ایمنی عقب خودروها؛

البته این بار ماجرا کمی با ایربگ و ABS تفاوت دارد، زیرا فعلا قرار نیست شماره‌گذاری خودروهای فاقد کمربند ایمنی عقب متوقف شود و این رانندگان هستند که در صورت نبستن کمربند عقب از سوی سرنشینان، جریمه خواهند شد. آن طور که راهور ناجا اعلام کرده، در صورتی که سرنشیان عقب خودروها کمربند ایمنی را نبندند، راننده جریمه خواهد شد، خواه این خودرو شخصی باشد و خواه تاکسی و آژانس و ...؛ البته خودروهایی هم که فاقد کمربند ایمنی عقب هستند، تا اول پاییز امسال باید به کمربند ایمنی صندلی عقب مجهز شوند. حال مشکل اینجاست که بیشتر خودروهای داخلی به چهار کمربند ایمنی مجهز هستند، اما با ظرفیت پنج نفر تردد می‌کنند. با این حساب مالکان خودرو از هر قشری که باشند، سه راه بیشتر پیش رو ندارند. یا اینکه باید تنها دو نفر را در صندلی عقب خود جا دهند یا نسبت به نصب کمربند ایمنی برای نفر سوم اقدام کنند یا در نهایت هیچکدام از این دو کار را انجام نداده و جریمه را به جان بخرند. این در شرایطی است که راهکار دوم منطقی تر از اولی و سومی به نظر می‌رسد، زیرا حذف یکی از سرنشینان عقب و جریمه شدن، هزینه‌ها و دردسرهای خاص خود را دارند.

با این شرایط هیچ بعید نیست عواقب الزامی شدن نصب کمربند ایمنی سوم در صندلی عقب خودروها، به نوعی دامن خودروسازها را بگیرد، زیرا وقتی تقاضا برای این ماجرا بالا برود، آنها نیز باید جوابگوی نیاز بازار باشند. از آن سو البته هیچ بعید نیست چندی دیگر پلیس اعلام کند که خودروهای فاقد پنج کمربند ایمنی (دو کمربند در جلو و سه کمربند در عقب) را شماره‌گذاری نخواهد کرد و در این صورت، دقیقا مشابه داستان ایربگ و ترمز ضدقفل، بار دیگر تکرار می‌شود. همچنین آن طور که خودروسازان اعلام کرده‌اند، خودروهای سواری تولید داخل از لحاظ ساختاری، چهار نفره هستند و اگر قرار به نصب کمربند ایمنی پنجم در آنها باشد، باید تغییراتی را در قسمت سرنشینان عقب خودروها اعمال کرد. حال پرسش اینجاست که آیا از لحاظ فنی می‌توان قسمت عقب خودروهای تولید داخل را به سه کمربند ایمنی تجهیز کرد؟ آیا اصلا خودروهایی مانند پراید که فضای کوچک و محدودی دارند، قابلیت نصب کمربند سوم را دارا هستند؟ از اینها گذشته، آیا خودروسازان به این زودی‌ها حاضر به اجرای چنین طرحی خواهند شد؟

نقش کمربند در ایمنی

اما پیش از آنکه به پاسخ پرسش‌های بالا بپردازیم، بد نیست نگاهی به کمربند ایمنی انداخته و ببینیم در دنیا چه برخوردی با این مقوله ایمنی کرده‌اند.

از جنبه تاریخی، کمربند ایمنی حدود پنجاه سال پیش در خودروها به کار گرفته شد و از آن زمان تا به امروز، توانسته ناجی خوبی برای جان سرنشینان در سوانح رانندگی باشد.

به گفته‌ کارشناسان، ۷۵ درصد از افرادی که در پی سانحه‌ رانندگی از خودرو به بیرون پرت می‌شوند جان خود را از دست می‌دهند، حال آنکه بستن کمربند ایمنی از بروز چنین اتفاقی جلوگیری کرده و ایمنی بیشتری متوجه سرنشینان می‌کند. کارشناسان همچنین بر این باورند که استفاده از کمربند ایمنی در خودروها، خطر جراحت‌ها و آسیب‌دیدگی‌های بسیار سنگین و مرگبار را در تصادفات جاده‌ای به میزان ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.

بر اساس آمار، میزان استفاده از کمربند ایمنی در کشورهای دنیا متفاوت از یکدیگر است، به نحوی که بالاترین میزان به کارگیری کمربند ایمنی را می‌توان در کشورهای صنعتی و مدرن جهان مشاهده ‌کرد. بین ۹۰ تا ۹۹ درصد سرنشینان ردیف جلو و بین ۸۰ تا ۸۹ درصد سرنشینان ردیف عقب خودرو در این کشورها از کمربند ‌ایمنی استفاده می‌کنند.

اگرچه در کشورهای صنعتی جهان به‌ کارگیری کمربند ایمنی به موضوعی طبیعی تبدیل شده، اما قطعا برای جا افتادن آن، اقدامات، برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی زیادی صورت گرفته است.

این در شرایطی است که در کشورهایی مانند ایران، برخی از ترس جریمه شدن اقدام به بستن کمربند ایمنی می‌کنند و در حالت کلی، آنها علاقه و حتی اعتقادی به این وسیله ایمنی و شناخته شده در سطح دنیا ندارند.

هرچند مدت‌ها از الزامی شدن نصب کمربند ایمنی برای سرنشینان جلو خودروها می‌گذرد و این اقدام تاثیر بسزایی در کاهش آسیب‌های جانی دارد، اما بنابر آمار، ۳۰ درصد از قربانیان تصادف‌های جاده‌‌ای را سرنشینان عقب تشکیل می‌دهند و به همین دلیل استفاده‌ از کمربندهای ایمنی در صندلی عقب نیز می‌تواند تاثیر بسیاری در کاهش شمار قربانیان داشته ‌باشد.

البته در قانون جرائم رانندگی نیز بر این موضوع تاکید ویژه‌ای شده است، به نحوی که بستن کمربند ایمنی برای رانندگان و سرنشینان انواع خودروهای در حال حرکت در کلیه راه‌ها اجباری است و با متخلفان برابر جریمه پیش‌بینی شده در جدول جرائم رانندگی برخورد خواهد شد. در همین راستا، چندی پیش رییس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی از الزامی بودن بستن کمربند ایمنی برای سرنشینان عقب خودروها خبر داده و عنوان کرده که این قانون اجباری است و روند اجرای آن از سوی پلیس پیگیری خواهد شد.

اسکندر مومنی همچنین تاکید کرده که قانون بستن کمربند ایمنی برای سرنشینان عقب خودرو در دو مرحله اجرا خواهد شد. به گفته وی، در مرحله اول، کلیه سرنشینان خودروهایی که کمربند ایمنی عقب دارند، از ۱۰ اردیبهشت‌ماه امسال مکلف به استفاده از این کمربند در جاده‌های کشور هستند. همچنین در مرحله دوم نیز خودروهای تولیدی جدید یا خودروهای قدیمی نیز که فاقد کمربند عقب هستند، شش ماه مهلت دارند تا نسبت به نصب کمربند ایمنی عقب اقدام کنند.

طبق این قانون تمامی سرنشینان خودرو موظف به بستن کمربند ایمنی هستند. در مورد وسائل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس نیز باید به تعداد صندلی‌ها، کمربند ایمنی در آنها نصب شود. این در شرایطی است که بیشتر خودروهای سواری داخلی به طور معمول از چهار کمربند ایمنی (دو کمربند در جلو و دو کمربند در عقب) بهره می‌برند و مشکل اصلی، نصب کمربند سوم است. با توجه به آنکه بیشتر خودروهای سواری تولید داخل در حالت معمول پنج نفر سرنشین دارند، باید پرسید در این شرایط تکلیف نفر وسط در صندلی عقب چیست؟

به گفته کارشناسان، بیشتر خودروهای داخلی دارای استاندارد چهار نفر سرنشین هستند و کمربند ایمنی نصب شده روی آنها، بر اساس استاندارد بوده و برای نفر پنجم که در وسط ردیف عقب می‌نشیند، کمربند ایمنی تعبیه نشده است. البته در تعداد محدودی از خودروهای داخلی، کمربند سوم نیز در ردیف عقب وجود دارد و بیشتر مخصوص کودکان است.

شش ماه تا یک سال زمان می‌خواهیم

هرچند نصب کمربند ایمنی سوم در ردیف عقب خودروها باعث افزایش ایمنی می‌شود، اما به گفته کارشناسان، اجرایی شدن آن در صنعت خودرو کشور نیازمند شش ماه تا یک سال زمان است. مدیر اجرا و نظارت بر اخذ استانداردهای ایران خودرو، در این مورد می‌گوید: خودروسازان بر اساس ظرفیت تایید شده خودرو از سوی راهور ناجا، اقدام به نصب کمربند ایمنی می‌کنند و چون غالب ظرفیت‌ها در ایران چهار نفر است، همین تعداد کمربند روی خودروها نصب می‌شود. کیوان وزیری تاکید می‌کند: اگر قرار باشد کمربند ایمنی پنجم نیز در خودروها نصب شود، این کار حتما باید با رعایت استانداردها و نکات ایمنی صورت گیرد. به گفته وی، برای عملی شدن چنین طرحی، بین شش ماه تا یک سال زمان نیاز است.

جریمه می‌کنیم

گفته‌های وزیری در شرایطی است که فرمانده پلیس راه کشور نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما در این مورد می‌گوید: تمامی سرنشینان خودرو‌هایی که مجهز به کمربند عقب هستند، باید هنگام تردد در تمامی جاده‌های برون شهری، کمربند خود را ببندند.

محمدرضا مهماندار با اشاره به اینکه ممکن است خودرو‌های مدل‌های قدیمی، فاقد کمربند ایمنی عقب باشند، تاکید کرد: بر اساس تصمیمات اتخاذ شده، مالکان این خودروها مهلت دارند تا اول مهر ماه سال‌جاری نسبت به مجهز کردن خودرو‌های خود به کمربند ایمنی برای سرنشینان عقب اقدام کنند.

وی می‌افزاید: کمربند ایمنی در واقع با هدف حفظ سلامت سرنشینان اجباری شده و قانون هیچ استثنایی در این مورد قائل نیست و به همین دلیل، خودروها باید به اندازه ظرفیت خود، کمربند ایمنی داشته باشند.

مهماندار در پاسخ به این پرسش که تکلیف خودروهایی که ظرفیت چهار سرنشین دارند ولی پنج سرنشین سوار می‌کنند، چیست نیز می‌گوید: پس از آنکه بررسی‌های لازم از سوی موسسه استاندارد، وزارت صنایع و راهور ناجا انجام شود، آنها نیز باید به کمربند ایمنی عقب مجهز شوند.

وی با تاکید بر اینکه در تصادف‌های جاده‌ای سرنشینان عقب آسیب بیشتری می‌بینند، می‌افزاید: در سال گذشته بیش از دو هزار نفر جان خود را به دلیل نبستن کمربند ایمنی از دست داده‌اند. اما معاون فنی مهندسی ناجا نیز با تایید اظهارات مهماندار، به خبرنگار ما می‌گوید: راننده و سرنشینان کلیه خودروهای دارای کمربند ایمنی در جاده‌های برون شهری ملزم به بستن کمربند در صندلی عقب هستند و در صورت عدم استفاده از آن توسط ماموران راهنمایی و رانندگی برابر مقررات با آنان رفتار خواهد شد. جهانگیری تاکید می‌کند: تجهیز صندلی عقب خودروها به سه کمربند ایمنی، باید از سوی موسسه استاندار تایید و سپس بر اساس قانون در این مورد عمل شود.