در گفت‌وگو با مدیرعامل ایران خودرو دیزل، مدیرفروش سایپا دیزل و کارشناسان بررسی شد
چالش‌های صادرات و واردات خودروهای تجاری
گروه خودرو - بر اساس آیین نامه ارتقای کیفیت خودروهای تجاری که اواسط تابستان امسال از سوی مجلس ابلاغ شد، از سال آینده رشد صادرات خودروهای تجاری باید در دستور کار تجاری سازان کشور قرار گیرد. این امر در حالی است که طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی‌در شش ماه اول سال جاری، صادرات خودروهای تجاری با ۳۹ درصد افت مواجه بوده است.
بر اساس آیین نامه مذکور تجاری سازان از سال ۹۰ تا سال ۹۲ به‌ترتیب ملزم به صادرات یک دستگاه خودرو به ازای تولید هر ۵۰، ۴۰ و ۳۰ دستگاه خودرو تجاری شده‌اند. رقمی‌که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان تحقق آن نیازمند ارتقای کیفیت خودروهای تجاری، ایجاد تنوع در سبد تجاری سازان و رفع مشکلات صادراتی است.
به گفته برخی از کارشناسان علاوه بر موانع صادراتی مذکور رشد تولید تجاری سازان نیز یکی دیگر از راهکارهای ارتقای صادرات خودروهای تجاری‌ها است. رشدی که باید مازاد نیاز بازار داخلی باشد تا صادرات مشکلی برای بازار داخلی ایجاد نکند.
از سوی دیگر هرچند تجاری سازان در هفت ماه سال جاری موفق به رشد ۳/۳۰ درصدی تولید خودروهای تجاری نسبت به مدت مشابه سال قبل شدند، اما نیاز بازار مانع از صادرات خودروهای مذکور شده است.
افت صادرات و واردات تجاری‌ها
براساس آمار اعلام شده از سوی گمرک در شش ماه ابتدایی سال جاری علاوه بر افت صادرات تجاری‌ها، واردات این خودروها نیز با افت مواجه بوده که به گفته برخی کارشناسان افت واردات تجاری‌ها به دلیل توقف طولانی مدت ثبت سفارش خودروهای تجاری صورت گرفته است. آمار مذکور حکایت از آن دارد که در شش ماه ابتدای سال جاری در مجموع ۶میلیون و ۵۶ هزار کیلو انواع خودرو تجاری به ارزش ۴۸ میلیون و ۲۰۳ هزار دلار وارد کشور شده که در مقایسه با سال گذشته واردات تجاری‌ها به لحاظ وزن با افت ۳/۵ درصدی مواجه بوده، براساس آمار گمرک در مدت مشابه سال گذشته در مجموع شش میلیون و ۳۹۸ هزار کیلو انواع خودرو تجاری به ارزش ۳۸ میلیون دلار وارد کشور شده است.
از سوی دیگر هرچند، سال گذشته چین در صدر واردکنندگان خودروهای تجاری به کشور قرار داشت، اما در شش ماه ابتدایی سال جاری بیشترین خودروها از کشورهای سوئد، امارات متحده عربی، ژاپن و کره وارد کشور شده است.
همچنین براساس آمار گمرک، تجاری سازان در شش ماه ابتدایی سال جاری در مجموع تنها موفق به صادرات ۲۲۸ هزار کیلو انواع خودرو تجاری و به ارزش یک میلیون و ۷۶۶ هزار دلار شده‌اند که در مقایسه با سال گذشته آمار مذکور از افت ۳۹ درصدی صادرات خودروهای تجاری به لحاظ وزن حکایت دارد.
براساس این آمار اکثر خودروهای تجاری به کشورهای عراق، قزاقستان و ارمنستان صادر شده است. سال گذشته نیز عراق در صدر واردکنندگان خودروهای تجاری قرار داشت؛ هرچند که در شش ماه ابتدایی سال جاری صادارت به این کشور نیز افت داشته است.
زیرساخت‌ها برای صادرات فراهم نیست
ظاهرا بحران‌های جهانی و رکود در بازار خودروهای تجاری، موجب شد تا صادرات خودروهای مذکور با کاهش مواجه شود.
به گفته هاشم یکه‌زارع مدیر عامل شرکت ایران خودرو دیزل، صادرات خودروهای تجاری در صورت برنامه‌ریزی صحیح قابل دسترس‌تر از خودروهای سواری است.
مدیر عامل ایران خودرو دیزل معتقد است که رشد صادرات به رشد کیفیت، ارتقای فنی، قیمت مناسب، خدمات پس از فروش و تحویل به موقع بستگی دارد و در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها رشد صادرات دور از ذهن نخواهد بود.
یکه زارع در پاسخ به این پرسش که با توجه به مشکلات مذکور تجاری سازان داخلی آیا توان تحقق آیین نامه ارتقای کیفیت در بخش صادرات را خواهند داشت، اظهار داشت: در آیین نامه ارتقای کیفیت بیشتر به مقوله کیفیت خودروهای تجاری پرداخته شده اما آنچه مسلم است کیفیت به تنهایی نمی‌تواند موجب رشد صادرات شود، بلکه باید تمام زیرساخت‌ها فراهم شود تا بتوان پیش بینی صادراتی در آیین نامه ارتقای کیفیت را محقق کرد.
مدیر عامل شرکت ایران خودرو دیزل در ادامه افزود: اتکا به کیفیت به عنوان تنها مقوله صادراتی موجب می‌شود تا از سایر مقوله‌ها باز بمانیم؛ در حالی که سایر مقوله‌ها در امر صادرات از کیفیت کم اهمیت‌تر نیستند. به‌طور مثال تاخیر در تحویل به موقع خودروها موجب خواهد شد تا خودروسازان چندین سال بازار صادراتی منطقه را از دست بدهند که این امر در نهایت به ضرر خودروسازان خواهد بود.
یکه زارع در خصوص برنامه‌های این شرکت برای رشد صادرات نیز عنوان کرد: به منظور رشد ۵۰ درصدی صادرات اتوبوس از سال ۹۲ ایران خودرو دیزل برنامه‌ریزی کرده است، در خصوص صادرات کامیون نیز همانند اتوبوس باید برنامه ریزی دقیقی صورت گیرد تا بتوانیم رقم صادراتی مد نظر در آیین نامه ارتقای کیفیت را محقق کنیم.
کاوه طاهری، مدیر صادرات شرکت سایپا دیزل نیز همانند مدیر عامل ایران خودرو دیزل، معتقد است که ایجاد تنوع در محصولات صادراتی از سویی و تولید محصولاتی با استانداردهای روز دنیا از سوی دیگر از عوامل مهم در رشد صادرات است. مدیر صادرات شرکت سایپا دیزل در ادامه می‌گوید: محصولات درجه دو چینی امکان عرضه در بازارهای صادراتی را ندارند به همین دلیل برای حضور در بازارهای صادراتی باید محصولات به روز داشت.
از سوی دیگر در نظر گرفتن رشد صادرات خودروهای تجاری از ابتدای سال آینده در حالی است که به گفته مدیر عامل ایران خودرو دیزل، تجاری‌سازان سال گذشته
براساس برنامه‌ریزی که صورت گرفته بود موفق به رشد صادرات شدند در حالی که در سال جاری برنامه مدونی برای صادرات در نظر گرفته نشده است که این امر افت صادرات را به همراه داشته است.
مدیر فروش شرکت سایپا دیزل نیز در خصوص عدم تحقق برنامه‌های صادراتی در سال جاری نیز می‌گوید: کشورهای همسایه از مهم‌ترین بازارهای صادراتی برای تجاری سازان داخلی محسوب می‌شوند؛ اما درگیری‌های سیاسی این کشورها موجب شده تا در سال جاری بازار مطمئن کشورهای همسایه به بازار ناامنی برای خودروسازان داخلی تبدیل شود و در صورتی‌که ثبات بازار کشورهای اطراف باز گردد، رشد صادرات مجدد محقق خواهد شد.
طاهری در ادامه با بیان اینکه عراق یکی از عمده بازارهای صادراتی برای تجاری سازان داخلی محسوب می‌شود؛ عنوان کرد: وضعیت سیاسی نامشخص عراق یکی از عمده دلایل افت صادرات در سال جاری بوده که بازگشت ثبات سیاسی به این کشور موجب می‌شود تا بخش اعظمی‌از مشکلات تجاری سازان داخلی برطرف شود؛ چرا که بخش بزرگی از ناوگان حمل و نقل عمومی‌این کشور فرسوده است که نوسازی این ناوگان بازار مطمئنی را برای تجاری سازان داخلی فراهم خواهد کرد.
هرچند مسوولان دو شرکت خودروساز داخلی عدم ثبات سیاسی در کشورهای همسایه را عمده دلیل افت صادرات در سال جاری عنوان می‌کنند، اما افت تولید خودروهای تجاری و عدم پاسخگویی به نیاز داخلی دلیل دیگری است که کارشناسان افت صادرات تجاری‌ها را به آن نسبت می‌دهند. مدیر فروش شرکت سایپا دیزل نیز ضمن تایید این موضوع می‌گوید: در سال جاری در برهه‌ای از زمان تولید تجاری سازان تنها پاسخگوی نیاز داخلی بود به همین دلیل محصولی مازاد برای صادرات وجود نداشت.
به گفته مدیر فروش سایپا دیزل علاوه بر نبود محصول مازاد برای صادرات مشکلات بانکی به وجود آمده نیز موجب شد تا تجاری سازان در روند صادرات با مشکل مواجه شوند، چرا که بیشتر خودروهای تجاری با روش LC صادر می‌شوند که این روند نیز هم اکنون با مشکلات بسیاری مواجه است.
افت اندک ارزش تجاری‌ها
یکی دیگر از نکات قابل توجه در آمار اعلام شده از سوی گمرک، افت یک درصدی ارزش خودروهای صادراتی در مقابل افت ۳۹ درصدی صادرات به لحاظ وزن است. فرید زاوه کارشناس خودرو در پاسخ به این پرسش که چرا ارزش تجاری‌های صادراتی نسبت به وزن با رشد همراه بوده می‌گوید: خودروسازان داخلی مواد اولیه را به یورو خریداری می‌کنند، اما برای صادرات ناچار به عرضه به نرخ دلار هستند که تفاوت قیمت یورو به دلار موجب می‌شود که قیمت خودروهای صادراتی نسبت به سایر کشورها گران‌تر شود که این امر رشد ارزش خودروهای صادراتی را در پی داشته است. به گفته زاوه این امر در حالی است که هم اکنون خودروسازان چینی با قیمت بسیار پایین نسبت به سایر کشورها توانسته‌اند حضور بسیار پررنگی در دنیا پیدا کرده و بخش اعظمی از بازارهای صادراتی را از آن خود کنند. زاوه معتقد است: عمده مشکل صادرکنندگان داخلی ثبات در نرخ ارز است که این امر قدرت رقابت خودروسازان داخلی با سایر خودروسازان را کاهش داده است.
مصطفی ممقانی مدیر فروش شرکت آریا دیزل نیز در این خصوص می‌گوید: افزایش صادرات تجاری‌های سبک به نسبت تجاری‌های سنگین موجب شده تا ارزش خودروهای صادراتی در مقابل وزن این خودرو با رشد همراه باشد. به گفته ممقانی در صورتی‌که صادرات تجاری‌های سنگین افزایش یابد فاصله مذکور جبران خواهد شد.
ارسال نظر