حمایت از خودروسازان کار درستی بود؟

مونا مشهدی رجبی- رشد سه شرکت خودروسازی ایالات متحده آمریکا و عملکرد جنرال‌موتورز و کرایسلر بعد از ورشکستگی، در شرایطی است که این مسائل به طرق مختلفی از سوی کارشناسان و تحلیل‌گران تعبیر می‌شود. کارشناسان و تحلیل‌گرانی که باید آنها را به دو دسته موافقان و مخالفان برنامه‌های رییس‌جمهور آمریکا برای صنعت خودرو، تقسیم کرد.

برخی از تحلیل‌گران اقتصادی به خصوص تحلیل‌گران وابسته به کاخ سفید، بر این باورند که سیاست‌های اقتصادی دولت باراک اوباما، عامل نجات صنعت خودروسازی است.

به اعتقاد آنها، این سیاست‌ها سبب شده زمینه‌های لازم برای افزایش فروش خودرو در آمریکا ایجاد شود.

«الیور شاین»، یکی از این تحلیل‌گران می‌گوید: دولت اوباما توانست میلیون‌ها فرصت شغلی را نجات داده و برای بیش از ۵۵ هزار نفر بیکار، شغل ایجاد کند.

این تحلیل‌گر معتقد است: صنعت خودروسازی یکی از صنایعی است که بیشترین نرخ اشتغال را در ایالات متحده آمریکا دارد و از بین رفتن آن می‌توانست به معنای ویرانی اقتصاد و بازار کار آمریکا باشد.

به گفته وی، طبق پیش‌بینی‌های اخیر تا انتهای سال جاری میلادی، ۱۲ میلیون دستگاه خودرو در بازار آمریکا فروخته خواهد شد که ۶۵ درصد از آنها را خودروهای آمریکایی تشکیل می‌دهد.

در این مورد، مدیرعامل شرکت جنرال‌موتورز نیز می‌گوید: ما توانستیم میزان فروش خود را نسبت به سال قبل ۲۰ درصد افزایش دهیم و اگر این روند ادامه داشته باشد، در سال ۲۰۱۱ میلادی نیز ۲۰ درصد دیگر به تولید و فروش خود اضافه خواهیم کرد.

«اد ویتاکر» می‌افزاید: انتظار می‌رود تا انتهای سال ۲۰۱۴ میلادی بازار خودروی آمریکا اصلاح و صنعت خودروسازی به طور کامل از رکود خارج شود.

وی با اشاره به رشد فروش در بازارهای آسیایی می‌گوید: در ماه‌های گذشته ما سرمایه‌گذاری‌های زیادی در بازار کشورهای آسیایی از قبیل چین و هند کردیم و نتیجه این سرمایه‌گذاری‌ها رشد فروش در بازار چین بوده است.

به گفته ویتاکر، چین یکی از بزرگ‌ترین بازارهای فروش خودرو در دنیا است و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری با فروش بیش از ۱۶ میلیون دستگاه خودرو، این کشور رکورد دیگری در عرصه اقتصادی و صنعتی دنیا ثبت کند.

مخالفان چه می‌گویند؟

حمایت برخی کارشناسان و همچنین مدیرعامل جنرال‌موتورز از سیاست‌های رییس‌جمهور آمریکا، در شرایطی است که نظرات دیگری نیز در مورد بازار خودروی این کشور و سیاست‌های باراک اوباما وجود دارد. نظراتی که بر نادرست بودن سیاست‌های رییس جمهور آمریکا تاکید دارد.

«نیل باروفسکی»، یکی از تحلیل‌گران مخالف سیاست‌های خودرویی اوباما است.

این تحلیل‌گر بازار خودرو و مخالف طرح‌های حمایتی اوباما می‌گوید: طی دو سال گذشته شمار زیادی از کارخانه‌های خودروسازی کشور تعطیل شد و دولت نتوانست جلوی این موضوع را بگیرد.

وی تاکید می‌کند: عملکرد نسبتا مناسب شرکت‌های جنرال‌موتورز و کرایسلر هم به دلیل اصلاح بازار خودروی آمریکا و بازسازی اقتصاد این کشور نیست، بلکه به دلیل حمایت‌های بیش از حد دولت از یک ارگان کاملا دولتی به نام جنرال‌موتورز و یک شرکت نیمه‌دولتی به نام کرایسلر است.

باروفسکی ادامه می‌دهد: با وجود اینکه مشکلات زیادی در صنعت خودروسازی آمریکا وجود داشته و اقتصاد این کشور هم کاملا از رکود خارج نشده است؛ ولی دولت به جای مدیریت سرمایه‌ها در جهت بازسازی صنعت خودروسازی، از آنها در جهت تغییر تکنولوژی در این صنعت استفاده کرده است.

به گفته این تحلیل‌گر، تغییر تکنولوژی، طرحی است که نتایج آن تا سال ۲۰۳۰ میلادی نیز مشخص نخواهد شد.

اظهارات باروفسکی در شرایطی است که باراک اوباما، قبل و پس از رسیدن به کاخ ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، همواره در مورد کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و سرمایه‌گذاری در تولید سوخت‌های پاک سخن می‌گفت و به همین دلیل برنامه‌های اقتصادی و صنعتی وی نیز، در جهت کاهش مصرف بنزین در صنعت خودروسازی بود.

وی در تمامی این سال‌ها در کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و اهمیت این موضوع در صنعت خودروسازی، تاکید زیادی داشت و به همین دلیل از طرح‌های تازه برای تولید خودروهای الکتریکی حمایت کرد.

اوباما میلیاردها دلار در این بخش سرمایه‌گذاری کرد؛ ولی نقایص زیاد خودروهای الکتریکی تولید شده توسط شرکت‌های مختلف، سبب شد تا مصرف‌کنندگان آمریکایی چندان علاقه‌ای به خرید این قبیل خودروها نشان ندهند.

آمارها نشان می‌دهد اوباما ۴/۲ میلیارد دلار در توسعه تکنولوژی خودروهای الکتریکی سرمایه‌گذاری کرده و در سال ۲۰۱۰ میلادی نیز ۱۵۱ میلیون دلار کمک مالی به صنعت تولید باتری‌های «لیتیوم یونی» ارائه داده تا روند رشد صنعت خودروسازی را تسریع کند.

این در شرایطی است که با وجود این سرمایه‌گذاری‌های کلان و حمایت‌های اوباما، هم‌اکنون تمامی خودروهای الکتریکی موجود در بازار می‌توانند با شارژ اولیه باتری خود، تنها ۴۰ مایل حرکت کنند و برای شارژ دوباره نیز باید ۵ ساعت توقف داشته باشند.

این توقف طولانی برای شارژ باتری خودرو، عامل مهمی است که سبب شده شمار کمی از مردم آمریکا اقدام به خرید این خودروها کرده و یا برای خرید آنها در سال‌های آینده، ابراز تمایل کنند. از طرف دیگر قیمت خودروهای الکتریکی در بازار، بسیار زیاد و متوسط قیمت کنونی آنها برابر با ۳۰ هزار دلار اعلام شده است.

این البته قیمتی است که فروشنده به خریداران ارائه می‌دهد و دولت نیز برای ترغیب مردم به خرید این خودروها هفت هزار و ۵۰۰ دلار نیز کمک هزینه به خریداران می‌پردازند.

همچنین طبق طرح تازه دولت اوباما، تا سال ۲۰۱۱ میلادی باید متوسط قیمت خودروهای الکتریکی در بازار به ۱۶ هزار دلار تقلیل یابد که از دید کارشناسان، این موضوع امکان‌پذیر نخواهد بود.

به هر حال، اختلاف‌نظرها در مورد سیاست‌های اوباما بسیار زیاد است؛ ولی به نظر می‌رسد این اختلاف‌نظرها هیچ تاثیری در نتیجه نهایی کار ندارد و دولت اوباما و تیم اقتصادی وی همچنان طرح‌های حمایت از اقتصاد و صنعت خودروسازی را اجرا خواهند کرد تا اینکه به نتیجه مطلوب خود دست پیدا کنند.