دنیای اقتصاد- این روزها کالاهای چینی، نه فقط برای بازار ایران که برای بازارهای بزرگ دنیا نیز تبدیل به کابوسی وحشتناک شده است، این کابوس چند سالی است در بازار خودرو کشور، خواب را از تولیدکنندگان، قطعه‌سازان و مسوولان صنعتی کشور گرفته است. مزیت صادرات چینی‌ها عمدتا به سیاست ارزی این کشور در کم‌ارزش سازی مداوم پول ملی خود مربوط می‌شود که باعث افزایش صادرات و کاهش واردات می‌شود؛سیاستی که در ایران عکس آن اعمال می‌شود. مروری بر کارنامه خودرو‌سازان چینی در کشور

کابوس چینی در بازار خودرو ایران

حمیدرضا بهداد

این روزها کالاهای چینی، نه فقط برای بازار ایران که برای بازارهای بزرگ دنیا نیز تبدیل به کابوسی وحشتناک شده است، کابوسی که چند سالی است در بازار خودرو کشور، خواب را از تولیدکنندگان، قطعه‌سازان و مسوولان صنعتی کشور گرفته است.

نه اینکه در سرزمین اژدها، هیچ خودرو با کیفیتی نیست و چشم‌بادامی‌های پر کار و کم درآمد چینی محصول با دوام به اصطلاح «به درد بخور» تولید نمی‌کنند، اما مشکل آنجا است که واردکنندگان داخلی همواره سراغ خودروهای کم‌کیفیت چین رفته و از آنجا که در بازار جذاب خودرو ایران، درآمدزایی بر کیفیت ارجح است این بازار طی چند سال گذشته میزبان خودروهای سبک و سنگین کم‌کیفیت چین شده و از مشتریان گرفته تا پلیس، صدای اعتراض همه را درآورده است، این در شرایطی است که اعتراض‌ها نه تنها تقریبا راه به جایی نبرده، بلکه طبق شنیده‌ها قرار است چند محصول چینی دیگر نیز در آینده به جمع چشم‌بادامی‌های بازار خودرو کشور اضافه شود.

نکته قابل توجه اینکه مروری بر اتفاقات دو سال گذشته در صنعت خودروسازی ایران، از این نکته حکایت می‌کند که یکی از معتبر‌ترین خودروسازان چین با نام چری، نتوانست به طور وسیع و در قالب همکاری مشترک با ایران خودرو، وارد بازار کشور شود.

هوو، پرحاشیه‌ترین

طی سال‌های گذشته پلیس همواره به دلایل مختلف، نه تنها خودروسازان را سیبل انتقادات خود قرار داده، بلکه آنها را بارها تهدید و گاهی نیز تهدیدهای خود را عملی کرده است.

در این بین، اگرچه الزام به نصب ترمز ضدقفل (ABS)، جنجالی‌ترین ماجرای پلیس و خودروسازان به حساب می‌آید، اما قطعا نه سردار رویانیان، رییس پلیس پیشین راهور ناجا و نه ایران خودرودیزل، وارد‌کننده و تولید‌کننده هوو، به این زودی‌ها جنجال این کامیون پرحاشیه چینی را از یاد نخواهند برد.

داستان از آنجا آغاز شد که ایران خودرودیزل در زمان مدیریت مجید شیخانی و با هدف کسب سهم بیشتری از بازار خودروهای تجاری کشور، محصولی را با نام «هوو» و از شرکتی چینی با همین نام خریداری و میهمان جاده‌های ایران کرد.

مدتی گذشت و اتفاقا هوو به واسطه قیمت ارزان و تسهیلات مناسب فروش، با استقبال مشتریان روبه‌رو و به اصطلاح «بازار آن گرفت».

این در شرایطی است که به دلیل نقص فنی ترمز این خودرو، پلیس راهور اعلام کرد که «هوو ایمن نیست».

اصرار پلیس به خصوص شخص رویانیان رییس وقت راهور ناجا مبنی بر وجود ایراد فنی در سیستم ترمز هوو و نا امن بودن این کامیون، از یک سو و زیر بار نرفتن ایران خودرودیزل از سویی دیگر، هوو را به جنجالی‌ترین و پرحاشیه‌ترین محصول چینی در بازار خودرو داخل تبدیل کرد.

پلیس معتقد بود ترمزهای هوو ایمنی لازم را ندارد و این کامیون عامل بسیاری از تصادفات در جاده‌های برون شهری کشور است.

از آن سو، البته ایران خودرودیزلی‌ها به هیچ وجه زیر بار ناامن بودن این کامیون چینی نمی‌رفتند و تاکید می‌کردند که هوو ایمن است و مشکل به جاده‌های کشور و دستکاری رانندگان در برخی از سیستم‌های فنی این خودرو برمی‌گردد.

کش و قوس میان پلیس و ایران خودرو تا آنجا ادامه پیدا کرد که در نهایت هم‌اکنون واردات این محصول به کشور ممنوع است و هووهای تولید داخل نیز باید به سیستم ترمز ضدقفل مجهز باشند.

کامیون ژاپنی که چینی بود؟

اینکه کامیون‌های دانگ فنگ بالاخره چینی بودند یا ژاپنی و یا چینی-ژاپنی، هنوز دقیقا مشخص نیست، اما به هر حال دانگ فنگ اولین کامیون چینی میهمان بازار خودرو ایران به حساب می‌آید.

داستان کامیون‌های دانگ فنگ از آن جا شروع شد که سایپادیزل کامیون‌هایی را با نام T۳۰۰ و D۳۰۰ با این تبلیغ که این دو از تکنولوژی ژاپنی برخوردارند، پیش‌فروش کرد، اما چندی بعد با اعتراض مشتریان مبنی بر ژاپنی نبودن این کامیون روبه‌رو شد.

اعتراضی که تا همین دو ماه پیش نیز ادامه داشت و معترضان عنوان کردند که سایپادیزل به جای کامیون ژاپنی، کامیونت چینی به آنها فروخته است.

سایپادیزل نیز البته تاکنون زیر بار این موضوع نرفته و حتی در آخرین موضع‌گیری خود اعلام کرد که معترضان اصلا کامیون‌دار نیستند و باج می‌خواهند.

آن طور که مدیرعامل این شرکت عنوان می‌کند، دانگ فنگ شرکتی ژاپنی - چینی به حساب می‌آید و کارخانه آن در سرزمین اژدها است.

به گفته علی ملک، سایپادیزل هیچ گاه نگفته که دانگ فنگ ژاپنی است و «ژاپنی بودن» این محصول، ذهنیت مشتریان ایرانی است.

از دید رانندگان دانگ فنگ، این محصول کیفیت پایینی دارد.

قرار است به زودی کارگروهی در وزارت صنایع (وزارتی که مدیرعامل سایپادیزل رییس شورای اطلاع رسانی آن است) به بررسی ماجرای دانگ فنگ پرداخته و نتایج آن را اعلام کند.

MVM تنها چینی موفق!

قطعا مسوولان کرمان موتور باید مدیون سهمیه‌بندی بنزین باشند؛ چراکه این رخداد پرحاشیه و ناگهانی تابستان ۸۶، مشتریان را به سمت خرید خودروهای کم مصرف سوق داد و در این بین MVM، خودرو چینی و کوچک کرمان موتور جایی برای خود در بازار ایران باز کرد.

این در شرایطی است که MVM برخلاف دو هموطن خود یعنی هوو و دانگ فنگ، معترض خاصی ندارد و مشتریانش بابت کیفیت و چینی بودن آن، فعلا تجمع و اعتراض دسته جمعی برگزار نکرده‌‌اند و از این حیث می‌توان این چشم‌بادامی کوچک را موفق‌ترین چینی میهمان بازار خودرو ایران به حساب آورد.

لیفان‌؟

هرچند لیفان هنوز به اندازه MVM در خیابان‌های کشور به چشم نمی‌آید، اما آن طور که به گوش می‌رسد، همین حضور کم رنگ لیفان نیز برای پی بردن مشتریان به کیفیت پایین این سواری چینی، کافی بوده است.

لیفان که تحت برند شرکتی با همین نام در کرمان موتور به مونتاژ می‌رسد، مدت خیلی زیادی نیست که مهمان خیابان‌های ایران شده و طبق آخرین جدول کیفیتی که سازمان بازرسی استاندارد و کیفیت به صورت رسمی اعلام کرد، لیفان با ۱۶۵ امتیاز منفی، جایگاه بیست و یکم را در اختیار دارد و جزو خودروهای خوب، بالاتر از پراید و پایین‌تر از MVM و سمند و پژو ۴۰۵ است، این در شرایطی است که شرکت لیفان، شرکت باسابقه‌ای در زمینه ساخت موتور بوده و نسبت به دیگر شرکت‌های خودروسازی چین از سابقه کمتری برخوردار است.

همکاری مشترکی که شکل نگرفت

اگرچه چری هم‌اکنون با دو محصول خود یعنی MVM و A۱۵ در بازار ایران حضور دارد اما قطعا اگر مخالفت وزیر صنایع نبود، این شرکت چینی در حال حاضر حضوری بسیار پررنگ‌تر را در بازار خودرو کشور داشت.

زمستان ۸۶ طی مراسم پرحاشیه‌ای که در سالن ساپکو ایران خودرو برگزار شد، علی اکبر محرابیان در شرایطی به منوچهر منطقی مدیرعامل وقت این شرکت اعلام کرد باید چری را فراموش کند که تابستان همان سال، قرارداد همکاری مشترک میان چری و ایران خودرو به امضا رسیده بود و قرار بود محصولی به نام چری S۲۱ در کشور به تولید برسد.

ایران خودرو می‌خواست با تولید این محصول که آن زمان قیمت‌اش حدود هفت هزار دلار اعلام شد، جای خالی پیکان را پر کرده و وضعیت مالی خود را سروسامان دهد، اما مخالفت وزیر صنایع با ورود یک شرکت چینی به بازار خودرو ایران، نقشه‌های ایران خودرو و شخص منطقی را نقش بر آب کرد و قرارداد نیز هم‌اکنون به دست فراموشی سپرده شده است.

چری در حال حاضر معتبرترین خودروساز فعال چین در ایران به حساب می‌آید.

چینی‌ دیگری در راه است

اما در شرایطی که این روزها مشتریان، کارشناسان و حتی برخی از مسوولان از کیفیت خودروهای چینی ناراضی اند، ایران خودرو قصد دارد تا آزموده‌ای را باز هم بیازماید و یک بار دیگر مقدمات همکاری مشترک با خودروسازان چینی را فراهم کند. پس از برکناری منطقی از مدیرعاملی ایران خودرو، کادر مدیریتی فعلی این شرکت نه تنها تولید رانا (دومین محصول ملی ایران خودرو) را غیراقتصادی عنوان کرد بلکه چندی بعد نیز از تولید محصولی با کیفیت و زیر ۱۰ میلیون تومان، در قالب همکاری مشترک با چینی‌ها خبر داد.

آن طور که ایران خودرویی‌ها می‌گویند، قرار است این شرکت با کمک یکی از خودروسازان چین که البته هیچ اشاره ای به نام نشده، محصولی ارزان و در عین حال با کیفیت را تولید و جایگزین پیکان کند.

این در شرایطی است که وزیر صنایع در آخرین اظهارنظر خود تاکید کرد که مواضع وی در قبال خودروهای چینی عوض نشده و هرگز اجازه تولید خودرو کم‌کیفیت در جمهوری اسلامی را نمی‌دهد.

باید دید ایران خودرو بالاخره می‌تواند از سد اهالی خیابان سمیه گذشته و یک چینی دیگر را میهمان بازار خودرو ایران کند؟