صعود سواری‌ها‌، نزول تجاری‌ها
حمید رضا بهداد - خودروسازان نیمه دولتی کشور در حالی طی هفت ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به رشدی 9/11‌درصدی در تولید خودروهای سواری دست یافتند که تولید محصولات تجاری‌، در همین بازه زمانی 3/39‌درصد افت کرده است.

این افت و خیز تولید که با توجه به آمار رسمی‌سازمان گسترش و نوسازی صنایع‌ایران به دست آمده‌، تنها به سه شرکت‌های نیمه دولتی‌ایران خودرو‌، سایپا و پارس خودرو به عنوان تولید کنندگان محصول سواری و همچنین شرکت‌های‌ایران خودرو دیزل‌، سایپا دیزل و زامیاد به عنوان سازندگان خودروهای تجاری‌، مربوط و خودروسازان بخش خصوصی نقشی در آن ندارند.
طبق آمار‌، پارس خودرو طی هفت ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با 1/18‌درصد رشد‌، بیشترین خیز تولید را نصیب خود کرده و‌ایران خودرو نیز به رشدی 9/13‌درصدی دست یافته است. سایپا هم رشد تولیدی 4/4‌درصدی را به خود می‌بیند.
از نکات مهم آمار تولید خودرو سواری طی هفت ماه سال جاری می‌توان به ادامه کاهش تولید تندر-۹۰ و همچنین افت تولید پنج محصول دیگر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته اشاره کرد.
رکورد تولید نیز در حالی کماکان در اختیار پراید است که مگان بیشترین‌درصد رشد را تجربه و مرسدس بنز کم تیراژترین محصول لقب گرفته است.
افت تولید ۵۵‌درصدی تندر-۹۰
هر چند‌این روزها تا حدی از هیاهوی ماجراهای تندر-90 کاسته شده و خودروسازان داخلی کم و بیش مشغول تولید‌این میهمان فرانسوی هستند‌، اما آمار هفت ماه امسال باز هم از روند نزولی تولید تندر حکایت دارد‌، به نحوی که افتی 55‌درصدی در کارنامه‌ایران خودرو و پارس خودرو به عنوان تولید کنندگان تندر به چشم می‌آید. ایران خودرو افتی 80‌درصدی را در تولید‌این محصول تجربه کرده و پارس خودرو نیز 24‌درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. قرار است تا پایان سال‌، 40‌هزار دستگاه تندر-90 در کشور به تولید برسد.
مونتاژی‌ها در شیب تولید
طی هفت ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته‌، برخی مونتاژی‌های صنعت خودرو کشور‌، با افت تولید مواجه و آمارشان منفی شد.
در‌این بین‌، خودروهای دودیفرانسیل پارس خودرو مانند رونیز‌، با کاهش ۴۱‌درصدی تولید روبه‌رو شده و‌این در حالی است که تولید رونیز به تازگی در بروجرد (کارخانه زاگرس خودرو) آغاز و‌این موضوع شاید به روند نزولی تولید‌این محصول پایان دهد.
اما گرند ویتارا دیگر مونتاژی خودروسازی کشور است که افت تولید را به خود می‌بیند. این محصول سایت‌ایران خودرو خراسان طی هفت ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 36‌درصد رشد را تجربه کرده است.
مرسدس بنز هم که دیگر میهمان خارجی‌ایران خودرو محسوب می‌شود‌، در بازه زمانی مورد نظر ۱۴‌درصد افت کرده و تنها ۸۵‌دستگاه از‌این خودرو لوکس در‌ایران خودرو به مونتاژ رسیده است. باید دید با توجه به همکاری آینده پارس خودرو و شرکت بنز‌، چه سرنوشتی در انتظار مونتاژ محصولات‌این شرکت آلمانی در‌ایران خودرو است و آیا در نتیجه‌این همکاری‌،‌ایران خودرو به تولید محصولات بنز ادامه می‌دهد؟
اما سری هم به ریو و زانتیا نماینده‌های مونتاژی کره و فرانسه در سایپا بزنیم. ریو طی هفت ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته‌، افتی 12‌درصدی را تجربه کرده و‌این در شرایطی است که زانتیا با وجود اظهارنظر سایپایی‌ها مبنی بر حذف آن از خط تولید طی تابستان 89‌، رشدی 25‌درصدی را در بازه زمانی مذکور‌، به خود می‌بیند. ظاهرا قرداد 10 ساله سایپا و سیتروئن مبنی بر تولید زانتیا در حال اتمام است و شرکت فرانسوی اعلام کرده که فقط تا تابستان سال بعد‌، تامین قطعات زانتیا را بر عهده خواهد داشت.
ادامه کاهش تولید روآ
به جز روآ‌، سایر پژویی‌های ‌ایران خودرو ‌، در هفت ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته‌، رشد تولید را تجربه کرده‌اند‌، به نحوی که پژو 405 رشدی 55‌درصدی را به خود می‌بیند و پارس و 206 نیز به ترتیب با افزایش تولید 44 و 25‌درصدی روبرو شده‌اند. این در شرایطی است که پژو روآ محصول زیان‌ده ‌ایران‌خودرو‌، همچنان در سراشیبی تولید قرار داشته و در بازه زمانی مورد نظر‌، 45‌درصد افت را به خود می‌بیند.
سمند دیگر محصول‌ایران خودرو نیز طی هفت ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته‌، به ۲۷‌درصد رشد دست یافته است.
پراید همچنان در خط یک تولید
طبق آمار سازمان گسترش‌، پراید هنوز هم پرتیراژترین محصول سواری صنعت خودرو‌ایران به حساب می‌آید و سایپا و پارس خودرو طی هفت ماه سال جاری‌، به ترتیب به رشدی ۵ و ۲۳‌درصدی در تولید ‌این خودرو رسیدند.
پراید سالانه بیش از 400‌هزار دستگاه تیراژ دارد و در مدل‌های صبا‌، 132‌، 141 و نسیم به تولید می‌رسد.
آمار ماکسیما مثبت شد
قدیمی‌ترین خودروساز‌ایران با تولید یک‌هزار و 836 دستگاه مگان طی هفت ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشدی 91‌درصدی را در تولید این محصول تجربه کرده است.
مگان جزو محصولات روز شرکت رنو فرانسه به حساب می‌آید و در تیراژی نسبتا‌ اندک در پارس خودرو مونتاژ می‌شود.
رشد تولید مگان در شرایطی است که مونتاژی ژاپنی پارس‌خودرو یعنی ماکسیما نیز به روند نزولی تولید خود طی ماه‌های گذشته پایان داده و طی هفت ماه امسال با رشدی 22‌درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته‌، مواجه شده است.
ماکسیما جزو محصولاتی است که زمزمه خروج آن از خط تولید پارس‌خودرو به گوش می‌رسد و شاید‌این میهمان ژاپنی، سال آینده جاده مخصوص را ترک کند.
سراشیبی تولید تجاری‌ها
گویا سیر نزولی تولید خودروهای تجاری سبک و سنگین کشور‌، به‌این زودی‌ها متوقف نخواهد شد‌، چراکه طی هفت ماه سال جاری‌، تجاری سازان صنعت خودرو‌، افتی ۳/۳۹‌درصدی را در تولید اتوبوس‌، کامیون و سایر محصولاتی از‌این دست‌، تجربه کرده‌اند. در‌این بین‌ایران خودرو دیزل‌، بزرگترین خودروساز تجاری کشور‌، به ۱۸‌درصد افت دست یافته و سایپادیزل و زامیاد نیز به ترتیب کاهش تولیدی ۶۶ و ۴۰‌درصدی را به خود می‌بینند.
ایران خودرو دیزل‌، هرچند در تولید مینی بوس و کامیون آمار مثبتی را در کارنامه هفت ماه خود دارد، اما در تولید کشنده‌ها‌، 64‌درصد و در بخش اتوبوس نیز 41‌درصد افت تولید را طی هفت ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است. نکته دیگر در آمار تولید‌ایران خودرو دیزل‌،‌اینکه‌این شرکت طی بازه زمانی مورد نظر‌، حتی یک دستگاه ون را نیز به تولید نرسانده و ظاهرا در کل علاقه‌ای به تولید ون ندارد.
اما سایپا دیزل نیز که تولید انواع کامیونت‌، کشنده و کامیون را در دستور کار خود دارد‌، هر چند با افت ۶۶‌درصدی تولید مواجه شده اما طی هفت ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته‌، در تولید کشنده و کامیون آمار مثبتی را از خود به جا گذاشته است. این شرکت البته در تولید انواع کامیونت‌، ۹۷‌درصد کاهش را به خود می‌بیند.
همچنین در شرکت زامیاد نیز به عنوان دیگر تجاری ساز صنعت خودرو‌ایران‌، تولید کشنده، وانت نیسان و اتوبوس به شدت کاهش یافته‌، اما کامیون و مینی‌بوس رشد تولید را تجربه کرده‌اند‌، به نحوی که کشنده‌های ‌این شرکت طی هفت ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته‌، با افت تولیدی 92‌درصدی روبه‌رو و وانت نیسان نیز 41‌درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند.
زامیاد در هفت ماه امسال تنها پنج دستگاه اتوبوس را به تولید رسانده که ‌این موضوع از افت ۹۸‌درصدی تولید اتوبوس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد.
این در شرایطی است تولید کامیون در زامیاد 239‌درصد رشد کرده و مینی بوس نیز افزایش تولیدی 196دستگاهی را به خود می‌بیند.