افت و خیز تولید خودرو در نیمه نخست سال
حمید رضا بهداد - سه خودروساز نیمه دولتی کشور با تولید 506‌هزار و 259‌ دستگاه خودرو سواری طی نیمه نخست امسال به رشدی 6/9‌درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دست یافتند.

این‌درصد رشد در شرایطی به‌دست آمده که ایران‌خودرو طی بازه زمانی مذکور رشدی ۱۱‌درصدی را تجربه و سایپا نیز دو‌ درصد رشد کرده است.
پارس‌خودرو نیز به عنوان قدیمی‌ترین خودروساز ایران رشدی 17‌درصدی را در تولید به خود می‌بیند. طی نیمه نخست سال‌جاری آمار تولید هفت خودرو از جمله تندر-90، ریو و ماکسیما در مقایسه با مدت مشابه سال 87 منفی شده، که گل سرسبد این آمار منفی مانند ماه‌های اخیر تندر-90 است. این محصول در کل کاهش تولید 5/55‌درصدی را به خود می‌بیند.
طبق آمار شش‌ماهه تولید خودرو سواری در کشور، پراید طبق معمول پرتیراژترین محصول به شمار می‌رود و بیشترین درصد رشد را نیز مگان در اختیار دارد.
این در شرایطی است که سواری مرسدس بنز کمترین تیراژ را در بازه زمانی مذکور به خود اختصاص داده و بیشترین کاهش تولید را نیز تندر-90 ایران‌خودرو به خود می‌بیند.
تندر دنباله‌دار!
داستان دنباله دار افت تولید تندر-90، طی آمار تولید شش‌ماه نخست امسال نیز ادامه یافت و این محصول در مجموع و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 5/55‌درصد افت تولید را تجربه کرد. نگاهی جزئی‌تر به آمار تولید تندر-90 در نیمه نخست امسال بیانگر این موضوع است که ایران‌خودرو با کاهش تولیدی حدودا 11‌هزار دستگاهی، افتی 77‌درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به خود می‌بیند و پارس‌خودرو نیز که نسبت به شش‌ماه نخست سال گذشته، حدود سه‌هزار و 300 دستگاه از این محصول را کمتر به تولید رسانده، با افت تولید 29‌درصدی تندر مواجه شده است. کاهش شدید تولید تندر-90 در ایران‌خودرو رابطه‌ای مستقیم با مشکلات مالی این شرکت دارد، به نحوی که بدهی قابل‌توجه آن به رنوپارس (تامین‌کننده قطعات تندر) سبب شده تا این شرکت نتواند قطعات لازم را به موقع تامین و در اختیار ایران‌خودرو قرار دهد و این موضوع نه تنها افت تولید 77‌درصدی تندر-90 را پدید آورده، بلکه موجب توقف کامل تولید این محصول فرانسوی در این شرکت طی دو هفته گذشته شده است. ظاهرا همین امر نیز موجب شد تا وزارت صنایع با تمرکز تولید تندر-90 در پارس‌خودرو موافقت کند. باید دید با این رویداد، چه سرنوشتی در انتظار پرحاشیه‌ترین محصول صنعت خودرو ایران است و آیا تندر بالاخره با تمرکز تولید در پارس‌خودرو، آرام می‌گیرد؟
یک سوم ایران‌خودرو منفی شد!
با احتساب وانت پیکان در سبد محصولات ایران‌خودرو، این نکته به‌دست می‌آید که طی شش‌ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، سه محصول از نه محصول این شرکت (یک سوم کل محصولات) با افت تولید مواجه شده‌اند. جدای از تندر-90، دیگر فرانسوی ایران‌خودرو یعنی پژو روآ نیز در بازه زمانی مذکور با افت تولیدی 44‌درصدی روبه‌رو شده است.
هر چه افت تولید تندر-۹۰ به عنوان محصولی به روز و با کیفیت، در ایران‌خودرو نگران‌کننده و قابل‌تامل به نظر می‌رسد، اما کاهش تولید روآ با توجه به کیفیت پایین و استقبال اندک مشتریان از این محصول، نکته‌ای نه چندان مهم به نظر می‌آید.
اما علاوه‌بر روآ و تندر، دو میهمان مونتاژی و کم‌تیراژ ایران‌خودرو یعنی مرسدس بنز سواری و گرند ویتارای شاسی بلند نیز طی نیمه نخست امسال و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته با کاهش تولید روبه‌رو شدند، به نحوی که ویتارا 28‌درصد افت را تجربه کرده و بنز نیز که ایران‌خودرو تنها 79 دستگاه از این میهمان آلمانی را طی شش‌ماه نخست امسال به مونتاژ رسانده است افت تولیدی 6‌درصدی را به خود می‌بیند.
اما نگاهی هم به آمار مثبت تولید بزرگترین خودروساز خاورمیانه بیندازیم، آماری که پژو ۴۰۵ را باید گل سرسبد آن بدانیم.
این محصول طی شش‌ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 50‌درصد رشد تولید را به خود می‌بیند و پرتیراژترین محصول ایران‌خودرو نیز به حساب می‌آید.
پس از ۴۰۵، پژو پارس بیشترین درصد رشد در ایران‌خودرو را به خود اختصاص داده و در بازه زمانی مذکور ۳۷‌درصد رشد را تجربه کرده است. پژو ۲۰۶ نیز به عنوان تنها محصول هاچ‌بک ایران‌خودرو رشد تولیدی ۲۱‌درصدی را طی شش‌ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به خود می‌بیند.
سمند هم که لقب اولین محصول ملی صنعت خودرو ایران را به دوش می‌کشد، در بازه زمانی مذکور 24‌درصد رشد تولید را تجربه کرده است.
افت تولید ریو
در حالی که سایپایی‌ها قرار است زانتیا را طی تابستان سال آینده از خط تولید خارج کنند، این محصول طی نیمه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با رشد تولیدی 4‌درصدی مواجه شده است. این در حالی است که دیگر محصول مونتاژی سایپا یعنی ریو افتی 14‌درصدی را طی بازه زمانی مذکور به خود می‌بیند. ریو اواخر شهریورماه به دلیل بروز مشکلات فنی در خط تولید (به گفته قائم‌مقام سایپا) با کاهش تولید روبه‌رو شد و این موضوع را باید یکی از دلایل افت تولید این کره‌ای مونتاژی سایپا دانست. اما کاهش تولید ریو در شرایطی است که تولید پراید دیگر محصول سایپا طی شش‌ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته سه درصد رشد کرده است. پراید البته در پارس‌خودرو نیز به تولید می‌رسد و این شرکت نیز طی بازه زمانی مذکور رشدی 21‌درصدی را در تولید پراید به خود می‌بیند.
قرار است سایپایی‌ها سال آینده پرایدی جدید را که تست تصادف را پاس می‌کند به بازار بدهند.
افت‌وخیز تولید در پارس‌خودرو
قدیمی‌ترین خودروساز ایران هر چند با تولید یک هزار و ۷۹۸ دستگاه مگان طی نیمه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشدی ۲۱۱‌درصدی را در تولید این محصول تجربه کرده، اما جدای از تندر-۹۰، آمار تولید برخی محصولات دیگر این شرکت منفی شده است. در این بین ماکسیما با افتی ۴‌درصدی روبه‌رو و پارس‌خودرو طی نیمه‌نخست امسال یک هزار و ۲۸۰ دستگاه از این ژاپنی را به مونتاژ رسانده است.


ماکسیما جزو محصولاتی است که زمزمه خروج آن از خط تولید پارس‌خودرو به گوش می‌رسد و شاید این میهمان ژاپنی، سال آینده به همراه زانتیا جاده مخصوص را ترک کند. اما آن طور که از آمار تولید خودرو سواری طی شش‌ماه نخست امسال برمی‌آید، محصولات دو دیفرانسیل (احتمالا منظور از دو دیفرانسیل‌های پارس‌خودرو، نیسان رونیز است) در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افت تولیدی ۲۶‌درصدی را تجربه کرده‌اند.