نیاز خودروسازها به سوخت استاندارد را با واردات تامین می‌کنیم

مژگان میرزایی

کشورهای اروپایی در حالی استاندارد یورو ۵ را در مورد سطح آلایندگی خودروهای تولیدی از ماه جاری اجباری کرده اند، که رسیدن به استاندارد یورو ۳ در کشور ما به رویایی دست نیافتنی تبدیل شده است‌.

براساس طرح استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروها که در تیر ماه سال ۸۴ بنا به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنایع و معادن و وزارت نفت به تصویب رسید، خودروسازان باید از سال ۸۹ به استاندارد یورو ۳ دست پیدا کنند که برای اجرای این طرح عرضه سوخت با استاندارد یورو ۳‌، شش ماه زودتر از اجرای طرح الزامی‌است‌، این در حالی است که به گفته مدیر عامل شرکت پخش و پالایش به دلیل آماده نشدن پالایشگاه‌های کشور برای تولید بنزین با استاندارد یورو۳ امکان عرضه بنزین با این استاندارد در جایگاه‌های سراسر کشور از مهر ماه وجود ندارد،که بالطبع این امر اجرای استاندارد یورو۳ در خودروهای داخلی را با تاخیر مواجه می‌کند.

بر اساس مصوبه هیات وزیران‌، جدول زمانی استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروهای بنزینی، گازوئیلی، دوگانه سوز و گازسوز ساخت داخل و وارداتی و همچنین موتورسیکلت تعیین و به تصویب رسید و مقرر شد کلیه خودروهای سبک و سنگین پایه از سال ۸۴ تا پایان سال ۱۳۸۸، استاندارد یورو ۲، از سال ۱۳۸۹ تا پایان سال ۱۳۹۱، استاندارد یورو ۳ و از سال ۱۳۹۱ تا پایان سال ۱۳۹۳ استاندارد یورو ۴ را اخذ کنند.

این جدول زمانی در حالی به تصویب هیات وزیران رسیده که در کشورهای اروپایی از ماه جاری استاندارد یورو ۵ اجباری شده است اما با این حال در کشور ما هم اکنون استاندارد یورو ۲ برای خودروهای داخلی اجرا و زمان رسیدن به استاندارد یورو ۳ نیز با توجه به نرسیدن سوخت مصرفی در کشور به این استاندارد نامشخص است. به گفته برخی از کارشناسان صنعت خودرو، ارتقای استاندارد در صنعت خودروسازی نیازمند استانداردسازی سوخت است که به همین منظور هیات وزیران براساس تبصره سه این مصوبه وزارت نفت را موظف به استانداردسازی سوخت در پالایشگاه‌های کشور کرده است. براساس این تبصره وزارت نفت و شرکت پخش و پالایش موظف شدند بنزین مطابق با استانداردهای مذکور را حداقل شش ماه پیش از جدول زمان بندی مذکور تامین و به میزان کافی در جایگاه‌های کشور توزیع کند.

حال با گذشت چهار سال از زمان تصویب جدول زمان بندی هیات وزیران در سال ۸۴ و اختصاص بودجه چند میلیاردی جهت بهسازی و نوسازی پالایشگاه‌های کشور هنوز نتیجه مثبتی در خصوص استانداردسازی سوخت حاصل نشده است که با این شرایط و متناسب با تاخیر در عرضه بنزین استاندارد زمان الزام تطابق با استاندارد یورو ۳ در خودروهای داخلی نیز به همان میزان به تعویق خواهد افتاد.

از سوی دیگر، در تبصره یک مصوبه هیات وزیران مقرر شده، کلیه خودروهای وارداتی و همچنین خودروهای جدید

(پلت فرم جدید) نیز باید دو سال زودتر از جدول زمان بندی مذکور با استانداردهای تعیین شده انطباق پیدا کنند که در حال حاضر استاندارد در نظر گرفته شده برای خودروهای وارداتی استاندارد یورو ۳ است؛ اما در حال حاضر در مورد خودروهای جدید هنوز استاندارد یورو ۲ اعمال می‌شود.

اجبار در استفاده از استانداردهای یورو ۳ در حالی برای خودروهای وارداتی در سال گذشته اجباری شد که هنوز اجرای آن برای خودروهای داخلی به دلیل عدم عرضه استاندارد بنزین مصرفی در کشور بر اساس جدول زمان بندی شده نامعلوم است. علاوه بر بنزین و بر اساس تبصره چهار این مصوبه وزارت نفت مکلف است که گازوئیل استاندارد را نیز با الزامات استانداردهای فوق را تا ابتدایی سال ۸۹ تامین و در کل کشور توزیع کند که اجرای این بند از مصوبه نیز با توجه به آنکه طرح گوگردزدایی گازوئیل در پایشگاه‌های کشور هنوز به اتمام نرسیده امکان‌پذیر نخواهد بود که با این شرایط استاندارد سازی خودروهای دیزلی نیز که از موتور ساخت داخل استفاده می‌کنند امکان پذیر نخواهد بود.

سوخت استاندارد نرسید

احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان در پاسخ به این پرسش که اجرای استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروها در حال حاضر در چه مرحله ای قرار دارد، می‌گوید: بر اساس این مصوبه در سال ۸۹ باید استاندارد یورو۳ در خودروهای داخلی اجرایی شود که این امر با توجه به عدم توزیع سوخت با استاندارد یورو ۳ در جایگاه‌ها اجرایی نخواهد شد.

وی در ادامه می‌گوید: تاخیر در توزیع بنزین استاندارد یورو ۳ در جایگاه‌های کشور و به دنبال آن عدم اجرای طرح استاندارد حد مجاز آلایندگی خودروها موجب شده تا اجرای استاندارد یورو ۴ نیز که باید از سال۹۱ اجرایی شود به مرحله اجرا در نیاید‌.

به گفته نعمت بخش باید سوخت با استاندارد یورو ۳ شش ماه پیش از اجرای مصوبه در جایگاهای کشور توزیع شود، یعنی برای اجرای استاندارد یورو ۳ در خودروهای داخلی از ابتدایی مهر ماه باید سوخت استاندارد بر مبنای یورو ۳ در جایگاه‌های کشور توزیع شود؛ اما این امر به دلیل آنکه وزارت نفت امکان تولید بنزین با استاندارد یورو ۳ را نداشته و پالایشگاه‌ها برای تولید این بنزین آمادگی ندارند، محقق نخواهد شد که بالطبع اجرای این مصوبه به تاخیر خواهد افتاد و تا آن زمان استاندارد خودروهای داخلی یورو ۲ خواهد بود.

وی در خصوص خودروهای وارداتی و چگونگی اجرای استاندارد برای این خودروها نیز می‌گوید: به دلیل اینکه خودروهای وارداتی بر اساس استانداردهای اروپایی تولید می شوند باید زودتر از خودروهای داخلی بتوانند استاندارد یورو ۳ را در داخل کشور کسب کنند و از آنجاکه تعداد خودروهای وارداتی در کشور محدود است امکان استفاده از بنزین سوپر برای این تعداد خودرو در کشور وجود دارد؛ اما برای تمامی خودروهای داخلی استفاده از سوخت سوپر وجود ندارد؛ به همین دلیل برای این خودروها دو سال زودتر از خودروهای داخلی استاندارد یورو ۳ در نظر گرفته شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که برای اجرایی کردن این مصوبه چه اقدامی‌صورت گرفته است، اظهار داشت: در صورتی که منابع مالی برای رسیدن به سوخت استاندارد فراهم شود امکان اجرای این مصوبه با تاخیر کم مقدور خواهد بود که به همین منظور نیز جلساتی با وزرات صنایع، وزارت نفت و سازمان محیط زیست به منظور اصلاح این مصوبه برگزار شد تا شرایط برای اجرایی شدن این مصوبه فراهم شود.

به گفته نعمت بخش در این جلسه انجمن خودروسازان پیشنهاد کرده که تا زمانیکه سوخت با استاندارد یورو ۲ در جایگاه‌ها عرضه می‌شود خودروهای داخلی نیز ملزم به رعایت استاندارد یورو ۲ باشند و پس از آن با رسیدن به سوخت با استاندارد یورو ۴ خودروسازان نیز به این استاندارد دست یابند.

وی در پاسخ به این پرسش که با این شرایط خودروسازان استاندارد یورو ۳ را پاس نخواهند کرد افزود:سوخت با این استاندارد عرضه نشده که بخواهیم به این استاندارد در خودروهای داخلی دست پیدا کنیم و از آنجاکه وزارت نفت وعده عرضه بنزین یورو۴ را در سال ۹۱ داده خودروسازان نیز در این سال به استاندارد یورو ۴ دست خواهند یافت.

وی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر خودروهای داخلی چه استانداردی را در کشور پاس می‌کنند اظهار داشت:خودروسازان هم اکنون ملزم به اجرای استاندارد یورو ۲ هستند، هرچند سوخت موجود شرایط توان پاس کردن استاندارد یورو ۲ را ندارد، اما از آنجاکه خودروهای داخلی با سوخت استاندارد یورو ۲ تست می‌شوند تمام خودروهای تولیدی توان پاس کردن این استاندارد را دارند‌.

عرضه سوخت استاندارد تا سال ۹۰

فرید عامری مدیر عامل شرکت پخش و پالایش نیز در پاسخ به این پرسش که سوخت با استاندارد یورو ۳ از چه زمان در جایگاه‌های کشور توزیع می‌شود می‌گوید: طرح‌های بهینه سازی پالایشگاه‌ها به تدریج در حال انجام است و پیش بینی می‌کنیم تا سال ۹۰ این طرح‌ها به اتمام رسد و سوخت استاندارد در جایگاه‌های کشور توزیع شود. عامری در پاسخ به این پرسش که با توجه به تاخیر در عرضه سوخت استاندارد طرح استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروها با تاخیر مواجه خواهد شد، عنوان کرد: این تاخیر هیچ مشکلی برای خودروسازان ایجاد نمی‌کند؛ زیرا خودروهایی که استاندارد یورو ۳ را پاس می‌کنند، می‌توانند از بنزین با استاندارد پایین تر نیز استفاده کنند و این امر مشکلی برای این خودروها به وجود نمی‌آورد. از سوی دیگر در صورت رسیدن خودروسازان به استاندارد بالا، شرکت پخش و پالایش می‌تواند سوخت مورد نیاز را از طریق واردات تامین کند.

علاوه بر بنزین و بر اساس تبصره ۳ مصوبه هیات وزیران در سال ۸۰ وزارت نفت موظف شده که گازوئیل مطابق با الزامات استانداردهای مذکور را تا ابتدای سال ۱۳۸۹ تامین و در کل کشور توزیع کند. استاندارد نبودن گازوئیل مصرفی در کشور که ممنوعیت تولید این گونه خودروها را در پی داشته است، موجب شد که دولت برنامه‌ریزی جدی را برای استانداردسازی گازوئیل در کشور صورت دهد. به همین منظور تجهیز پالایشگاه‌های کشور و استانداردسازی گازوئیل در برنامه کاری قرار گرفت؛ اما تاخیر در رسیدن به بنزین استاندارد موجب شد تا ظاهرا استاندارد سازی در گازوئیل نیز با تاخیر مواجه شود.

عامری در خصوص استاندارد سازی گازوئیل نیز می‌گوید: علاوه بر استانداردسازی بنزین استاندارد سازی گازوئیل نیز در حال انجام است و برای این امر باید حجم گوگرد در گازوئیل موجود کاهش یابد که پیش بینی می‌کنیم این امر نیز تا سال ۹۰ اجرایی شود.

پیگیر اجرای مصوبه هستیم

سردار رویانیان، رییس ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت نیز در مورد تاخیر در اجرای طرح استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروها می‌گوید:وزارت نفت هم اکنون یکسال از برنامه تعیین شده عقب مانده و بر اساس برنامه این وزارت خانه اعلام کرده که تا سال ۹۱ به این سوخت دست خواهد یافت.

اظهارات سردار رویانیان مبنی بر تاخیر یکساله در اجرای طرح در حالی است که بر اساس مصوبه، استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروها سوخت باید تا سال ۸۹ به استاندارد یورو ۳ برسد؛ اما رسیدن به این استاندارد به معنی تاخیر دو ساله در طرح است.

رویانیان در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای این مصوبه ضمانت اجرایی ندارد، می‌گوید: ستاد پیگیر اجرای طرح است و وزارت نفت نیز باید طرح استانداردسازی سوخت را شتاب بدهد و به این طریق طرح با کمترین تاخیر اجرا شود.