ثبت سفارش خودروهای تجاری متوقف است

مژگان میرزایی

ثبت سفارش واردات خودرو‌های سنگین با گذشت چهارماه از سال همچنان متوقف است که این امر واردات اینگونه خودروها را به کشور با مشکل مواجه کرده است. از سوی دیگر به گفته مسوولان اداره واردات گمرک کشور لیست خودروهای تجاری مجاز، برای ورود به کشور نیز هنوز به گمرکات کشور اعلام نشده است. مسوولان گمرکات کشور در حالی خبر مذکور را اعلام کرده‌اند که سازمان توسعه و تجارت خبر از آغاز ثبت سفارش خودروهای تجاری از اواسط خرداد ماه داده است. به گفته مدیرکل دفتر صادرات و واردات سازمان توسعه و تجارت ثبت سفارش، خودروهای تجاری که موفق به اخذ استانداردهای چهارگانه سازمان محیط‌ زیست، شرکت بهینه‌‌سازی و مصرف سوخت، موسسه استاندارد شده باشند آغاز شده است و بررسی در خصوص سایر خودروها نیز ادامه دارد و خودروهایی که از این پس نیز موفق به اخذ استاندارد‌های چهارگانه شوند به لیست تدوین شده افزوده خواهند شد.

اما اردشیر محمدی رییس‌کل گمرک ایران، خبر از عدم‌ارسال لیست خودروهای مجاز برای ورود به کشور می‌دهد و در این خصوص می‌گوید: ممکن است که قوانین جدید برای ثبت سفارش از سوی وزارت خانه‌های ذی‌ربط تدوین شده باشد؛ اما این ابلاغیه جهت اجرا هنوز به گمرکات کشور ارسال نشده است.

اعمال محدودیت برای ورود

یکی دیگر از مقامات گمرکات کشور نیز در خصوص دلایل تاخیر به وجود آمده در ثبت سفارش خودروهای سنگین می‌گوید:در سال جاری برای ثبت سفارش خودروهای سنگین محدودیت در نظر گرفته شده که این امر موجب به وجود آمدن رانت در بازار خودروهای تجاری می‌شود.

وی در ادامه می‌گوید: در سال جاری وزارت صنایع ورود تنها ۴۵۰ دستگاه خودروی سنگین را مجاز اعلام کرده که به محض باز شدن سایت و آغاز ثبت سفارش اولین شرکتی که موفق به ثبت سفارش شود واردات را به دست می‌گیرد و به این طریق بازار با رانت بسیاری مواجه خواهد شد که این امر در حال حاضر مورد اختلاف وزارت صنایع و بازرگانی است به همین دلیل ثبت سفارش همچنان متوقف است.

به گفته این منبع آگاه اختلاف به وجود آمده موجب شده تا وزارت صنایع اقدامی به باز کردن سایت برای ثبت سفارش خودروی ملی سنگین نکند وزارت بازرگانی نیز به دنبال صدور اصلاحیه باشد.

اختلاف به وجود آمده برای ثبت سفارش خودروهای تجاری در حالی است که این دو وزارت خانه در سال جاری، برای ثبت سفارش خودروهای سواری نیز با مشکلاتی مواجه بودند که این امر تاخیر سه ماه در ثبت سفارش خودروهای سواری را در پی داشت.

این منبع آگاه در ادامه می‌گوید: علاوه‌بر درنظرگرفتن محدودیت برای واردات در سال جاری ارزش خودروهای تجاری نیز هنوز به گمرکات کشور اعلام نشده و تا زمانی که ارزش خودروهای مجاز به گمرک اعلام نشود، ترخیص این خودروها با مشکل مواجه خواهد بود.

وی معتقد است عدم‌ارزش گذاری خودروهای تجاری موجب می‌شود تا خودروها در گمرک رسوب کنند و مجوز ترخیص برای آنها صادر نشود.

ابلاغیه نرسیده

بقایی مدیر گمرک شهریار نیز در خصوص شرایط اخذ مجوز خودروهای تجاری برای ورود به کشور می‌گوید: خودروها پس از اخذ مجوزهای چهار‌گانه (سازمان محیط‌ زیست، شرکت بهینه‌‌سازی و مصرف سوخت، موسسه استاندارد) باید از سوی کمیسیون ماده یک تائیدیه واردات دریافت کنند تا بتوانند نسبت به ترخیص خودروهای تجاری اقدام کنند.

به گفته بقایی شرط لازم برای واردات، طی کردن پروسه مذکور است که در حال حاضر نیز خودروهای سنگین در حال پاس کردن مجوزهای لازم برای ورود به کشور هستند.

وی در خصوص اینکه آیا ابلاغیه‌ای برای واردات خودرو به گمرک شهریار ابلاغ شده یا خیر افزود: هنوز ابلاغیه‌ای در این خصوص به گمرک شهریار ابلاغ نشده است.

خودروی تجاری درآمدی برای دولت ندارد

از سوی دیگر فرید زاوه وارد‌کننده خودروهای تجاری نیز در این خصوص می‌گوید: با گذشت چهار ماه از سال هنوز ثبت سفارش خودروهای تجاری آغاز نشده و وزارت صنایع اقدامی در این زمینه صورت نداده است.

به گفته زاوه توقف ثبت سفارش موجب سر‌درگمی وارد‌کنندگان خودروهای تجاری شده است؛ زیرا در حال حاضر واردکنندگان نمی‌دانند برای خرید چه مدل خودروهایی اقدام کنند، از سوی دیگر در حال حاضر بازار با کمبود خودروهای تجاری مواجه است که ادامه این روند بازار خودروهای تجاری را با مشکل مواجه خواهد کرد.

وی در ادامه می‌گوید: کمبود خودروهای وارداتی در نهایت موجب افزایش قیمت خودروهای تجاری خواهدشد.

کمبود خودروهای وارداتی موجب شد تا عرضه این نوع خودروها پاسخگوی تقاضای موجود در بازار نباشد که این امر افزایش قیمت خودروهای تجاری را در بازار در پی داشت، به طوری که هم‌اکنون قیمت خودروهای تجاری در کشور افزایش ۱۵ تا ۲۰‌میلیون تومانی را تجربه کرده است، اما با توجه به شرایط کنونی ظاهرا باید در انتظار افزایش بیشتر خودروهای تجاری طی ماه‌های آینده باشیم، از سوی دیگر فرسودگی ناوگان باری کشور و سن بالای خودروهای تجاری نیز نشان‌دهنده نیاز بالای کشور به خودروهای تجاری است اما با این شرایط ناوگان باری کشور نیز با مشکلاتی مواجه خواهد شد.

زاوه در خصوص دلایل بروز این مشکل نیز می‌گوید: تمام این مشکلات از آنجا آغاز شد که وزارت صنایع تامین خودرو را به خودروسازان واگذار کرد.

وی در ا دامه می‌گوید: این اقدام وزارت صنایع نیز در راستای حمایت خودروسازان داخلی صورت گرفته است، اما نکته اینجا است که ما در کشور خودروساز تجاری نداریم و خودروسازان داخلی در اصل مونتاژ کار هستند؛ علاوه‌بر این قطعه‌ساز خودروهای تجاری نیز در کشور نداریم تا بتوان خودرو تجاری در داخل کشور تولید کرد.

به گفته زاوه کاهش فعالیت شرکت‌های لیزینگ یکی دیگر از دلایل عمده رکود در بازار این خودروها است.

وی در ادامه می‌گوید فروش خودروهای تجاری وابسته به شرکت‌های لیزینگ است، اما طی یکسال گذشته فعالیت این شرکت‌ها کاهش چشمگیری یافته که این امر بر رکود به وجود آمده در بازار خودروهای تجاری تاثیرگذار بوده است.

زاوه در ادامه با اشاره به تعرفه پایین خودروهای تجاری، این خودروها را برای دولت سودده ندانسته و معتقد است: تعرفه واردات خودروهای تجاری ۳۰‌درصد است که این امر موجب می‌شود تا برخلاف خودروهای سواری این خودروها برای دولت سودده نباشد؛ هرچند که این خودروها را می‌توان خودروهای کار دانست که برای جامعه سودآور است.

گرانی در کمین خودروهای تجاری

توقف ثبت سفارش خودروهای تجاری در حالی صورت گرفته که بر اساس قوانین همه ساله در ابتدای سال باید لیست خودروهای مجاز برای ورود به گمرکات کشور ارسال می‌شد؛ اما با گذشت چهار ماه از ابتدای سال جاری هنوز تکلیف ثبت سفارش خودروهای سنگین نامعلوم است.

تاخیر صورت گرفته در خصوص واردات خودرو تنها مربوط به خودروهای تجاری نمی‌شود بلکه علاوه‌بر خودروهای تجاری در سال جاری ثبت سفارش خودروهای سواری نیز با تاخیر بسیار آغاز شد که این امر در نهایت موجب بر هم خوردگی بازار خودروهای سواری در کشور را در پی داشت و در صورت ادامه روند کاهشی واردات خودرو به کشور شاهد این بر هم خوردگی در بازار خودروهای تجاری نیز خواهیم بود؛ هر چند طی چند ماه گذشته کمبود خودروهای تجاری افزایش چند میلیونی این خودروها را در بازار در پی داشت اما ادامه این روند به بحران در بازار خودروهای تجاری و افزایش مجدد این خودروها در بازار خواهد انجامید. کمبود خودروهای تجاری در بازار در حالی است که ثبت سفارش خودروهای تجاری نیز که طی دو ماه گذشته وارد کشور شده‌اند سال گذشته صورت گرفته است و در صورت طولانی شدن تاخیر در ثبت سفارش واردات این خودروها با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.