کاهش 20‌درصدی واردات قطعات CKD

مژگان میرزایی - پس از کاهش ۷۰‌درصدی واردات خودرو در دو ماه ابتدایی سال جاری، حال نوبت به کاهش واردات قطعات CKD رسیده به طوری‌که در این مدت واردات قطعات CKD از لحاظ وزن کاهش ۴۷/۱۹‌درصدی را تجربه کرده است. بر اساس آمار رسمی‌گمرک جمهوری اسلامی‌ایران در دو ماه ابتدایی سال جاری در مجموع ۲۶‌هزار تن قطعات CKD به ارزش ۲۵۱‌میلیون دلار وارد کشور شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش ۴۷/۱۹‌درصدی از لحاظ وزن و کاهش ۳۸/۳۰‌درصدی از لحاظ ارزش داشته است. در دوماه ابتدای سال گذشته در مجموع ۳۱‌هزار تن قطعه به ارزش ۳۱‌میلیون دلار وارد کشور شده است.آمار مذکور نشان دهنده آن است که ادعای برخی از خودروسازها، مبنی بر بیمه بودن صنعت خودروسازی کشورمان در مقابل بحران جهانی غلط از آب درآمد. به طوری که تاثیر بحران جهانی بر صنعت قطعه‌‌سازی و خودروسازی ، زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌‌‌شد به کشور ما رسید. اما کاهش تیراژ تولید خودرو که از سال گذشته میلادی و با شدت گرفتن بحران جهانی در صنعت خودروسازی دنیا به وجود آمد صنعت قطعه سازی را نیز تحت تاثیر قرار داد. کاهش تیراژ تولید خودرو موجب شد تا قطعه‌‌سازان بزرگ جهان نیز کاهش تیراژ تولید و حذف برخی از سایت‌‌های تولیدی را در دستور کار خود قرار دهند تا به این طریق بتوانند از بروز بیشتر بحران جلوگیری کنند،کاهش تیراژ تولید در قطعه سازان بزرگ دنیا نیز موجب شد تا خودروسازان داخلی با مشکل تامین قطعات CKD مواجه شوند که این امر در نهایت کاهش واردات قطعات CKD به کشور را در پی داشته است. با کاهش واردات قطعات CKD به کشور، تولید خودروهای مونتاژی یا وابسته به قطعات CKD نیز در کشور کاهش چشمگیری پیداکرد.

هر چند خودروسازان داخلی معتقدند که این کاهش تیراژ به دلیل بالا رفتن ‌درصد داخلی سازی در خودروهای داخلی بود اما آمار تولید ماهانه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نشان دهنده کاهش چشمگیر یا توقف تولید در برخی از خودروهای مونتاژی در کشور است.

بر اساس آمار اعلام شده از سوی سازمان گسترش در اردیبهشت ماه سال جاری هر چند خودروسازان داخلی رشد ۱/۱۸‌درصدی را در خودروهای سواری تجربه کرده اند، اما همین آمار نشان دهنده کاهش چشمگیر تولید خودروهای مونتاژی یا خودروهای وابسته به قطعات CKDاست، به طوری که در اردیبهشت ماه تولید خودروهای سوزوکی و تندر-۹۰ در شرکت ایران خودرو به ترتیب کاهش ۳۴و ۸۰‌درصدی را تجربه کرد، زانتیا محصول تولیدی شرکت سایپا نیز طی این مدت کاهش ۲۴‌درصدی داشته است.

اما این آمار در خصوص محصولات شرکت پارس خودرو که بیشترین محصولات مونتاژی در کشور را دارد چشمگیر تر است، به طوری که این شرکت در اردیبهشت ماه کاهش ۵۸‌درصدی در تولید خودروهای دو دیفرانسیل داشته است. علاوه بر خودروهای دو دیفرانسیل، پارس خودرو در خودروهای سدان نیز کاهش تولید را تجربه کرده به طوری که طی این مدت خودرو ماکسیما کاهش ۴۹‌درصدی و تندر- ۹۰ نیز کاهش ۳۵‌درصدی را تجربه کرده است.

از سوی دیگر آمار تولید مگان نیز در این ماه نشان دهنده آن است که تولید این خودرو هنوز به روال عادی باز نگشته و تنها ۴۰ دستگاه از این خودرو در شرکت پارس خودرو تولید شده است.

ساخت داخل افزایش یافته

جواد دهنادی قائم مقام تولید ایران خودرو در خصوص دلیل کاهش ۲۰‌درصدی واردات قطعات CKD و تاثیر آن بر میزان تولید خودروسازان داخلی می‌گوید: در سال جاری ایران خودرو توانست برای تولید دو خودرو پژو ۴۰۵ و پرشیا که بیشترین حجم تولید در این شرکت را دارد به ۱۰۰‌درصد داخلی سازی دست پیدا کند که این امر موجب شد تا واردات قطعه از پژو فرانسه برای این دو خودرو متوقف شود که این امر طبیعتا در کاهش واردات قطعات CKD تاثیر گذار بوده است.

وی در ادامه می‌گوید: در حال حاضر‌درصد داخلی سازی پژو ۲۰۶ هاچ بک و صندوق دار نیز به ۶۰‌درصد رسیده که ایران خودرو سعی دارد تا طی یکسال آینده ‌درصد داخلی سازی این دو خودرو را نیز به ۹۰‌درصد برساند تا به این طریق بتواند میزان وابستگی قطعه به پژو را به میزان چشمگیری کاهش دهد.

به گفته دهنادی، کاهش واردات قطعات CKD نشان دهنده آن است که انتقال تکنولوژی به قطعه‌سازان داخلی به خوبی صورت گرفته و قطعه‌سازان داخلی توانسته اند نیاز خودروسازان داخلی را پاسخگو باشند به همین دلیل نیاز به قطعات وارداتی کاهش یافته است.

وی معتقد است طبیعتا کاهش واردات به نفع صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی است، زیرا این کاهش موجب می‌شود تا تکیه به قطعات وارداتی کاهش یابد که این امر در نهایت رشد صنعت قطعه‌سازی را در پی خواهد داشت.

کاهش تولید

ساسان قربانی کارشناس صنعت خودرو، اما در این زمینه نظر دیگری دارد، وی در این خصوص می‌گوید: طی چند ماه گذشته خودروسازان داخلی در تولید خودروهای مونتاژی خود کاهش چشمگیری داشتند که این امر موجب شد تا واردات قطعات CKD نیز به کشور کاهش یابد.وی در خصوص ادعای خودروسازان مبنی بر افزایش داخلی سازی در خودروهای داخلی نیز می‌گوید بحث افزایش داخلی‌سازی از سوی خودروسازن صحت دارد به طوری که در حال حاضر برخی خودروسازان حذف قطعات CKD را دستور کار خود قرار داده اند، اما این امر بیشتر برای خودروهای تولیدی صدق می‌کند نه خودروهای مونتاژی.

وی در خصوص دلایل کاهش واردات قطعاتCKD در دو ماه ابتدایی سال جاری نیز می‌گوید: کاهش تیراژ تولید و افزایش داخلی‌سازی از سویی و استفاده از قطعات افترمارکت به جای قطعات CKD از سوی دیگر موجب شده تا واردات قطعات CKD اورجینال به کشور کاهش یابد.وی در پاسخ به این پرسش که قطعات افتر مارکت چه قطعاتی هستند عنوان می‌کند: قطعات به دو دسته CKD و افترمارکت تقسیم می‌شوند که قطعات CKD قطعات اورجینال هستند که به صورت مستقیم از سوی شرکت مادر وارد می‌شوند، اما قطعات افترمارکت قطعات مصرفی هستند که بیشتر به عنوان قطعات یدکی در بازار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به گفته قربانی، در حال حاضر برخی از خودروسازان استفاده از قطعات افترمارکت را به دلیل قیمت مناسب آنها نسبت به قطعات CKD در دستور کار خود قرار داده اند که این امر نیز در کاهش واردات قطعات CKD تاثیرگذار بوده است.وی در ادامه می‌گوید :علاوه بر عوامل مذکور مشکل نقدینگی که در حال حاضر خودروسازان و قطعه سازان با آن درگیر هستند نیز موجب کاهش واردات قطعات CKD شده است به طوری که هم اکنون خودروسازان و قطعه سازان برای گشایش LC با مشکل مواجه هستند که امر نیز موجب می‌شود تامین مواد اولیه و واردات قطعات را تحت تاثیر قرار دهد.

کاهش واردات طبیعی است

محمدرضا روشنی مقدم قائم مقام شرکت سایپا نیز در خصوص کاهش تیراژ تولید زانتیا در اردیبهشت ماه و ارتباط آن با کاهش واردات قطعات CKD می‌گوید: کاهش واردات قطعه مقطعی است و همه ساله در ابتدای سال و به دلیل مشکلاتی که خودروسازان برای گشایش LC با آن مواجه هستند به وجود می‌آید. اما این مشکل ماه های بعد برطرف و واردات به روال عادی بازمی‌گردد.

وی در ادامه می‌گوید: در خصوص خودروهای زانتیا و ریو نیز که بخشی از قطعات آنها به صورت CKD وارد می‌شود در مجموع برنامه سالانه کاهش نخواهیم داشت و کاهش در اردیبهشت نیز با بر طرف شدن مشکل واردات جبران خواهد شد.