حمیدرضا بهداد
مناظره میان مدیران خودروساز و کارشناسان صنعت خودروی کشور همواره می‌تواند جذاب و دیدنی باشد، مخصوصا اینکه این مناظره با پخش زنده تلویزیونی همراه بوده و یک طرف آن منطقی و بذرپاش و کاتوزیان باشد و طرف دیگرش منتقد و کارشناسی تند و صریح چون خاکسار.

گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو که سه‌شنبه شب گذشته پخش شد از همان ابتدا که مجری برنامه، میهمانان را معرفی کرد، نوید مناظره‌ای جذاب را می‌داد. عنوان برنامه «بررسی چشم‌انداز صنعت خودرو در آینده» بود، هر چند که در عمل به مناظره‌ای میان میهمانان برنامه بر سر اینکه «چه کرده‌ایم» تبدیل شد. در یک سوی این مناظره، مدیران عامل ایران خودرو و سایپا به همراه حمیدرضا کاتوزیان عضو کمیسیون صنایع و معادن که به صورت تلفنی برنامه را همراهی می‌کرد قرار داشتند و در سوی دیگر خاکسار عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی. در طول برنامه منطقی و بذرپاش به دفاع از عملکرد خود در صنعت خودرو پرداختند و کاتوزیان نیز که در دور هشتم مجلس شورای اسلامی حضور دارد، به این دو پیوسته و به حمایت از کارهای انجام شده در صنعت خودرو طی سالیان اخیر پرداخت.
در ابتدای برنامه که مدیران عامل ایران خودرو و سایپا فضایی آرام وبی‌دردسر را سپری می‌کردند و انتقادی متوجه آنها نبود، منطقی از روند کاری شرکت متبوعش طی چند سال گذشته گفت و اظهار داشت که ایران خودرو تا سال ۹۰ جهانی می‌شود و به سهم قابل توجهی از بازار خودروی دنیا دست خواهد یافت، بذرپاش نیز در بیان عملکرد شرکت تحت مدیریتش به نقطه امید سایپا یعنی پراید اشاره کرد و افزایش تیراژ این خودرو را نشان موفقیت و توسعه سایپا دانست.
مشتریان ناراضی
پس از اظهارات منطقی و بذرپاش، دست‌اندرکاران برنامه در اقدامی، گزارشی را درباره نظرسنجی از مشتریان ایران خودرو و سایپا پخش کرد که طی آن تمامی مصاحبه شوندگان چه آنهایی که پژو۲۰۶ ایران خودرو را سوار بودند و چه آنهایی که پراید سایپا را بلااستثنا از سطح کیفی خودروهای خود انتقاد کردند. آنها معتقد بودند پراید دو سه میلیون تومان بیشتر نمی‌ارزد و چند برابر قیمت خودروهای گروه پژو، پول خرید آنها را می‌پردازند، مصاحبه شوندگان در ادامه از خرابی ترمز پراید تا ایرادهای فنی پژو گفتند و حتی محصولات کره‌ای را برتر از خودروهای تولید داخل عنوان کردند آنها آنقدر از کیفیت خودروهای تولید داخل ناراضی بوده و شکایت داشتند که در قبال سوال خبرنگار واحد مرکزی خبر که از آنها می‌پرسید از خودروهایتان راضی هستید یا خیر، صریح و سریع پاسخ می‌دادند: خیر. البته گرانی خودرو نیز از دیگر اعتراض‌های آنها بود.
خاکسار استاد دانشگاه و کارشناس خودرونیز در ادامه برنامه خطاب به مدیر عامل ایران خودرو از نارضایتی مشتریان این شرکت گفت و اظهار داشت: چندین سال است که مشتریان داخلی مجبورند خودروهای بی‌کیفیت تولید داخل را سوار شده و چند برابر قیمت واقعی این خودروها، پول بدهند وی ادامه داد: خودروسازان داخلی محصولات بی‌کیفیت خود را به مشتریان ایرانی عرضه می‌کنند ولی همان محصولات را با بازرسی و کنترل بیشتر به خارجی‌ها می‌دهند.
خاکسار حتی مدعی شد حاضر است اثبات کند خودروهای صادراتی از لحاظ سطح کیفی به هیچ وجه قابل مقایسه با خودروهای عرضه شده در بازار داخل نیست.
این کارشناس برای اثبات گفته‌هایش به گزارش پخش شده استناد کرد و مردم را بهترین قاضی در این زمینه دانست.
اما اظهارات خاکسار سبب شد مدیرعامل ایران خودرو برای دفاع از کیفیت محصولات تولیدی شرکت متبوعش پای خودروهای صادراتی مانند سمند و پژو۲۰۶ SD را به میان بکشد. وی گفت: مردم روسیه و سوریه که سمندهای صادراتی ما را سوار می‌شوند بسیار راضی بوده و گله‌ای ندارند از طرفی ایران‌خودرو هم‌اکنون پژو ۲۰۶ SD را به خود کشور مادر یعنی فرانسه صادر می‌کند که این نشاندهنده کیفیت بالای محصولات تولیدی ما است.
خاکسار نیز در پاسخ به گفته های منطقی تاکید کرد: وقتی سطح کیفی خودروهای صادراتی ایران‌خودرو بالاتر از خودروهای عرضه شده در بازار داخل است چندان عجیب نیست که مشتریان خارجی از آنها راضی باشند.
در این حین بذرپاش مدیرعامل شرکت سایپا وارد بحث کیفیت در صنعت خودرو شده و پایین آمدن نمره منفی محصولات سایپا را شاهدی برای روند صعودی کیفیت خودروهای شرکت متبوعش عنوان کرد.
وی در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر این که مبنای نمره منفی خودروها چگونه تعریف می‌شود اظهار داشت: مثلا نمره منفی پراید برحسب خشی کوچک روی شیشه‌ این خودرو افزایش می‌یابد. وی ادامه داد که این موضوع چندان برای مشتریان مهم نیست. اظهار نظر بذرپاش در حالی بود که هم وی و هم منطقی این موضوع را که برای محصولات صادراتی خود بازرسی و کنترل ویژه‌ای را در نظر می‌گیرند رد نکردند.
آیا آمار کیفی واقعی است؟
در پی اظهارات مدیران عامل ایران‌خودرو و سایپا خاکسار بار دیگر وارد مناظره با این دو شده و در جواب منطقی که مشتریان روسی و سوری را نماد رضایت از محصولات ایران‌خودرو دانسته بود به مشتریان این شرکت در کشور آذربایجان اشاره کرده و اظهار داشت: وقتی از آنهایی که در این کشور سمند سوار می‌شوند می‌پرسی سمند چگونه خودرویی است در پاسخ می‌گویند چخ‌پیس (خیلی بد)
مدیرعامل ایران‌خودرو در پی این گفته خاکسار این بار پای موسسه استاندارد کشور را پیش کشید و گفت: هر محصولی که خودروسازان داخلی تولید می‌کنند از صافی معیارهای کیفی این موسسه رد می‌شود و آمارهای موسسه استاندارد درباره نمرات منفی و سطح کیفیت خودروهای داخلی نشان دهنده پیشرفت ما در این زمینه است.
خاکسار که برای این گفته منطقی نیز پاسخ داشت در اظهارنظری عجیب گفت که ایران‌خودرو و سایپا و موسسه استاندارد زیرمجموعه وزارت صنایع و معادن به حساب می‌آیند.
بنابراین آماری که درباره نمرات منفی و سطح کیفی خودروسازان داخلی منتشر می‌شود با هماهنگی طرفین بوده و واقعی نیست.
شاکی که حامی شد!
اما با ورود کاتوزیان به مناظره سه‌شنبه شب گذشته، این مناظره به نقطه اوج خود رسید. وی که یکی از تهیه‌کنندگان گزارش تحقیق و تفحص از صنعت خودرو بود و در این گزارش نیز از عملکرد خودروسازها شکایت داشت، این بار در مقام حامی آن برآمده و اظهارات خاکسار را احساسی و غیرواقعی خواند. کاتوزیان برای اثبات توسعه و پیشرفت در صنعت خودروی کشور، دست به دامان سمند شده و اظهار داشت: صنعت خودرو جزو سرمایه‌های ملی کشور است که باید دلسوزانه با آن برخورد شود و اوضاع آن به جهنمی که آقای خاکسار ترسیم کردند، شبیه نیست. وی افزود: البته ما نیز در جریان گزارش تحقیق و تفحص به این نتیجه رسیدیم که کیفیت خودروهای داخلی در حد مطلوب نبوده و شکایت ما در این زمینه زیاد است ولی به هر حال نباید بگذاریم این صنعت نابود شده و بازار داخلی ما در اختیار خودروسازان خارجی قرار گیرد. وی در ادامه مدعی شد: صنعت خودروی کشور در طراحی خودرو به خودکفایی نسبی رسیده است و سمند که دارای شناسنامه ایرانی است شاهدی است بر این مدعا.
اعلام ورود دومین خودروی ملی
اظهارات کاتوزیان درباره دانش طراحی و خودروی سمند، خاکسار را بر آن داشت تا از منطقی بپرسد، خودرویی را که پلت‌فرم آن متعلق به پژو ۴۰۵ بوده و مراحل تست فنی‌اش در خارج از کشور صورت گرفته، چگونه ملی نامیده می‌شود؟
مدیرعامل ایران‌خودرو نیز در پاسخ به این پرسش خاکسار به دفاع از سمند پرداخته و تاریخ ورود دومین خودروی ملی شرکت متبوعش را نیز اعلام کرد که در ایام دهه‌فجر از آن رونمایی خواهد شد.


منطقی مدیرعامل ایران‌خودرو


کاتوزیان عضو کمیسیون صنایع و معادن


بذرپاش مدیرعامل سایپا