فرید قدیری- سه‌شنبه موضوع گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما به بررسی چشم‌انداز صنعت خودرو در کشور اختصاص داشت. در این میزگرد خبری، دو مدیر خودروسازی و یک استاد دانشگاه حضور داشتند و برنامه به جای آنکه محلی برای توضیح چشم‌انداز صنعت خودرو در ایران باشد به کلاس آموزشی درباره نکات فنی در کارخانه خودروسازی و میدان جنگ بین متولیان صنعت خودرو و استاد دانشگاه تبدیل شده بود.

بحث کیفیت و رضایت مشتری مدام از طرف استاد دانشگاه (که به نوعی نماینده مصرف‌کننده در گفت‌وگوی ویژه خبری بود) پیش کشیده می‌شد و هر بار هم متولیان صنعت خودرو از اینکه در فلان کشور کارخانه زده‌ایم و خودرویمان به خارج صادر می‌شود صحبت کردند و سعی داشتند تردد خودروهای ایرانی در خیابان‌های سوریه و باکو را دلیلی بر کیفیت آن بدانند.

در این برنامه حتی خبرنگار تلویزیون از رانندگان خودروهای تولید داخل نیز گزارشی تهیه کرده بود که اغلب آنها می‌گفتند از روزی که این خودرو را خریده‌اند مدام با نقص فنی در بخش‌های مختلف موتوری روبه‌رو شده‌اند. حتی یکی از آنها مدل کره‌ای یکی از خودروها را به مدل ایرانی آن ترجیح می‌داد.

اما در باب این گفت‌وگو چند نکته لازم است، گفته شود:

۱ -اینکه صاحب صنعت در صداوسیما خیلی راحت از کنار نارضایتی مصرف‌کننده عبور می‌کند و با تکیه بر گزارش‌های آماری که سازمان‌های متولی کیفیت تهیه می‌کنند خیال خود را راحت می‌کند که نشان‌دهنده حاکمیت مطلق انحصار در بازار خودرو ایران است. تولیدکنندگان داخلی وقتی می‌بینند یک خودروی ۱۵میلیون تومانی برای ورود به ایران باید ۱۵میلیون تومان عوارض بپردازد و درنتیجه قیمت خرید آن در داخل دوبرابر می‌شود، بازار وسیع ایران را متعلق به خود می‌دانند. در این حالت به صورت طبیعی با هر کیفیتی که تولید کنند بازار از آنها خواهد خرید.

۲ -وزارت صنایع و معادن به عنوان نهاد ناظر و مسوول بر صنعت خودروسازی کشور، بد نیست گزارش آرشیوی تلویزیون از برنامه سه‌شنبه گفت‌وگوی ویژه خبری را تهیه کند تا اطلاعاتش نسبت به اتفاقاتی که بر صنعت به شدت تحت حمایتش می‌گذرد، بیشتر شود.

۳ - از برآیند نظرهای مدیران خودروساز اینگونه استنباط می‌شود که تمام خودروهایی که در‌حال‌حاضر وارد کشور می‌شوند بی‌کیفیت و در مقابل، تولیدات داخل و خوب باکیفیت هستند.

اگر چنین است پس چرا هر بار که بحث کاهش تعرفه واردات وسط می‌آید فشارها هم برای مقابله با این کاهش بیشتر می‌شود.

نمونه‌اش همین امسال که دولت موفق شد اغلب تعرفه‌های کالاهای پرمصرف را کاهش دهد به جز تعرفه واردات خودرو.

۴ - نواقص فنی خودروهای صفرکیلومتر اغلب در همه خودروها مشترک است و اگر نظام جمع‌آوری نظر مصرف‌کننده به صورت واقعی در کارخانه‌های خودروساز ایجاد شود می‌توان امیدوار بود کیفیت به حداقل قابل قبول برسد.

۵ -یکی از مدیران خودروساز در گفت‌وگوی سه‌شنبه شب تلویزیون در بیان تعریف خودروهایی که از ایران به خارج صادر می‌شود، گفت: در این کشورها نظام حمایت از حقوق مصرف‌کننده آنقدر ریزبین و نکته‌سنج است که مطمئنا اگر خودروهای ما ایرادی داشت همه آنها را بار کامیون می‌کردند و برگشت می‌دادند.

صحبت‌های این صاحب صنعت اتفاقا پاسخ روشن و ظریفی است به بحث کیفیت در تولید داخل.

در حقیقت عدم پیگیری حقوق مصرف‌کننده در کشور ما است که موجب شده صنایع هر طور تشخیص دهند کالا تولید کنند و روانه بازار کنند.

اگر در ایران هم مرجعی برای شکایت و پیگیری از تولیدات بود، شاید حال و روز صنعت بهتر از آن بود.