هیاهو برای هیچ - ۴ بهمن ۸۶

گروه خودرو- هیچ چیز طی چند دهه اخیر به اندازه رونمایی هفته گذشته خودروی فوق ارزان غول مهندسی و فولاد هند، صنعت خودروسازی جهان را تکان نداده بود. شرکت خودروسازی تاتا موتورز عاقبت از نانو که خودرویی ۲۵۰۰ دلاری است و از آن تحت عنوان ارزان‌ترین خودروی سواری چهار چرخ دنیا یاد می‌شود، پرده‌برداری کرد. با وجود سروصدایی که نانو به پا کرده بسیاری بر این باور هستند که خودروی رویاها چیزی جز فاجعه‌ای زیست محیطی نیست و در غیاب امکانات ایمنی استانداردی چون کیسه‌های هوا برای حفاظت از سرنشینان و ترمزهای ضد قفل، خودرویی ایمن هم تلقی نمی‌شود.

با توجه به حجم انبوه علاقه‌مندان به خرید خودرو در هند پیش‌بینی می‌شود نانو در آینده‌ای نه چندان دور به کابوس هندی‌ها بدل شود و معابر توسعه نیافته شهری و بین شهری را تحت سیطره خود درآورده و آلودگی را به حداکثر برساند.

دیدگاه‌ها پیرامون نانو به غایت متناقض است. در حالی که برخی از کارشناسان، این محصول را دشمن تلاش‌های جامعه بین‌المللی برای کاستن از میزان انتشار آلاینده‌ها و مقابله با روند گرمایش زمین می‌پندارند، کم نیستند کسانی که ظهور نانو را سرآغاز خلق شیوه‌های نوآورانه و فناوری‌های جدید برای تولید محصولاتی ارزان در صنعت خودرو می‌پندارند.

اگرچه شرکت تاتا اعلام کرده به دنبال عرضه انبوه این خودرو به قیمت ۲۵۰۰ دلار است؛ لیکن بعید به نظر می‌رسد این شرکت بتواند برای مدت زمانی طولانی به این وعده خود عمل کند.

دینش موهان، کارشناس حمل‌ونقل و استاد مهندسی زیست پزشکی در انستیتو تکنولوژی دهلی نو، پایتخت هند می‌گوید: قیمت اعلام شده نانو در واقع قیمت پایه آن است و مالیات و سایر عوارضی که به آن تعلق می‌گیرد را شامل نمی‌شود، وی می‌افزاید: علاوه بر آن با افزودن آپشن‌هایی چون کولر، بهای این خودرو افزایش پیدا می‌کند.

راتان تاتا، مدیرعامل تاتا موتورز اعلام کرده قیمت اعلام شده برای نانو احتمالا افزایش پیدا خواهد کرد. او اخیرا با اشاره به رشد قیمت جهانی فولاد و کائوچوی مصرفی در لاستیک‌ها، افزایش قیمت نانو را محتمل دانسته بود.

سروصدای برپا شده پیرامون نانو در واقع هیاهو برای هیچ است؛ چرا که این محصول از نظر ایمنی و آلایندگی در جایگاه چندان مطلوبی قرار نمی‌گیرد. برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد هزینه نگاهداری نانو بالا و طول عمرش کوتاه است و این محصول نتوانسته استاندارد آلایندگی یورو ۴ را که هم‌اکنون در اروپا اعمال می‌شود، کسب کند.

تا آنجا که به ایمنی مربوط می‌شود هم نانو وضعیت چندان مطلوبی ندارد. طراحان نانو همه چیز را در این خودرو فدای پایین آوردن قیمت تمام شده کرده‌اند.

بلبرینگ چرخ‌ها از ارزان‌ترین نوع انتخاب شده و کلید تنظیم زاویه نور چراغ‌ها فقط برای ۱۰ دلار صرفه‌جویی حذف شده است.

تاتا ادعا دارد نانو تست تصادف را پاس کرده و قادر به کسب استاندارد آلایندگی یورو ۲ است؛ لیکن تاکنون هیچ موسسه مستقلی صحت و درستی این ادعا را تایید نکرده است.

با این همه تاتا با تولید نانو راهی را به سوی آینده گشود که همه خودروسازان در آن برای تولید محصولی ارزان با هم کورس رقابت گذاشته‌اند.

شرکت باجاج که در واقع تولید کننده موتورسیکلت است در حال کار بر روی پروژه‌ای مشترک با رنوی فرانسه برای تولید خودرویی ۳هزار دلاری است.

فولکس واگن، جنرال موتورز و نیسان هم در حال بررسی طرح‌هایی هستند که در چارچوب آنها محصولاتی که طیف قیمتی بین بهای نانو تاموراتی ۸۰۰ خواهند داشت روی خط تولید قرار می‌گیرد.

در این مسیر پر رقابت، چین و هند پیشرو هستند که دلایلش هم کاملا مشهود است. این دو کشور نیروی کار ارزان، زیرساخت‌های مناسب و حجم عظیمی از متقاضیان خرید خودروهای ارزان را دارند.

آنچنان که یک موسسه مشاوره صنعتی در هند برآورد کرده تا سال ۲۰۱۰ میلادی نزدیک به ۳۰میلیون خانوار هندی متقاضی خرید خودروهای ارزان خواهند بود که این به منزله رشد ۲هزار درصدی بازار خودروی هند است.

طی دوره پنج‌ساله امروز تا سال ۲۰۱۳ بازار خودروی هند هر ساله رشدی ۵/۱۴درصدی خواهد داشت. در صورتی که بازار چین رشدی سالیانه‌ای در حدود ۸درصد را به ثبت می‌رساند.

این بدان معنا است که قبل از آن که سال ۲۰۲۰ میلادی از راه برسد، تعداد خودروها در هند به بیش از ۱۵۰میلیون دستگاه و در چین به حدود ۱۴۰میلیون دستگاه می‌رسد.

اگرچه این پیش‌بینی‌ها ممکن است برای شرکت‌های خودروساز خوشایند و امیدبخش به نظر آید؛ اما این سکه روی دیگری هم دارد.

علاوه بر این که تزریق چنین حجم عظیمی از خودرو به بازار جهانی امکان دستیابی به اهداف تبیین شده برای کاهش انتشار گازهای آلاینده را عملا ناممکن می‌کند، این روند تاثیری معکوسی هم بر صنعت خودرو خواهد گذاشت.

همین حالا و در غیاب انبوه خودروهای ارزان قیمت ۷۰درصد رشد سالانه تقاضا برای انرژی از ناحیه هندوچین است.

گشوده شدن پنجره نانو موجب افزایش قابل توجه مصرف سوخت و بالطبع آن رشد بی‌رویه تقاضا برای نفت در هند و چین می‌شود که به احتمال زیاد افزایش تصاعدی قیمت نفت را به همراه خواهد داشت.

این تحولات معنای دیگری هم خواهد داشت. ممکن است که با تولید خودروهای ارزان، امکان دستیابی خانوارهای بسیاری به خودرو فراهم آید؛ اما این روند با افزایش گام به گام قیمت بنزین یا به عبارت ساده‌ترین هزینه استفاده از خودرو در سال‌های آتی همراه خواهد بود.