طبق نقشه و سفارش خودروسازها قطعه می‌سازیم

قسمت پایانی

گروه خودرو- «پتانسیل تولید ۹۰درصد از قطعات تندر-۹۰ را داشته و هم‌اکنون نیز به توان تولید ۶۰درصد رسیده‌ایم.» این جمله بخشی از سخنان محمدرضا نجفی‌منش، دبیر انجمن قطعه‌سازان کشور است که در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد مطرح کرد. وی در حالی با اطمینان در مورد توان کمی و کیفی، قطعات تولید داخل صحبت کرده و حتی بحث‌های مربوط به بی‌کیفیتی این قطعات را رد می‌کند که مدیران عامل خودروسازی داخل، بالاخص منطقی، مدیرعامل ایران‌خودرو، چندی پیش در جریان برگزاری دومین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، قطعه‌سازان داخلی را فاقد فن‌آوری لازم در صنعت قطعه دانسته و حتی کیفیت تولیدات آنها را به دور از آنچه که مورد نظر خودروسازان است، عنوان کردند. دبیر انجمن قطعه‌سازان اعتقاد دارد، اگر قطعه‌ای دارای کیفیت نازل بوده و عمر مفید آن، پایین است، دلیلش نوع سفارشی است که از خودروسازان داخلی دریافت می‌کنند. عکس: نسیم گلی

بدین معنی که قطعه‌سازان همانی را می‌سازند که خودروسازان می‌خواهند. بنابراین اگر هم قطعات تولیدی برخی خودروها کیفیت مناسبی ندارد، به نقشه طراحی و ذات خود قطعه که توسط خودروسازان ارائه می‌شود، برمی‌گردد. نجفی‌منش در ادامه گفت‌وگوی خود با دنیای اقتصاد، میزان صادرات قطعه را گواه توان کمی و کیفی تولیدات داخل دانسته و حتی سودای صادرات ۱۰میلیارد دلاری را نیز در سر می‌پروراند. قسمت پایانی مصاحبه دنیای اقتصاد با دبیر انجمن قطعه‌سازان که در برگیرنده مباحث فوق است در ذیل می‌آید.

خارج از بحث نوع رابطه شما، خودروسازان موضوع دیگری وجود دارد با نام کیفیت قطعات تولیدی‌‌، در این زمینه، صنعت قطعه‌سازی ما در چه وضعیتی قرار دارد؟

پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در صنعت قطعه‌سازی داشته‌ایم و از جنبه کیفیت قطعات تولیدی نیز، حرف برای گفتن داریم. البته این صنعت در کشور ما پتانسیل و توان بالایی دارد که نیازمند کمک جهت رشد و توسعه هر چه بیشتر است. از لحاظ مواد اولیه نیز شرایط خوبی را داشته و به عنوان مثال می‌توانیم مرکز تامین شیشه خودرو در دنیا باشیم.

اما خودروسازان و البته افکار عمومی، چندان مساله کیفیت را آن طور که شما می‌گویید، قبول نداشته و حتی قطعه‌سازان را فاقد فن‌آوری می‌دانند.

اگر منظورتان این است که قطعات تولیدداخل بی‌کیفیت است که بنده به هیچ وجه این موضوع را قبول ندارم؛ چرا که شما در صنعت قطعه‌سازی نباید قیاس مع‌‌الفارق انجام دهید. بدین معنی که نباید قطعات خودرویی مانند پراید را مثلا با بنز مقایسه کرده و بگویید قطعات تولید داخل، بی‌کیفیت است؛ چرا که هر چه را قطعه‌‌ساز تولید می‌کند، طبق نقشه و سفارش خودروساز است و اگر غیر از این باشد، آنها قطعه‌ را از ما تحویل نمی‌گیرند. بنابراین ما همانی را می‌سازیم که خودروسازان می‌خواهند. چطور است وقتی برای پژو ۲۰۶ یا تندر-۹۰ قطعه‌ می‌سازیم، نمی‌گویند که قطعات ما بی‌کیفیت است؛ ولی وقتی قطعات خودرویی ذاتا دارای طراحی کیفی پایینی است، موضوع را گردن قطعه‌ساز می‌اندازند. در مورد فن‌آوری هم، ما خودمان به خودروسازان به خصوص آقای منطقی پیشنهاد دادیم تا به ما کمک کنند از توان و پتانسیل بالای قطعه‌سازان جهت اعمال فن‌آوری استفاده کنیم. در واقع من قبول دارم که هم‌اکنون صنعت قطعه‌سازی ما، دارای فن‌آوری نیست، ولی دلیل آن عدم توانایی ما نبوده و به این موضوع برمی‌گردد که کسی از ما این کار را نخواسته است که حالا آن را از ما طلب کند. البته یک‌بار در پروژه سمند به ما اعتماد شد که جواب هم داریم.

آیا در مورد پروژه X۹۰ و تولید خودروی تندر-۹۰ هم، اعتماد به شما جواب داد؟

بله، ما هم‌اکنون به توان ۶۰درصد تولید داخل رسیده‌ و پتانسیل تولید بالای ۹۰درصد از قطعات خودروی تندر-۹۰ را هم داریم.

اما این پروژه به خاطر مشکلات قطعه‌سازان داخلی و عدم تامین به موقع قطعات با چالش جدی مواجه شده و هم‌اکنون تولید و عرضه تندر-۹۰، متناسب با میزان و نوع تعهدات نیست؟ که خودروسازان شما را (قطعه‌سازان را) در این زمینه مقصر قلمداد می‌کنند؟

الان دیگر این اعتقاد در خودروسازان وجود ندارد. از طرفی تندر-۹۰ به غیر از قطعه‌سازی با مشکلات دیگری روبه‌رو بود. یادم هست در همان روزهای ابتدایی، خود مجلس و وزارت صنایع و معادن، آن را متوقف کردند حتی آقای امیری، مدیرعامل سابق پارس‌خودرو را به دلیل آماده‌سازی واحدهای تولیدی تندر-۹۰ توبیخ کردند که چرا کار را جلو می‌بری! به هر حال ما این دوران سخت را گذرانده‌ایم، آن چند قطعه‌سازی هم که در زمینه تولید کمی و کیفی قطعات تندر-۹۰ مشکل داشتند، مشکل آنها برطرف شده است.

پلت‌فرم X۹۰ را به نفع صنعت قطعه‌سازی می‌دانید یا به ضرر آن؟

به شدت این پلت‌فرم و اجرای پروژه تندر-۹۰ را به نفع صنعت قطعه‌سازی کشور می‌دانم؛ به نحوی که باید به خاطر این ۲ سالی که رنو با ما کار کرده و این صنعت به واسطه همکاری با چنین شرکت معتبری، به رشد و پیشرفت قابل ملاحظه‌ای دست یافت از رنو تشکر کرد. ما هم اکنون از لحاظ کیفیت و صادرات قطعه وضعیت مناسبی داشته و توان و ظرفیت بالاتری نسبت به آنچه که هست نیز داریم.

اما این رشد در کیفیت و صادرات حتی قابل مقایسه با کشور همسایه خودمان؛ یعنی ترکیه هم نیست؟

از لحاظ کیفی، قطعات تولیدی ما هیچ تفاوتی با محصولات تولیدی ترکیه ندارد؛ چراکه شرکت‌هایی مانند پژو و رنو که هم در ترکیه قطعه تولید می‌کنند و هم در ایران، به هیچ وجه از سطح کیفی مورد نظر خود عدول نمی‌کنند. بنابراین مطمئن باشید از لحاظ کیفیت هیچ تفاوتی با ترکیه نداریم. پژو همین الان قطعات تولیدی ما را برای تولید محصولات خود به آمریکا می‌فرستد. رنو هم محصولات تولید قطعه‌سازان ایرانی را به کشورهایی چون رومانی و اسپانیا صادر می‌کند. اما بحث صادرات چیز دیگری است، اینکه قطعه‌سازان ترکیه دارای رقم صادراتی بالایی هستند، دلیل آن حمایت دولت ترکیه از آنها است. در واقع این دولت خواست که صنعت قطعه‌سازی‌اش پیشرفت کند و برای این کار هم برنامه و بودجه داد و هم حمایت کرد؛ ولی در مملکت ما چون، نفت حرف اول را در صادرات می‌زند، دیگر کسی به صنایعی مانند قطعه‌سازی، توجه ندارد. البته با این وجود صنعت قطعه‌سازی ما سال گذشته ۵۰میلیون دلار قطعه صادر کرده و در ۶ ماهه اول امسال نیز رقم صادرات‌ آن به ۴۰میلیون دلار رسیده است. یک برنامه سفارش ۱۸۰میلیون یورویی هم از طرف شرکت پژو دریافت کرده‌ایم. اینها همه بخشی از ظرفیت ما در این صنعت بوده و توان اصلی صادرات قطعه ما تا ۱۰میلیارد دلار در سال است. همین الان هم اگر دولت برنامه و بودجه در اختیار ما قرار داده و حمایت کند، به شما قول می‌دهم درصد صادرات ما در زمینه قطعه از نفت هم بالاتر رود؛ چرا که هم‌اکنون در تولید هیچ قطعه‌ای در داخل مشکل نداریم؛ البته بخش قطعات مربوط به انژکتور که در مورد آن هم سرمایه‌گذاری کرده و مشکل آن نیز در حال رفع شدن است.

به دور از بحث‌های فنی، گریزی به مسائل مدیریتی در بخش صنعت بزنیم. چه تفاوتی میان دوره وزارت طهماسبی و محرابیان از دیدگاه قطعه‌سازان وجود دارد؟

طهماسبی قصد همکاری با قطعه‌سازان را داشت و حتی قرار بود برای برطرف شدن مشکلات این صنعت، وام هم برای ما بگیرد که البته زورش نرسید. فقط یک ایراد داشت، آن هم اینکه انتقادپذیر نبود. در عوض محرابیان با حوصله‌تر است. در جریان برگزاری نمایشگاه قطعات نیز، با مشکلات ما آشنا شده و قصد همکاری دارد.

اما محرابیان در مراسم افتتاحیه نمایشگاه، حضور نیافت؛ در حالی که جزو نفرات دعوت شده از سوی شما بوده و قطعه‌سازان انتظار وی را می‌کشیدند.

همزمان با مراسم افتتاحیه نمایشگاه، یک جلسه غیررسمی غیرعلنی در مجلس برقرار بود که ایشان را نیز به آنجا احضار کرده بودند. بنده که نمی‌توانستم به وی بگویم جلسه مجلس را رها کرده و به مراسم ما بیاید. از طرفی روز سوم نمایشگاه، محرابیان جهت بازدید آمد و حدود ۵ساعت نیز آنجا بود که به واسطه حضور وی مشکلاتی را مطرح کردیم.

حتما بحث‌های مربوط به رفتن قلعه‌بانی، مدیرعامل سایپا به ایدرو را طی مدت اخیر شنیده‌اید. در این مورد و همچنین برکناری مفیدی از سازمان گسترش چه نظری دارید؟

دوست دارم هر وقت قلعه‌بانی مدیرعامل ایدرو شد، در مورد وی اظهارنظر کنم؛ ولی به هر حال مدیر زحمت‌کشی است که بیش از آنکه حرف بزند کار می‌کند، به همین دلیل اسمش را بولدوزر گذاشته‌ام. اگر به ایدرو برود، برای قطعه‌سازان هم اتفاق مثبتی است؛ چرا که می‌داند در صنعت قطعه‌سازی چه اتفاقی در حال وقوع است. البته مفیدی هم مدیر پرکاری بود هر چند خیلی در جریان کار قرار نمی‌گرفت، ولی مانع‌تراشی هم نمی‌کرد.