آزمون و خطا در نصب ترمز ضدقفل و کیسه‌هوا
گروه خودرو- طرح اجباری نصب‌ ترمز ضد قفل (ABS) و ایربگ قرار است کمتر از 5 ماه دیگر توسط خودروسازهای کشورمان اجراء شود.

این الزام در شرایطی است که بسیاری از فعالان بازار خودرو و خودروسازها از تبعات اجرای طرح مذکور اظهار نگرانی می‌کنند، به طوری که به گفته آنها با توجه به رکود فراگیر بازار خودرو در ایران و جهان،‌ افزایش بیش‌از یک میلیون تومانی قیمت خودرو که در پی اجرای طرح موردنظر، اعمال خواهد شد، می‌تواند منجر به گستردگی بحران بازار شود.
افزایش قیمت خودرو در شرایطی که خودروسازها اقدام به کاهش شدید قیمت خودرو در دنیا کرده‌اند، به طور حتم برای مشتریان ایرانی قابل قبول نیست، چرا که آنها با توجه به اتفاقات یکسال پیش صنعت خودروسازی جهان، هنوز توقع کاهش قیمت خودرو در ایران را دارند. از سوی دیگر خودروسازها نیز با توجه به کمبود نقدینگی که هنوز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، عنوان کرده‌اند که نمی‌توانند تا ۵ ماه دیگر در این زمینه اقدام کنند؛ چرا که سرمایه‌گذاری برای تغییر خطوط فعلی تولید (اضافه کردن ایستگاه‌های جدید کاری) خرید ابزارآلات و تجهیزات جدید برای خطوط تولید در شرایط فعلی امکانپذیر نیست.
اظهارات خودروسازان در شرایطی است که طبق ماده 3 مصوبه 7 شهریور ماه سال گذشته هیات دولت، نیروی انتظامی مکلف بود از اول اردیبهشت ماه سال جاری از شماره‌گذاری خودروهای فاقد ABS و ایربگ جلوگیری کند.
از سوی دیگر طبق برنامه چهارم، خودروسازها مقید به اجرای این مصوبه از شروع برنامه مذکور که سال ۸۹ است، می‌باشند. حال پاسخ این سوال را که چرا اجرای مصوبه یادشده از سال ۸۹ به مهر ماه امسال منتقل شده، را باید از توافقات بین وزارت صنایع، نیروی انتظامی و موسسه استاندارد جست‌وجو کرد، هر چند که این توافقات به مرور زمان دچار نوسان شده است. اما با این حال به نظر می‌رسد خودروسازها باز هم در انتظار توافق یا بهانه دیگری برای تعویق طرح مذکور هستند.
اما با توجه به خرده‌گیری‌هایی که به الزام این طرح در مدت زمان کوتاه می‌شود، باید پرسید که آیا نصب امکانات ایمنی مذکور به افزایش قیمت آن می‌ارزد؟
بسیاری از کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که دستگاه‌های اجرایی و خودروسازها در این زمینه هماهنگ عمل نکرده‌اند، هر چند که مسوولان باید با توجه به گستردگی تصادفات جاده‌ای زودتر به فکر اجبار در نصب ABS و ایربگ می‌افتادند.
تصمیم دیرهنگام
داوود میرخانی رشتی، دبیر پیشین انجمن خودروسازان با اشاره به اجباری نبودن نصب این تجهیزات در دنیا می‌گوید: خودروسازان داخلی باید مانند سایر خودروسازان امکان نصب این سیستم را به صورت آپشن فراهم کنند تا در صورت درخواست مشتری شرایط برای نصب این تجهیزات فراهم شود اما اجبارسازی در نصب این سیستم‌ها با یک افزایش شدید قیمت روبه‌رو خواهد بود که این امر در نهایت به نفع صنعت خودروسازی نخواهد بود.
به گفته میرخانی طرح اجبارسازی نصب ABS در کمیته ناوگان وزارت راه مطرح و از آن زمان خودروسازان برنامه‌ریزی برای نصب ABS را آغاز کردند و در مرحله اول ایربگ به عنوان آپشن مطرح شده بود اما یک باره نظر مسوولین تغییر کرد و ایربگ نیز الزامی اعلام شد که به همین دلیل هیچ برنامه‌ریزی برای نصب ایربگ صورت نگرفته و این امر اجرایی کردن طرح را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.
میرخانی در ادامه می‌گوید: با وجود آن که نصب این تجهیزات در دنیا اجباری نیست اما خودروسازان ملزم هستند کلیه خودروهای خود را به سیستم ایربگ و ABS تولید کنند.
از سوی دیگر و بر اساس مصوبه موسسه استاندارد خودروسازان ملزم به رعایت استانداردهای 55 گانه هستند و تولید خودروهایی که قابلیت پاس کردن این استانداردها را نداشته باشند از سال 90 متوقف می‌شوند. میرخانی رشتی در این خصوص نیز می‌گوید: در استانداردهای 55 گانه نیز که رعایت آن از سوی خودروسازان از سال 90 الزامی است نصب ایربگ و ABS اجباری اعلام نشده و با این شرایط معلوم نیست که چرا یکباره خودروسازان ملزم به نصب این تجهیزات شده‌اند.
میرخانی در پاسخ به این پرسش نیز که برای نصب ایربگ چه تغییراتی باید روی خودروها صورت گیرد می‌گوید: هنوز به خودروسازان اعلام نکرده‌اند که باید چند ایربگ روی خودرو نصب شود اما اگر تنها ایربگ جلو اجباری شود باید داشبرد به طور کامل تغییر کند که این امر هزینه بسیاری را برای خودروسازان در برخواهد داشت.
به گفته میرخانی رشتی در صورت اجرای این طرح برای نصب یک ایربگ حداقل 500هزار تومان به قیمت خودرو افزوده خواهد شد که این رقم در صورت اجباری شدن برای سرنشین نیز به یک میلیون تومان خواهد رسید.
از سوی دیگر و با توجه به آنکه نصب ترمز ABS نیز اجباری شده و نصب آن حداقل ۳۰۰هزار تومان بر قیمت خودرو افزوده خواهد شد می‌توان گفت اجرایی کردن این طرح حداقل یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تومان قیمت خودرو را افزایش خواهد داد.
میرخانی رشتی در خصوص افزایش قیمت خودروها در صورت اجرای این طرح نیز می‌گوید: با توجه به تصویب این مصوبه می‌توان گفت از شش ماه آینده قیمت خودرو با افزایش چشمگیر مواجه خواهد شد که این امر در نهایت کاهش تقاضا، کاهش تولید، ایجاد رکود و بیکاری تعداد زیادی از کارکنان صنعت خودرو و قطعه‌سازان در پی خواهد داشت.
میرخانی معتقد است با توجه به شرایط کنونی و بحران جهانی و رکود حاکم بر صنعت خودروسازی در دنیا اجرایی کردن این طرح در حال حاضر تنها به ضرر صنعت خودروسازی کشور تمام خواهد شد.
به گفته میرخانی با اجرای این طرح حق انتخاب از مشتریان سلب شده و متقاضیان خودرو ناچار به پرداخت هزینه‌ای خواهند شد که برای آنها الزام شده است.
دبیر سابق انجمن خودروسازان در ادامه می‌گوید با توجه به آنکه سالانه بیش از یک میلیون و ۳۰۰هزار خودرو در کشور تولید می‌شود در صورتی که این تعداد خودرو را با هزینه حداقل یک‌میلیونی که برای نصب این تجهیزات به وجود می‌آید ضرب کنیم سالانه هزینه‌ای معادل هزار و ۳۰۰میلیارد تومان به کشور تحمیل می‌شود که تامین این رقم به دلیل آنکه از سوی خودروسازان امکان‌پذیر نیست به متقاضیان منتقل می‌شود که در نهایت این امر به ضرر خریداران خودرو خواهد بود.
پراید جدید سال 90 می‌آید
روشنی مقدم قائم مقام شرکت سایپا نیز در خصوص مدت زمان مورد نیاز برای نصب ایربگ روی خودروهای داخلی می‌گوید: خودروسازان به یکسال و نیم زمان نیاز دارند تا بتوانند خودروهای داخلی را برای نصب این سیستم آماده کنند.
به گفته روشنی‌مقدم در‌حال‌حاضر شرکت سایپا نصب ایربگ روی کلیه محصولات این شرکت را آغاز کرده، اما امکان نصب روی پراید وجود ندارد، به همین دلیل نیز تغییر طراحی این خودرو در دستور کار قرار گرفته و سال 90 پراید جدید که از قابلیت نصب ایربگ و ABS برخوردار است به بازار عرضه خواهد شد تا به این طریق شرایط نصب این تجهیزات روی تمامی خودروها وجود داشته باشد.
به گفته روشنی‌مقدم برای نصب این تجهیزات زمان داده شده به خودروسازان از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا تغییر طراحی در مدت زمان کوتاه امکان‌پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر بودجه در نظر گرفته شده برای این طرح نیز بسیار مهم است زیرا در صورت اجرایی کردن این طرح قیمت خودروها افزایش خواهد یافت.
وی در خصوص اینکه نصب ایربگ چه میزان بر قیمت خودرو تاثیر خواهد گذاشت افزود: حداقل قیمت ایربگ 250هزار تومان است که در صورت نصب دو ایربگ این رقم افزایش بیشتری نیز خواهد یافت.
به گفته روشنی‌مقدم در صورت نصب ایربگ و ABS قیمت خودروهایی که در محدوده زیر ۱۰میلیون تومان قرار دارند افزایش ۷۰۰هزار تومانی خواهند داشت اما برای خودروهای لوکس این افزایش بیشتر خواهد بود.
مهلت کافی به خودروسازان داده می‌شود
مهرداد یگانه سرپرست گروه خودرو و نیرو محرکه موسسه استاندارد نیز در خصوص اجباری کردن در نصب ترمز ABS و ایربگ و زمان اعطاء شده به خودروسازان می‌گوید: با تصویب نصب ایربگ و ABS از سوی موسسه استاندارد به طور حتم مدت زمان لازم به خودروسازان داده می‌شود و پس از آن طرح اجرایی خواهد شد.
از سوی دیگر و براساس برنامه چهارم خودروسازان ملزم هستند طراحی خودروهای قدیمی را تغییر دهند تا بتوانند استانداردهای 55گانه را پاس کنند در غیر این صورت تولید این خودروها متوقف خواهند شد. درخصوص ایربگ و ABS نیز همین امر صادق است و خودروسازان باید برای اجرایی کردن این طرح آماده شوند.
یگانه در خصوص اینکه عنوان می‌شود نصب ایربگ در ابتدا اجباری نبوده نیز می‌گوید: گفته خودروسازان کاملا درست است، بحث ABS چند سال گذشته مطرح شد، اما ایربگ به تازگی اعلام شده و با توجه به این امر طبیعتا به خودروسازان فرصت کافی برای بررسی نصب ایربگ داده خواهد شد.