حمیدرضا بهداد

عکس: حمید جانی‌پور

مراسم صدور یکصد هزارمین محصول ایران‌خودرو روز گذشته در حالی برگزار شد که مدیرعامل این شرکت خبر از رسیدن این رقم به ۶۰۰هزار دستگاه طی سال ۹۵ داد. در این مراسم که برخی از مدیران ارشد ایران‌خودرو نیز حضور داشتند منوچهر منطقی مدیرعامل این شرکت به پرسش‌ خبرنگاران در زمینه صادرات پاسخ داد و این در شرایطی بود که غالب خبرنگاران حاضر در مراسم مذکور مدت‌ها در انتظار بودند تا طی دیداری با وی پرسش‌هایی درباره مسائل دیگر و همچنین حاشیه‌های بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه را مطرح کرده و پاسخ بگیرند.

با تعرفه پایین توان رقابت نداریم

ایران‌خودرو در حالی روز گذشته صادرات یکصد هزارمین محصول خود را جشن گرفت که مسوولان این شرکت هم‌اکنون با قواعد همکاری با خودروسازان خارجی و همچنین مسائل مربوط به نحوه حضور و ثبات در بازارهای بین‌المللی را تقریبا آموخته‌اند. بزرگترین خودروساز خاورمیانه به خوبی می‌داند که حضور و ماندن در بازارهای بین‌المللی به رشد کمی و کیفی تولید بستگی دارد و البته به اعتقاد کارشناسان، ایران‌خودرو توانسته در بازارهای صادراتی‌اش رقابت مناسبی را با سایر برند‌ها ایجاد کند. این در شرایطی است که این رقابت به شکلی ضعیف در داخل جریان دارد و ایران‌خودرو و سایپا به‌واسطه تعرفه حدودا ۱۱۰درصدی واردات خودرو، بازار خودرو کشور را به انحصار خود درآورده‌اند و رقابتی قابل توجه و چشمگیر میان آنها و خودروسازان خارجی نیست.

از طرفی طی چند سال اخیر هرگاه که پای کاهش تعرفه به میان آمده خودروسازها شاکی شده و با لابی‌هایشان اجازه تعدیل تعرفه‌ها را ندادند البته باید به نگرانی آنها از این بابت حق داد چرا که کاهش تعرفه یعنی ورود هرچه بیشتر خودروهای با کیفیت خارجی؛ به نوعی که هرچه مسیر واردات عریض‌تر شود بازار محصولات داخلی نیز در مراسم روز گذشته بیشتر تهدید شده و به اعتقاد برخی کارشناسان، این یعنی مرگ تدریجی صنعت خودرو کشور؛ این موضوع را مدیرعامل ایران‌خودرو نیز در مراسم روزگذشته تاکید کرد و گفت: مسلما ما نمی‌توانیم با شرایط خاصی که هم‌اکنون حاکم بر صنعت خودرو است، تنها به فکر کاهش تعرفه واردات باشیم. در واقع اگر قرار است تعرفه‌ها تعدیل یابند. این تعدیل باید شامل حال تعرفه‌های خودروسازها نیز شود.

منطقی با بیان اینکه طبیعتا ایران‌خودرو توان رقابت با تعرفه مثلا ۳۰درصدی را ندارد، افزود: ممکن است گفته شود که خودروسازان کره‌ای در شرایطی تنگاتنگ با یکدیگر و البته با سایر خودروسازهای معتبر دنیا در حال رقابتند اما خودروسازان داخلی این شرایط را ندارند. که به اعتقاد بنده نباید ما را با آنها مقایسه کرد. وی ادامه داد: در کشوری مانند کره جنوبی، تعرفه مواد اولیه بین صفر تا چهار درصد است در حالی که در ایران به ۲۴درصد بالغ می‌شود. از طرفی بانک‌های آنها، ۴۸ساعته کارهای مربوط را راه می‌اندازند اما در ایران دو سال طول می‌کشد. مدیرعامل ایران‌خودرو تاکید کرد: اگر هدف از کاهش تعرفه‌ها ایجاد رقابت است، پس باید علاوه برتعدیل تعرفه واردات خودرو، تعرفه مواد اولیه هم کاهش یابد چرا که در غیر این صورت نتیجه‌ای جز همانی که همه می‌دانند عایدمان نخواهد شد.

تندر -۹۰ صادر کرده‌ایم، نکرده‌ایم

این روزها بحث‌هایی مبنی بر صادرات

تندر -۹۰ سر زبان‌ها است.مسوولان رنو پارس معتقدند ایران‌خودرو صادرات تندر را به عراق آغاز کرده است اما مدیر فروش و معاون تولید تندر ۹۰ ایران‌خودرو این موضوع را تکذیب می‌کنند، این در حالی است که منطقی نیز ضمن رد صادرات تندر گفت: در برنامه‌ریزی اولیه و طبق آنچه که در قرارداد آمده حق صادرات ۲۰درصدی برای ایران‌خودرو محفوظ است که البته ما به واسطه عدم تامین به موقع قطعات از سوی رنو پارس و به اتمام نرسیدن تعهدات داخلی‌مان، هنوز این حق را ایفا نکرده‌ایم. مدیرعامل ایران‌خودرو در عین حال گفت: البته ما چند دستگاه را به صورت آزمایشی و برای سنجش بازار به عراق فرستاده‌ایم اما این به معنی صادرات تندر نیست. منطقی همچنین تصریح کرد: با پایان یافتن تعهدات داخلی‌مان، صادرات تندر ۹۰ را طی سه ماه چهارم سال آغاز خواهیم کرد و سقف صدور این محصول به عراق، نهایتا هزار دستگاه است. اظهارات مدیرعامل ایران‌خودرو در شرایطی است که به هر حال، تندر ۹۰ ایران از مرزهای کشور عبور کرده و شاید چندان فرقی نکند که اسم آن صادرات باشد یا سنجش بازار؛

پژو خوب است

ظاهرا مدیرعامل ایران‌خودرو این روزها علاقه فراوانی به انتقاد و مرور خاطرات شرکت تحت مدیریتش با پژو دارد.

وی اوایل هفته جاری از سیاست‌های دولت فرانسه و به تبع آن بروز این سیاست‌ها در روابط ایران‌خودرو با پژو و رنو انتقاد کرد و در مراسم روز گذشته نیز از کارشکنی پژو در مسیر صادرات ایران‌خودرو گفت منطقی اظهار داشت: مسوولان پژو اوایل به شدت با صادرات برندهای تولیدی‌شان در ایران، مخالف بودند و به شدت مقابل ما ایستادند و حتی زمانی که قصد صدور پژو ۲۰۶ را به روسیه داشتیم از ایران‌خودرو شکایت کردند. وی ادامه داد: البته پژو وقتی اصرار و جدیت ما را در بحث صادرات دید کوتاه آمد و حتی در جریان ورود پژو پارس و احداث سایت تولید این محصول در مصر به مشتریان آن کشور اطمینان داد که پارس تولیدی ایران‌خودرو از جنبه کیفی کاملا مورد تایید این شرکت فرانسوی است و در حال حاضر هم روابط ما با پژو در بخش صادرات شرایط مناسبی را دارا است.

از ظرفیت صادرات امسال کاسته‌ایم

هرچند که مدیرعامل ایران‌خودرو روز گذشته نامی از قطعه‌سازان نبرد و به کمبود قطعات تولید داخل اشاره‌ای نکرد اما به خوبی کنایه‌های وی به قطعه‌سازان از لابه‌لای گفته‌هایش قابل فهم بود. منطقی با اشاره به اینکه طی سال جاری، سرعت و ضریب صادرات ایران‌خودرو پایین آمده، اظهار داشت: صادرات، کاری همه جانبه به حساب می‌آید و تنها، شرکت خودروساز در توسعه آن دخیل نیست. ایران‌خودرو ظرفیت تولید بالایی را دارد اما کسانی که با آنها کار می‌کنیم توانایی هماهنگی و پا به پا آمدن با ما را ندارند و به همین دلیل گاهی مجبوریم از برنامه‌های‌مان بکاهیم.

منطقی افزود: به دلیل آنکه دیگران نتوانستند خود را با ایران‌خودرو هماهنگ کنند مجبور شدیم تا ضریب صادرات سال جاری شرکت را کم کنیم تا از تعهدات داخلی‌مان عقب نمانیم. اظهارات منطقی در شرایطی است که مدیرعامل ایساکو هفته گذشته از دستور منطقی برای کاهش تولید و قرار دادن قطعات در اختیار ایساکو خبر داد.البته مدیرعامل ایران‌خودرو هم روز گذشته بر اختصاص ۴۰درصد ظرفیت خط تولید این شرکت به خودروهای صادراتی تاکید کرد و گفت:‌ این موضوع به هیچ وجه عجیب نیست. وی حتی این گونه عنوان کرد که بزرگترین خودروساز خاورمیانه تا سال ۹۵ یعنی هشت سال دیگر، ۶۰۰هزار دستگاه محصول خود را صادر خواهد کرد.

تقاضای صادرات همچنان بالا است

دو سه ماه پیش که نمایندگان فروش ایران‌خودرو در بازارهای صادراتی این شرکت، به ایران آمدند و همایشی را ترتیب دادند. بیشتر آنها از کم بودن ظرفیت صادرات ایران‌خودرو شکایت داشتند و خواستار افزایش آن بودند. در عوض برخی مسوولان این شرکت نیز عنوان کردند که شرایط تولید به آنها اجازه عرضه محصول در حدی که بازارهای صادراتی می‌طلبد را نمی‌دهد. این در شرایطی است که منطقی روز گذشته به این موضوع نیز اشاره کرد و گفت: برخی بازارهای صادراتی ما تقاضای صدور محصولات با تجهیزات بیشتری را داشته و دارند اما چون وارد کردن قطعات این تجهیزات در رنج بالا صرفه اقتصادی ندارد بنابراین تحقق این موضوع در دستور کار ما نیست.

بررسی کنید ما بهتر بوده‌ایم یا سایپا

منطقی همچنین در مورد قیمت محصولات در بازارهای صادراتی و مقایسه آن با محصولات صادراتی سایپا اظهار داشت: هر بازاری منطق خاص خود را دارد؛ بازار با توجه به مدل‌‌های موجود، یک محدوده قیمتی را در اختیار ما قرار می‌‌‌‌دهد که تابع قیمت تمام شده ما نیست بلکه تابع محصولات رقبا در همان کلاس است. این محدوده قیمت، حد پایین و حد بالا دارد که هر قدر به سمت حدبالا بروید تعداد اندکی صادر خواهد شد ولی اگر به سمت میانه جدول بیایید سهم صادرات بیشتر می‌‌‌‌شود ولی باید سعی کنید در بلند مدت به سمت حد بالا حرکت کنید که این یک استراتژی ورود به بازار است.

وی ادامه داد: باید سمند را که به سوریه صادر کردیم بررسی کنید و ببینید با این قیمت چه تعداد خودرو صادر شده و رشد قیمت ما چقدر بوده و کاهش قیمت پراید چقدر. اینها را با هم بررسی کنید به نتیجه معقول می‌‌‌‌رسید. ما در هر بازاری با قیمت میانه وارد شدیم و در همه بازارها رشد قیمت داشتیم. مجموعه ایران خودرو در سوریه کامل شده و خط بدنه و خط رنگ هم علاوه بر خط مونتاژ کامل شده و تا دوماه آینده در سوریه، خودرو به صورت کامل ساخته خواهد شد.

موتور پایه گاز سوز

در این برنامه همچنین خبرنگاری از اظهار نارضایتی برخی مسوولان از تحقق روند حرکت ایران خودرو در مورد موتور ملی پایه گازسوز سوال کرد که منطقی در پاسخ وی، با اشاره به این که ایران خودرو در حال حاضر سه نوع موتور پایه گاز سوز روی محصولات نصب می‌‌‌‌کند، اظهار داشت: موتورهای پایه گازسوز دو نوع هستند که برخی طراحی جدید شده اند و برخی بر پایه موتورهای موجود بهینه‌سازی شده‌اند.

منطقی تصریح کرد: وقتی یک موتور موجود بهینه‌‌‌سازی می‌‌‌‌شود ۸۰ تا ۹۰ درصد قطعات آن قبلا تولید می‌‌‌‌شده بنابراین تولید آن در تیراژ بالا پیچیدگی زیادی ندارد.کما اینکه مثل موتور روآ و TU۵ پایه گازسوز همین طور تولید شده و هیچ محدودیتی هم در تولید آن نداریم.

وی افزود: اما گاهی کل قطعات موتور جدید است و می‌‌‌‌خواهید یک موتور با تکنولوژی روز دنیا عرضه کنید که قطعات آن هم فوق العاده پیچیده است. در این صورت برای رسیدن به تیراژ مطلوب دو کار باید انجام شود یکی اینکه سازندگان را به سطح کیفی مطلوب برسانید و دیگر این که تیراژ را پله پله بالاتر ببرید. در مورد موتور ملی دقیقا دچار این مساله هستیم یکی اینکه کل قطعات جدید است و دیگر این که قطعات در محدوده ای است که سازندگان ما در آن ضایعات بالایی دارند مثل سیلندر و سرسیلندر که ما مسیر دوم را انتخاب کردیم و هم درحال رساندن قطعه سازان به کیفیت مطلوب هستیم و هم افزایش تیراژ. در مورد موتور ملی طبق برنامه ریزی در حال حرکت هستیم و اگر سازندگانی هم پاسخگو نبودند قصد داریم سازندگان دیگری را جایگزین آنها کنیم.