ضرر ایران‌‌خودرو از تولید چهار محصول

حمیدرضا بهداد

اینکه مدیران عامل دو خودروساز بزرگ کشور در برنامه‌ای تلویزیونی و زنده کنار یکدیگر قرار بگیرند در کل جالب و دیدنی است مخصوصا اینکه موضوع برنامه حول محور تعیین قیمت خودرو باشد. موضوعی که هم‌اکنون به یکی از بحث‌های نسبتا داغ میان خودروسازها و وزارت صنایع تبدیل شده و مشتریان نیز در انتظار پایان این مباحث و رسیدن به سرانجامی مطلوب در بحث نحوه قیمت‌گذاری خودروهای تولید داخل هستند. این در شرایطی است که هم‌اکنون مرجع اصلی و نهایی تعیین قیمت، کمیته قیمت‌گذاری است که با میزبانی وزارت صنایع و اخذ نظر از کارشناسان این وزارتخانه و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و همچنین نمایندگان خودروسازان دولتی و خصوصی داخلی، قیمت انواع خودروهای تولید داخل را تعیین می‌کند. به گونه‌ای که ابتدا خودروسازها با توجه به شرایط تولید و هزینه‌هایشان، قیمتی را به کمیته پیشنهاد می‌دهند و کمیته نیز پس از بررسی، نظر نهایی خود را در این زمینه اعلام می‌کند البته از ابتدای سال‌جاری با تشکیل شورای سیاست‌گذاری در وزارت صنایع، نظر کمیته باید به تایید این شورا نیز برسد.

این روش، از سیاست تثبیت قیمت‌های وزارت صنایع سرچشمه می‌گیرد به نحوی که وزارت به نوعی قصد دارد به واسطه وجود کمیته قیمت‌گذاری، قیمت خودروها را موازی با سیاست تثبیت پیش برده و از افزایش خودسرانه قیمت‌ها توسط خودروسازان جلوگیری به عمل آورد. این در حالی است که هم‌اکنون شاید قیمت کارخانه‌ای خودروها نسبت به سال‌های پیش افزایش چندانی نداشته، اما نگاهی به قیمت‌ها در بازار از داستان دیگری روایت دارد. هم‌اکنون تفاوت قیمت کارخانه‌ای و بازار برخی خودروها در تفاوتی فاحش و آشکار به سر می‌برد و به اعتقاد کارشناسان این موضوع از سیاست تثبیت قیمت وزارت سرچشمه می‌گیرد. چرا که کمیته خودرو قیمت‌ها را براساس حاشیه بازار تعیین نمی‌کند و بنابراین این اختلاف فاحش همواره خود را نشان می‌دهد.

خود خودروسازها نیز معتقدند در صورتی که تعیین قیمت دست آنها باشد پس از یکی دو ماه التهاب، بازار رو به آرامش رفته و اختلاف قیمت بازار و کارخانه به حداقل و یا حتی صفر می‌رسد. هرچند که هم‌اکنون نیز در برخی خودروها شاهد این موضوع هستیم. این اعتقاد خودروسازها در حالی است که وزارت به‌رغم انتقادهایی که به سیاست تثبیت قیمت خودروها می‌شود، همچنان بر ادامه این سیاست پافشاری و از موضع خود کوتاه نمی‌آید. البته طی مدت اخیر نشانه‌هایی از حذف احتمالی سیاست تثبیت بر سر زبان‌ها افتاده اما هنوز اجرای آن قطعی به نظر نمی‌رسد.

سود ایران‌خودرو هفت درصد است

مدیرعامل ایران‌خودرو طی برنامه دوشنبه شب گذشته در گفت‌وگوی ویژه خبری در پاسخ به این پرسش مجری که نحوه تعیین قیمت خودروها به چه شکل است اظهار داشت: ما با در نظر گرفتن هزینه تمام شده تولید خودرو، هزینه‌های سربار و جانبی و همچنین در نظر گرفتن سودمان، قیمتی را برای هریک از محصولات در نظر گرفته و به کمیته قیمت‌گذاری وزارت صنایع پیشنهاد می‌دهیم تا نظر نهایی روی آن داده شود. منوچهر منطقی با بیان اینکه سود ایران‌خودرو در فروش محصولاتش به طور متوسط هفت درصد است تاکید کرد: ۷۹درصد از قیمت پیشنهادی ما مربوط به مواد اولیه، دو درصد به خدمات پس از فروش، یک درصد سود مشارکت و دو درصد نیز به هزینه‌های سربار اختصاص دارد. وی ادامه داد: از ۱۷درصد باقیمانده نیز، ده درصد به مالیات تعلق می‌گیرد و هفت درصد باقیمانده هم که سود خالص شرکت را شامل می‌شود. مدیرعامل ایران‌خودرو در عین حال گفت: هفت درصد سود ما به‌طور متوسط محاسبه شده، به‌نحوی که در برخی محصولات این سود منفی بوده و در برخی دیگر تا ۱۱درصد هم رسیده است. هرچند که منطقی اشاره‌ای به محصولات ضررده خود نکرد و تنها این موضوع را عنوان داشت که چهار محصول ایران‌خودرو در حاشیه ضرر قرار گرفته‌اند اما قطعا یکی از این محصولات، پژو روآ است که این روزها وضعیت مناسبی را در بازار ندارد و برخی مسوولان این شرکت بارها به ضررده بودن آن اذعان کرده‌اند.

تعیین موشکافانه قیمت‌ها!

درحالی که خودروسازها همواره از سیاست تثبیت و تعیین قیمت در کمیته قیمت‌گذاری وزارت صنایع انتقاد کرده و خواهان در اختیار گرفتن قیمت‌ها هستند مدیرعامل ایران‌خودرو نحوه عملکرد کمیته را ستود و حتی تعیین قیمت‌ها را موشکافانه دانست!

منطقی گفت: این‌طور نیست که ما هر قیمتی را که پیشنهاد دادیم مصوب شود بلکه پیشنهادمان در کمیته قیمت‌گذاری مورد بررسی موشکافانه قرار گرفته و پس از طرح دوباره در شورای سیاست‌گذاری خودرو، رد یا تایید می‌شود. در واقع مسوولان امر اطلاعات فراوانی را از بازار و قیمت‌های مواد اولیه و سایر موارد اخذ و سپس با بررسی دقیق نظر نهایی شان را اعلام می‌کنند. وی افزود: البته درگذشته، دیگر نیازی به تایید شورای سیاست‌گذاری نبود اما آقای محرابیان وزیر صنایع با تشکیل این شورا، یک خوان دیگر به مسیر تعیین قیمت خودروها اضافه کرد.

سود چهار درصدی سایپا!

مدیرعامل سایپا هم که در برنامه دوشنبه شب گذشته حضور داشت تقریبا صحبت‌های منطقی را تائید کرد اما در عین حال سود شرکت متبوعش را کمتر از ایران‌خودرو دانست.

مهرداد بذرپاش گفت: سایپا نیز همان هزینه‌هایی را که ایران‌خودرو برای تعیین قیمت محصولات دارد، صرف می‌کند. وی گفت: ۶۵درصد هزینه‌هایمان به مواد اولیه، ۱۰ تا ۱۳درصد به دستمزد و چند درصد نیز به هزینه‌های سربار اختصاص پیدا می‌کند که با در نظر گرفتن مالیات، سودی بین چهار تا هفت درصد به طور متوسط نصیب سایپا می‌شود. وی با بیان اینکه تعیین قیمت خودرو چندان دست ما نیست تاکید کرد: سایپا نیز مانند ایران‌خودرو، تنها پیشنهادش را به کمیته قیمت‌گذاری ارائه می‌دهد و تصمیم گیرنده آنها هستند نه ما؛

قیمت پراید باید به ۱۴میلیون می‌رسید

ایرانی‌ها، پراید را به عنوان خودرویی ارزان‌قیمت در بازار می‌شناسند و با این وجود برخی کارشناسان قیمت واقعی این محصول را کمتر از حد فعلی نیز می‌دانند. این در حالی است که مدیرعامل سایپا اعتقاد دارد با توجه به تورم، قیمت پراید باید تا به امروز به ۱۴میلیون تومان می‌رسید. بذرپاش گفت: سال ۷۹ قیمت پراید ۶میلیون و ۶۰۰هزار تومان بود و الان که در سال ۸۷ هستیم این رقم به هفت میلیون و ۴۵۰هزار تومان رسیده، در حالی که طی این هشت سال، هزینه مواد اولیه، دستمزدها و هزینه‌های سربار بسیار بالا رفته و با در نظر گرفتن تورم ۱۳۰درصدی طی این مدت، سایپا در حال حاضر باید پراید را با قیمت ۱۴میلیون تومان به فروش می‌رساند که معتقدم ما با رقم فعلی که پراید را می‌فروشیم کار بزرگی کرده‌ایم!

کاهش اختلاف‌قیمت بازار و کارخانه به ۵درصد

در ادامه برنامه دوشنبه‌شب گذشته، گفت‌و‌گویی از وزیر صنایع‌و‌معادن نیز پخش شد که طی آن علی‌اکبر محرابیان باز هم از سیاست تثبیت قیمت‌ها حمایت کرد و گفت: درست است که قیمت مواد اولیه و هزینه‌های سربار طی چند سال اخیر روند صعودی داشته و خودروسازها چندان محصولاتشان را گران نکرده‌اند ولی ما از آنها خواسته‌ایم که با افزایش تولید و بهره‌وری، گرانی‌ها را جبران کرده و قیمت محصولات خود را بالا نبرند. وی با تاکید بر اینکه قیمت خودرو در بازار تابع نظام عرضه و تقاضا است، افزود: وزارت برای از بین بردن تفاوت قیمت کارخانه‌‌ای و بازار خودروها برنامه‌ای ویژه را از چندین ماه پیش آغاز کرد و نتیجه آن برنامه این شد که در ماه جاری این اختلاف از ۱۳ به پنج درصد رسیده است.

بهره‌وری داشته‌ایم

مدیرعامل ایران‌خودرو در واکنش به اظهارات وزیر صنایع با بیان اینکه شرکت متبوعش بهره‌وری داشته است، گفت: از سال ۷۶ تا ۸۵، قیمت‌ کارخانه‌ای محصولات ما، تنها ۱۷درصد رشد کرد و این در حالی است که شاخص قیمت‌ها ۳۰۰درصد افزایش داشته است و این یعنی بهره‌وری.

منطقی در ادامه افزود: از سال ۸۶ به بعد، چهار محصول ایران‌خودرو به حاشیه ضرر رفت که ما مجبور شدیم با افزایش قیمت کارخانه‌ای این خودروها، اقدام به جبران ضرر آنها کنیم. وی با بیان اینکه سعی داشتیم اختلاف قیمت کارخانه‌ای و بازار خودروها را در مهرماه به سه‌درصد برسانیم اظهار داشت: تاکنون توانسته‌ایم این اختلاف را به پنج درصد کاهش دهیم. مدیرعامل ایران‌خودرو در ادامه گریزی به کمبود نقدینگی شرکت متبوعش زد و تصریح کرد: ایران‌خودرو توان حذف این پنج درصد را هم دارد ولی برای این کار باید تولید بالا رود و افزایش تولید، نقدینگی می‌خواهد که ما سعی می‌کنیم طی نیمه دوم امسال به این مهم دست یابیم.

۳۰۰میلیارد فروش اینترنتی سایپا

نگاهی به آمار تولید دو خودروساز بزرگ کشور طی ماه‌های گذشته سال جاری، از کاهش تولید ایران‌خودرو و افزایش تولید سایپا حکایت می‌کند. موضوعی که بذرپاش از آن به عنوان عاملی مهم در کنترل قیمت‌ها در بازار نام برد. وی گفت: علت افزایش قیمت برخی خودروها، تقاضای بالای آنهاست که سایپا می‌خواهد با افزایش تولید این موضوع را کنترل کند که البته در این مسیر فروش اینترنتی نیز کمک شایانی به ما کرد. به نحوی که توانستیم به ۳۰۰میلیارد تومان از بابت این نوع فروش، دست یابیم. مدیرعامل سایپا در ادامه به موضوعی نیز اعتراف کرد و گفت: قبول دارم که در برخی مواقع نتوانستیم خودروها را طبق برنامه به مشتریان تحویل دهیم که البته این موضوع به خاطر نوسانات تولید بوده است.

ارزان‌قیمت‌ها در راهند

بحث تولید خودرو ارزان‌قیمت نیز جزو مباحث مطرح شده در برنامه دوشنبه شب گذشته بود که طی آن هر دو مدیرعامل وعده عرضه محصولاتی در این زمینه را تا پایان سال دادند.

منطقی در این زمینه اظهار داشت: ایران‌خودرو برای تحقق هدف تولید خودرو ارزان‌قیمت با شرکت‌های مختلفی وارد مذاکره شد و بهمن‌ماه از محصول ارزان خود رونمایی خواهد کرد. بذرپاش نیز در این زمینه گفت: چند ماه دیگر محصول ارزان‌قیمت‌مان را که بر پایه پلت فرم پراید ساخته شده و بدنه آن تغییر اساسی کرده، رونمایی می‌کنیم.

مدیرعامل سایپا افزود: روی این محصول موتور ملی شرکت خودمان نصب است و قیمت آن زیر ۹میلیون تومان خواهد بود.