هیاهو برای هیچ

گروه خودرو- اعتراض و انتقاد شرکت زاگرس خودرو یار دیرین پروتون مالزی نسبت به قرارداد همکاری مشترک سایپا و پروتون هنوز به اتمام نرسیده و این شرکت به‌رغم وعده‌های پروتون مبنی بر پایداری دوستی دو شرکت، همچنان قرارداد مذکور را در تضاد با منافع زاگرس خودرو می‌خواند.

اما صدای اعتراض شرکت دیگری نیز درگیرودار انتقادات زاگرس خودرو نسبت به قرارداد همکاری سایپا و پروتون به گوش می‌رسد و آن صدای بلند ایران‌خودرو است. این شرکت در ابتدای عقد قرارداد سایپا و پروتون را با چری چین مقایسه کرده و مدعی شد که وزارت صنایع و معادن همان‌گونه که از قرارداد سایپا و پروتون حمایت کرد، می‌بایست قرارداد همکاری ایران‌خودرو و چری را نیز زیر چتر حمایتی خود می‌گرفت، اما دومین اعتراض ایران‌خودرو نیز شنیدنی است. محمد زالی، رییس مرکز تحقیقات و موتور ایران‌خودرو در نمایشگاه مشهد مدعی شد که سایپا مقصر اصلی لغو قرارداد تولید خودروی اسلامی است، خودرویی که قرار بود با مشارکت ایران‌خودرو، ترکیه و پروتون مالزی ساخته شود. سخنان زالی هر چند با واکنش منفی سایپا مواجه شد و این شرکت، ایران‌خودرو را به کم‌کاری در مقابل خودرو اسلامی متهم و حتی عنوان کرد که شرکت پروتون رغبتی به ادامه قرارداد مشترک ندارد، اما مسوولان ایران‌خودرو در مقابل هجمه‌ای که در برابر رییس مرکز تحقیقات و موتور این شرکت صورت گرفته همچنان سکوت اختیار کرده‌اند.

از سویی دیگر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز روز گذشته طی اقدامی پیش‌بینی نشده، اظهارات محمد زالی به عنوان عضو هیات‌مدیره سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران را فاقد اعتبار خوانده است. این سازمان تلویحا توصیه‌ای نیز به خودروسازهایی که بالاخره مشخص نیست با نظارت سازمان مذکور فعالیت می‌کنند یا خیر، کرده است، با این عنوان که «شرکت‌های ایرانی باید در عرصه رقابت و بازار، اصول روابط سالم را رعایت نموده و منافع ملی و مصالح کشور را مدنظر داشته باشند و از افتادن در ورطه رقابت ناسالم، با یکدیگر پرهیز کنند» جوابیه سازمان گسترش در حالی روز گذشته ارسال شد که بیشتر رسانه‌ها اظهارنظر زالی را در نمایشگاه بین‌المللی مشهد در قالب رییس مرکز تحقیقات موتور ایران‌خودرو منعکس کرده بودند و نامی از سازمان گسترش و اینکه زالی، عضو هیات‌مدیره این سازمان است در بین نبود. از سوی دیگرهنوز هیچ مقام رسمی نسبت به لغو قرارداد تولید خودروی اسلامی واکنش نشان نداده و این خبر را تکذیب یا تایید نکرده‌است.

معتقد به تهمت زدن نیستیم

طی دو سه روز گذشته اظهارنظرهای فراوانی در مورد سخنان محمد زالی شده و بازار ارسال جوابیه و تکذیبیه در رسانه‌ها داغ است به طوری که جواد نجم‌الدین عضو هیات‌مدیره سایپا و مدیرعامل مگاموتور روز گذشته در مراسم واگذاری یکصد هزار دستگاه خودرو به فرهنگیان به خبرنگار ما گفت که سایپا در عرصه توسعه پروژه‌های مربوط به صنعت خودرو به متهم کردن‌ها و بی‌اخلاقی‌ها معتقد نیست. وی قرارداد پروتون را با دیگر قراردادهایی که در این زمینه منعقد شده متفاوت خواند و اظهار داشت که در قرارداد مذکور مساله CBU و مونتاژ کاری مطرح نبوده بلکه استفاده از توان دو کشور برای طراحی، تولید و استفاده از مزیت‌های ساخت مطرح است.

نجم‌الدین در پاسخ به این سوال که آیا با قرارداد سایپا و پروتون بازار ایران در اختیار این شرکت مالزیایی قرار خواهد گرفت یا خیر؟ عنوان کرد که مدیر تحقیقات و موتور ایران خودرو این موضوع را مطرح کرده این در حالی است که وی از متن قرارداد اطلاعی نداشته؛ چراکه قرارداد مذکور استفاده از توان دو شرکت را برای اهداف در نظر گرفته شده، مدنظر دارد. نجم‌الدین در ادامه قرارداد پروتون و سایپا را عامل با تولید خودروی اسلامی در تضاد ندانسته و اظهار داشت که قرار نبود که در تولید خودروی اسلامی تنها یک شرکت دست‌اندرکار باشد، بلکه این ایده باید با توان تمام متخصصان کشور صورت پذیرد.

هنوز در حال مذاکره‌ایم

از سوی دیگر، خبرگزاری فارس طی مصاحبه‌ای با قائم‌مقام مدیرعامل سایپا باز هم به تشریح زوایای مختلف این قرارداد پرداخته است.

محمدرضا روشنی مقدم در پاسخ به این سوال خبرگزاری فارس که با توجه به خارج شدن پروتون از لیست شرکت‌های خودروساز موفق کشورهای اسلامی چرا سایپا برای تولید مشترک با یک شرکت بهتر اقدام نکرد؟ گفت: تعامل با شرکت‌ها در سطح برابر، بحث راحتی نیست و تعاملی که شرکت‌های خودروساز ایرانی با خودروسازان خارجی دارای سطوح برتر دنیا دارند، تعاملی نیست که در یک سطح برابر صورت گرفته باشد و یک نگاه از بالا به پایین در این نوع همکاری‌ها وجود دارد.

وی با بیان اینکه اغلب قراردادهای منعقد شده بین خودروسازان ایرانی و خارجی ناشی از این نگاه سنتی بوده است، تصریح کرد: سایپا و پروتون دو شرکت با تجربه و با سوابق قابل قبولند و در سطح مهم‌تری با یکدیگر در حال مذاکره‌ایم.

وی تاکید کرد: در تفاهمی که بین سایپا و پروتون صورت گرفته هر دو شرکت بر سرمایه‌گذاری مشترک تاکید دارند که این موضوع ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد و شبیه این تفاهم را نمی‌توانیم با یک شرکت برجسته دنیا داشته باشیم و از ابتدای کار سرمایه‌گذاری مشترک برای طراحی محصول صورت گیرد.

روشنی مقدم با بیان اینکه هیچ شرکت برجسته خارجی حاضر نیست همکاری مانند پروتون با ما داشته باشد توضیح داد: تجربه تندر-۹۰ تجربه‌ای است که به طراحی و توسعه محصول بر نمی‌گشت و فقط به فاز تولید مربوط می‌شود و در این پروژه، طراحی خودرو بطور کامل از قبل انجام شده و سرمایه‌گذاری رنو در این طرح به هیچ وجه در تولید خودرو نبوده بلکه در توسعه قالب‌ها و قطعه‌سازی سرمایه‌گذاری کرده است.

وی با بیان اینکه در طرح تندر-۹۰ شرکت‌های ایرانی به پلت فرم این خودرو دسترسی داشته‌اند گفت:البته این دسترسی تاکنون دسترسی کامل و قابل قبولی نبوده است.

نایب‌رییس هیات‌مدیره گروه خودروسازی سایپا در ادامه با بیان اینکه طرح مشترک سایپا و پروتون دارای دو هدف اصلی است گفت: آنچه در این طرح مدنظر سایپا بوده نوعی همکاری کلان و استراتژیک بین دو خودروساز در دو کشور برجسته اسلامی است و یکی از اهداف این پروژه ایجاد برند مشترک از طریق سرمایه‌گذاری و تحقیقات مشترک برای تولید یک خودرو با برند مشترک در دو کشور ایران و مالزی است.

وی ادامه داد: خودرویی که با سرمایه‌گذاری مشترک سایپا و پروتون طراحی می‌شود در آینده می‌تواند تحت یک برند مشترک یا با برند مستقل هر کدام از شرکت‌ها تولید شود.

روشنی مقدم در توضیح این موضوع که آیا قرار است موتور و بدنه خودروی مردمی توسط پروتون تولید و از طریق سایپا مونتاژ شود؟ گفت: اینطور نیست و هر شرکت خط تولید و مونتاژ خود را دارد و هیچ شرکتی مونتاژکننده تولیدات شرکت دیگر نیست.

وی در توضیح هدف دوم تولید مشترک سایپا و پروتون اظهار داشت:استفاده از پلت فرم موجود در دو شرکت برای تولید در هر کدام از شرکت‌ها یکی از اهداف اصلی این طرح است و به این ترتیب ما می‌توانیم از اجزای پلت فرم شرکت پروتون برای تولید خود استفاده کنیم و آنها نیز امکان استفاده از اجزای پلت فرم ما را دارند.

وی تاکید کرد: علاوه‌بر این، شرکت‌ها می‌توانند از شبکه قطعه‌سازی، صادرات و خدمات پس از فروش یکدیگر نیز استفاده کنند.

قائم‌مقام مدیرعامل سایپا همچنین در پاسخ به این سوال که آیا بحث تولید مشترک سایپا و پروتون نوعی موازی کاری با طرح تولید خودروی اسلامی توسط ایران خودرو و با مشارکت پروتون محسوب نمی‌شود؟ توضیح داد: سایپا به هیچ وجه قصد ندارد به موازات شرکت‌های دیگر با یک طرف خارجی مشارکت کند یا همکاری شرکتی را خدشه‌دار کند.

وی تاکید کرد: بحث ایران خودرو و مالزی یک بحث عمومی و کلان برای تولید یک خودروی اسلامی بوده و نه قراردادی برایش وجود داشته و نه به مرحله اجرایی رسیده و در عین حال با تولید مشترک ما و مالزی متفاوت است.

وی افزود: ایران خودرو می‌تواند طرح مشترک خود را با پروتون پیگیری کند و طرح ما بحث تولید خودروی اسلامی نیست بلکه تحقیقات و سرمایه‌گذاری مشترک برای طراحی یک خودروی مشترک جدید و دسترسی دو شرکت به پلت فرم‌های یکدیگر است.