دوران یکه‌تازی هیبرید‌ها

گروه خودرو- پس از آنکه شرکت خودروسازی جنرال موتورز در ژانویه سال گذشته میلادی از اولین خودروی مفهومی تمام برقی خود به نام ولت در نمایشگاه دیترویت پرده‌برداری کرد، صنعت خودرو در مقیاس جهانی به تب و تاب تولید محصولات برقی گرفتار شده است. نگرانی‌های دیرینه پیرامون قیمت و قابل اعتماد بودن باتری‌های یون لیتیومی؛ فن‌آوری‌ نوظهوری که هنوز در هیچ خودرویی به شکل انبوه مورد استفاده قرار نگرفته و به عنوان تامین‌‌کننده اصلی انرژی ولت مورد استفاده قرار می‌گیرد، با رونمایی این محصول تحت‌الشعاع تشدید رقابت خودروسازها برای تولید محصولات غیرآلاینده قرار گرفته است. وقتی عاقبت ولت در نوامبر سال ۲۰۱۰ میلادی روی خط تولید انبوه قرار بگیرد، جنرال موتورز با یک دهه خلاء رقابت با تویوتا در زمینه تولید محصولات هیبرید پایان می‌دهد و عملا در فهرست تولیدکنندگان خودروهای پاک و غیرآلاینده قرار می‌گیرد. با این حال حتی اگر ولت با آن استقبالی که جنرال موتورز امید دارد مواجه شود، باز هم خلاء موجود بین این شرکت و تویوتا در حوزه خودروهای کم آلاینده به طور کامل از بین نخواهد رفت.

این روزها همه خودروسازها در حال تدوین برنامه‌هایی جامع و مدون برای تولید خودروهای هیبرید، برقی، دیزل پاک و حتی برخوردار از سلول سوختی هستند. ایالات متحده و کشورهای اروپایی با حداکثر سرعت در حال تقویت زیرساخت‌های تولید اتانول و عرضه آن هستند، گویی تمامی دنیا با سرعتی جنون‌آمیز به سوی کاهش آلایندگی خودروها و شاید مهم‌تر از آن کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی می‌رود.

حال روزهایی که به پریوس، اولین خودروی هیبریدی جهان به عنوان محصولی زیان‌ده نگریسته می‌شد، به سررسیده است. کاتسوکی واتانابه، مدیرعامل تویوتا اخیرا در نشستی زیست‌محیطی که روز ۱۱ ژوئیه در توکیو پایتخت ژاپن برگزار شده بود، گفت: خودروسازی که از تولید محصولات

کم آلاینده و کم مصرف و ترجیحا دارای قابلیت استفاده از سوخت‌های جایگزین غافل بماند، در آینده‌ای نه چندان دور راهی جز وداع با صنعت خودروسازی فراروی خود نخواهد دید.

ترجمان این کلمات در کوتاه مدت تولید هیبریدی‌های بیشتر خواهد بود. قبل از آنکه دهه جاری میلادی به پایان برسد شرکت تویوتا با دو برابر کردن تولید هیبریدهای خود سالانه یک‌میلیون دستگاه خودروی هیبریدی روانه بازار می‌کند که به تنهایی نیمی از مجموع هیبریدهایی که توسط سایر خودروسازها تولید می‌شود، خواهد بود.

برای تحقق این هدف تویوتا چند مدل جدید را طی دو سال آتی معرفی می‌کند. همچنین در سال آینده دو محصول جدید تویوتا که تنها نمونه هیبرید آنها تولید خواهد شد نیز روانه بازار می‌شود. یکی از این دو محصول با لوگوی تویوتا به بازار می‌آید و دیگری تحت برند لگزس روانه بازار خواهد شد. تا قبل از پایان سال ۲۰۱۰ میلادی تویوتا احتمالا دو محصول هیبرید دیگر از جمله یک مینی‌ون را روی خط تولید قرار می‌دهد.

رویکرد دراز مدت تویوتا

تولید کمری هیبرید از سال آینده در تاسیسات تایلند و استرالیا آغاز می‌شود. علاوه بر آن تویوتا در حال احداث یک واحد تولید باتری‌های نیکلی در ژاپن است که در نسل جاری محصولات هیبرید مصرف دارند.

کورت سانگر از کارشناسان دویچه بانک می‌گوید: قبل از آن که ولت وارد بازار شود تویوتا فروش هیبریدهای خود را که با همین تکنولوژی امروز تولید و عرضه می‌شوند، به ۸۰۰هزار دستگاه در سال خواهد رساند.

این مساله را نباید این گونه تعبیر کرد که تویوتا از توجه به فناوری‌های هیبرید جدید غافل مانده است. این شرکت در ماه ژوئن یک مرکز تحقیقاتی با صد مهندس ارشد برای کار بر روی باتری‌های جدید ایجاد کرد اما نباید قبل از سال ۲۰۳۰ منتظر دیدن دستاوردهای این مرکز و مراکز مشابه بود.

نباید تصور کرد تویوتا تنها شرکتی است که مترصد توسعه توان خود در زمینه تولید هیبریدی‌های جدید و دستیابی به فناوری‌های نوین در تولید خودروهایی است که اتکای کمتری به بنزین دارند و به تبع آن میزان انتشار گازهای آلاینده از آنها نیز کمتر است.

هوندا و نیسان که به ترتیب حائز رتبه دوم و سوم در میان خودروسازهای ژاپنی هستند نیز رویکرد مشابهی دارند.

خودروسازهای اروپایی و غول‌های خودروساز آمریکای شمالی نیز ماه‌ها است که به فکر ایجاد مراکز تحقیقاتی برای تولید نسل جدید خودروها افتاده‌اند.

گرایش بیشتر به اتانول‌سوزها

در دسترس‌ترین گزینه پیش روی خودروسازها افزایش تولید محصولات اتانول سوز به عنوان گزینه ای کوتاه مدت برای کاستن از اتکا به بنزین است که بلای جان آنها شده و تولیدشان را به پایین‌ترین سطح ممکن رسانده است.

همین اواخر بود که سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی از نقش طرح‌های جدید آمریکا برای افزایش ظرفیت تولید اتانول در این کشور بر روند گران شدن محصولات کشاورزی پرده برداشت.

بر این اساس ایالات متحده و در رتبه بعد اتحادیه‌ اروپایی با تمام قدرت در حال ایجاد تاسیسات استحصال اتانول از غلات، تجهیز خودروها به سامانه ترکیب اتانول و بنزین و ایجاد جایگاه‌های عرضه اتانول به خودروها هستند.

پیگیری این سیاست در کوتاه‌مدت به کنترل بهای بنزین از طریق کاهش تقاضا برای این محصول منجر خواهد شد و برای مدتی خودروسازها را در برابر موج تازه رکود ناشی از گرانی بنزین مصون می‌کند.