در راستای حذف سهمیه بنزین خودروهای لوکس
جایگاه مصرف سوخت درتصمیم اخیر دولت چیست؟
گروه خودرو- با قطع سهمیه سوخت خودروهای مدل بالا که قرار است از اول تیر ماه اعمال شود، این سوال برای بسیاری از اذهان مطرح است که آیا تصمیم دولت به چنین اقدامی در راستای هدفمند کردن یارانه‌های دولتی صورت گرفته و یا کاهش مصرف سوخت؟ هر چند در گزارش قبلی که در همین زمینه تهیه شد بسیاری از کارشناسان اشاره کردند که دولت هدفمند کردن یارانه‌ها را مدنظر داشته و بر همین اساس قطع سهمیه خودروهای مدل بالا را از اول تیر ماه در دستور کار قرار داده، اما سوال دیگری مطرح است مبنی بر اینکه کاهش مصرف سوخت چه جایگاهی در تصمیم اخیر دولت دارد؟ همانطوری که رییس ستاد توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت در مصاحبه خبری خود با خبرنگاران عنوان کرده خودروهای وارداتی که حجم موتور آنها ۱۳۰۰ سی‌سی به بالا باشد و یا خودروهای داخلی ۲۰۰۰سی‌سی، درصد پایینی از خودروهای موجود در کشور را به خود اختصاص داده‌اند بنابراین خودروهای مذکور به‌رغم پرمصرف بودن، نمی‌تواند تغییر قابل توجهی در آمار مصرف بنزین کشور به وجود آورد.
از سویی دیگر، هم اکنون برخی از خودروهای داخلی که اقشار متوسط و حتی پایین جامعه مشتری ثابت آن هستند، از بسیاری از خودروهای با حجم موتور ۲۰۰۰ سی‌سی و در سطحی پایین‌تر، از ۱۳۰۰سی‌سی وارداتی، مصرف سوخت بیشتری دارند، بنابراین تصمیم دولت نمی‌تواند در میزان مصرف سوخت تاثیر زیادی داشته باشد.
رییس ستاد ساماندهی حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت همچنین در مصاحبه شنبه گذشته خود عنوان کرده بود: «متاسفانه در حال حاضر با افزایش قیمت‌های جهانی سوخت مواجه هستیم که با توجه به این مساله، در این مدت گزینه‌های مختلفی برای کاهش فشار این افزایش بر مردم داشته‌ایم، اما به دلیل اینکه می‌خواستیم قیمت سوخت سهمیه‌ای را افزایش ندهیم، مجبور شدیم سهمیه برخی خودروهای پرمصرف را حذف کنیم.»
اینکه منظور سرپرست وزارت کشور از خودروهای پرمصرف تنها خودروهای وارداتی ۱۳۰۰ سی‌سی و یا ۲۰۰۰ سی‌سی وارداتی است جای تامل دارد زیرا همان طوری که گفته شد مصرف سوخت بسیاری از خودروهای داخلی به مراتب از خودروهای وارداتی بیشتر است.
به عنوان مثال میزان مصرف سوخت پژو۴۰۵ معادل ۵۴/۹ است این در حالی است که مصرف سوخت هیوندایی آونته با حجم موتور ۲۰۰۰سی‌سی و یا زانتیا به ترتیب ۴۳/۷ و ۴۸/۹ است. همچنین خودروی مگان اتوماتیک نیز مصرف سوختی معادل ۱۰/۷ دارد. با ارائه ارقام مذکور به این نتیجه می‌رسیم که برای کاهش میزان مصرف سوخت اول باید به سراغ خودروسازهای داخلی رفت. اما اگر هدف قانون‌گذار از اعمال این سیاست کم کردن استفاده قشر مرفه جامعه از تسهیلات دولتی ارزیابی شود، تصمیمی درست و به جا است، به شرطی که از شکل‌گیری بازار سیاه و دلال‌بازی نیز در این زمینه جلوگیری شود. از سویی دیگر مسائل فنی مربوط به خودروهای داخل همچون پژو۲۰۶ اتوماتیک که قادر به استفاده از سوخت معمولی نیستند نیز برای دارندگان این نوع خودروها به دلیل حذف بنزین سوپر از سهمیه‌بندی این محصول سوختی، مشکل‌ساز شده است. بر همین اساس بار دیگر پای اظهارنظر کارشناسان نشستیم تا موشکافانه به تشریح تصمیم دولت بپردازیم.
یک گام به جلو
بیشتر کارشناسان داخلی تصمیم اخیر دولت را مبنی بر حذف سهمیه بنزین خودروهای لوکس، اقدامی در جهت هدفمند کردن یارانه‌ها می‌دانند به اعتقاد آنها دولت با این استدلال که چون مالکان این گونه خودروها معمولا جزو قشر مرفه جامعه به حساب می‌آیند، تصمیم گرفته است یارانه سوخت آنها را قطع کند تا هزینه بنزین مصرفی از جیب خودشان صرف شود. کمال دانشیار، رییس پیشین کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اقدام اخیر دولت، یک گام به جلو در مسیر حذف یارانه سوخت محسوب می‌شود به خبرنگار ما می‌گوید: هدف اصلی دولت حذف یارانه سوخت تا سال ۱۳۹۱ است که هم‌اکنون به تدریج در حال گام برداشتن در مسیر تحقق این هدف است.
وی می‌افزاید: دولت می‌خواهد کم‌کم، یارانه سوخت خودروهای شخصی را حذف کرده و این یارانه را بیشتر روی تاکسی‌ها متمرکز کند که البته برای این کار مجبور است در ابتدا به تدریج سهمیه سوخت خودروهای لوکس را حذف و تا ۴ سال آینده این تصمیم را به کل خودروهای شخصی کشور اعم از وارداتی و تولید داخل، تعمیم دهد. اظهارات دانشیار در حالی است که هم‌اکنون به اعتقاد برخی دیگر از کارشناسان، دولت باید با توجه به میزان مصرف سوخت خودروها، در مورد حذف سهمیه بنزین آنها تصمیم‌گیری می‌کرد چرا که به هر حال ممکن است برخی خودروهای تولید داخل با حجم ۲۰۰۰ سی‌سی به بالا و همچنین وارداتی‌های ۱۳۰۰ سی‌سی به بالا، مصرف سوخت کمتری نسبت به دیگر خودروهای تولیدی کشور داشته باشند.
در حالی که هم‌اکنون با توجه به تصمیم دولت مبنی بر حذف سهمیه سوخت خودروهای لوکس، این امر نادیده گرفته شده است. رییس پیشین کمیسیون انرژی مجلس در این زمینه تاکید می‌کند: دولت به هیچ وجه تصمیم اخیر خود را بر پایه میزان مصرف سوخت خودروها اتخاذ نکرده و تنها با قید هدفمند کردن یارانه این تصمیم را گرفته است.
بی‌اعتمادی به بازار
اما موضوع مهم دیگر در زمینه مصوبه اخیر دولت این که در متن خبر شرایط جدید سهمیه‌بندی بنزین نکات مبهمی از قبیل این که آیا خودروهای وارداتی ۱۳۰۰ سی‌سی به بالایی که طی سال‌های گذشته به کشور وارد شده‌اند نیز شامل موضوع حذف سهمیه بنزین می‌شوند یا خیر؟ نیز وجود دارد.
دانشیار در این زمینه تصریح می‌کند: تمامی خودروهای وارداتی ۱۳۰۰سی‌سی به بالا قبل و بعد از اول تیر ماه سال‌جاری شامل تصمیم اخیر دولت شده و با آغاز فصل تابستان
بنزین یارانه‌ای به آنها تعلق نخواهد گرفت.
این گفته دانشیار در شرایطی است که برخی معتقدند این گونه تصمیم‌گیری‌های به یکباره موجب سردرگمی مشتریان داخلی می‌شود و آنها را در خرید خودروی مورد نظرشان به تردید وامی‌دارد زیرا همان گونه که تا همین هفته گذشته مالکان خودروهای لوکس نمی دانستند با آغاز تابستان از دریافت بنزین یارانه‌ای محروم خواهند شد از این به بعد نیز ممکن است با توجه به تصمیمات احتمالی دولت در آینده، خودروهای دیگری نیز به هر نحو از دریافت یارانه بنزین محروم شده و اتفاقاتی از این دست برای آنها رخ دهد که این موضوع می‌تواند بی‌اعتمادی مشتریان داخلی را به بازار خودرو موجب شود و خرید هر خودرویی با ریسک همراه باشد.
حذف بنزین سوپر یارانه‌ای
اما در حالی که هم‌اکنون بنزین سوپر با قیمت یارانه‌ای لیتری ۱۴۰ تومان در کشور عرضه می‌شود دانشیار خبر از حذف عرضه یارانه‌ای این سوخت از اول تیر ماه سال‌جاری داده و می‌افزاید: طبق تصمیم دولت متقاضیان استفاده از بنزین سوپر باید از اول تابستان این نوع بنزین را به قیمت آزاد لیتری ۵۴۰ تومان دریافت کنند.
این گفته رییس پیشین کمیسیون انرژی مجلس در حالی است که احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان معتقد است دولت بهتر است هزینه صرف شده برای استفاده از بنزین سوپر برای افرادی که خودرویشان نیازمند این نوع سوخت است را نیز در نظر گرفته و بنزین سوپر را با قیمتی کمتر از لیتری ۵۴۰ تومان در جایگاه‌ها عرضه کنند.
وی می‌افزاید: خودروهایی مانند خانواده پژو ۲۰۶، پروتون و ماکسیما الزاما باید از بنزین سوپر استفاده کنند و بنابراین شایسته است که دولت فکری نیز به حال هزینه‌ای که مالکان این نوع خودروها باید صرف تامین بنزین سوپر کنند، کرده و شرایط آنها را هم در نظر بگیرد. به اعتقاد دبیر انجمن خودروسازان این‌گونه تصمیم‌گیری‌ها اگر ناقص انجام شود خودروسازان داخلی را به سمت تولید خودروهای قدیمی سوق می‌دهد.
وی می‌افزاید: پیگیر آن هستیم تا از طریق سازمان حفاظت از محیط‌زیست این پیشنهاد خود را به دولت مبنی بر عرضه بنزین سوپر آزاد با قیمتی پایین‌تر از لیتری ۵۴۰تومان ارائه دهیم. اظهارات نعمت‌بخش در حالی است که خودروهایی مانند ماکسیما و پژو۲۰۶ به لحاظ بیس طراحی‌شان نیازمند استفاده از بنزین سوپر هستند و در غیر این صورت و با تداوم استفاده از بنزین معمولی، عملکرد موتور این نوع خودروها با مشکل مواجه خواهد شد. درواقع چون طراحی موتور امثال ماکسیما و پژو ۲۰۶ بر پایه بنزین سوپر (بنزین با عدد اکتان ۹۵) انجام گرفته، در صورت عدم استفاده از این نوع بنزین، با افت موتور، کاهش عمر قطعات و همچنین افزایش میزان آلایندگی در این نوع خودروها روبه‌رو خواهیم بود.
بنابراین با توجه به حذف بنزین سوپر یارانه‌ای، مالکان این نوع محصولات باید هزینه‌ای گزاف را صرف تامین سوخت خودروی خود کنند. مجید فهیمه امیری، معاون طراحی و مهندسی سایپا نیز معتقد است: طبیعتا استفاده از بنزین سوپر به خاطر عدد اکتان بالای آن شرایط بهتری را برای عملکرد موتور خودروها فراهم می‌کند. وی در عین حال اعتقاد دارد که باید دید نوع طراحی موتور هر خودرویی با توجه به کدام نوع بنزین (معمولی یا سوپر) انجام گرفته و بعد از آن نسبت به استفاده از بنزین سوپر یا معمولی قضاوت کرد.
وی می‌گوید: به طور مثال اگر وسیله برقی شما براساس برق ۲۲۰ولت طراحی شده باشد و به آن به برقی کمتر یا بیشتر از ولتاژ مذکور نصب شود مسلما با افت کارکرد و مشکل روبه‌رو می‌شویم که این شرایط در مورد نوع طراحی موتور خودروها و سوخت مصرفی آنها نیز صدق می‌کند. فهیمه امیری در ادامه تاکید می‌کند: اگر در خودرویی که موتور آن براساس بنزین سوپر طراحی شده است، بنزین معمولی بریزیم مسلما با افزایش آلایندگی و افت توان موتور مواجه خواهیم شد.
ارسال نظر