داستان تکراری کیفیت خودروهای داخلی

حمیدرضا بهداد

در تازه‌ترین رده بندی سطح کیفی خودروهای تولید داخل، ماکسیما در حالی بار دیگر رتبه اول را کسب کرد که پراید ۱۴۱ پارس‌خودرو لقب بدترین را در این زمینه به خود اختصاص داد. در این رده‌بندی که همواره توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع کشور صورت می‌گیرد در مجموع ۱۶خودروی تولید یا مونتاژ داخل شرکت داده شده‌اند که بر حسب امتیازات کسب شده، در رده‌های اول تا شانزدهم قرار گرفته‌اند به نحوی که ماکسیما محصول مونتاژ پارس‌خودرو همچون سال‌های اخیر عنوان باکیفیت‌ترین خودروی تولید داخل را به دست آورده و پراید ۱۴۱ همین شرکت نیز حائز لقب بی‌کیفیت‌ترین در این رده‌بندی شده است.

نحوه رتبه‌بندی

اما رده‌بندی خودروهای تولید داخل از لحاظ سطح کیفی در شرایطی صورت می‌گیرد که کارشناسان امر این خودروها را در ۴ گروه خیلی خوب، خوب، قابل قبول و حداقل قابل قبول دسته‌بندی کرده و برای این کار حدود هفت معیار فنی و غیرفنی را در نظر می‌گیرند. این معیارها عبارتند از سیستم تعلیق و فنربندی و فرمان‌پذیری، ترمز، قدرت موتور، بدنه، میزان نفوذ آب، سرو صداهای حاشیه‌ای و تزئینات داخلی و خارجی. که هر خودرو بتواند در معیارهای مذکور کمترین نمره منفی را کسب کند، عنوان باکیفیت‌ترین را به خود اختصاص خواهد داد و سایر خودروها نیز بر اساس نمره‌ای که به دست آورده‌اند، در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند.

این در حالی است که خودروهای جای گرفته در دسته خیلی خوب، باید نمره‌ای بین صفر تا ۱۲۰- را کسب کنند و خودروهای گروه دو یعنی دسته خوب‌ها نیز باید امتیاز منفی شان بین ۱۲۰- تا ۲۰۰- باشد. همچنین خودروهای دارای امتیاز منفی بین ۲۰۰- تا ۲۷۷- جزو دسته قابل قبول قرار گرفته و خودروهای دسته چهارم نیز مجازند، امتیازی بین ۲۷۷- تا ۴۱۰- را به دست بیاورند. نکته عجیب در رتبه‌بندی اخیر خودروهای تولید داخل، اینکه در برخی موارد هیچ رابطه‌ای میان قیمت آنها و رتبه‌ای که در آن قرار گرفته‌اند وجود ندارد؛ به عنوان مثال، زانتیای ۳۲میلیون تومانی امتیاز منفی بیشتری را نسبت به ۲۰۶ هاچ بک که بهایی زیر ۲۰میلیون تومان دارد کسب کرده یا ریو که ۱۳میلیون تومان در بازار داخل قیمت دارد، امتیاز منفی کمتری را در مقایسه با پژو پارس ۱۸میلیونی به دست آورده است.

ماکسیما در صدر

اما طبق رتبه‌بندی انجام شده از سوی کارشناسان سازمان گسترش، هفت خودروی، ماکسیما با امتیاز ۷۸-، مزدا ۳ با امتیاز ۸۶-، پژو ۲۰۶ هاچ‌بک با امتیاز ۸۸-، زانتیا با امتیاز ۹۵-، پژو ۲۰۶ صندوق‌دار با امتیاز ۹۹-، ریو با امتیاز ۱۱۰- و هیوندای آوانته با امتیاز ۱۱۳- در گروه خودروهای خیلی خوب قرار گرفته‌اند.

این در حالی است که ماکسیما در پنج معیار سیستم تعلیق و فنربندی و فرمان‌پذیری، سروصداهای حاشیه‌ای، سیستم ترمز، نفوذ آب و قدرت موتور، هیچ امتیاز منفی به دست نیاورده و تنها در بخش تزئینات داخلی و خارجی امتیاز ۷/۳- و در قسمت بدنه نیز امتیاز ۷/۲۶- را کسب کرده است. اول شدن این خودرو قطعا به لحاظ آن است که ماکسیما، محصولی مونتاژی از شرکت نیسان ژاپن به شمار می‌رود و طبیعی است که دارای کیفیت برتری نسبت به سایر خودروهای تولید داخل باشد. اما در این گروه، مزدا ۳ که در بیشتر معیارها، امتیاز منفی نداشته، در بخش نفوذ آب با کسب امتیاز ۱۵-، بدترین عملکرد را در میان کل خودروهای تولید داخل از خود به جا گذاشته است. نکته حایز اهمیت دیگر در مورد گروه «خیلی خوب‌ها» اینکه بیشتر آنها در بخش‌هایی مانند سیستم فنربندی، تعلیق و فرمان‌پذیری و همچنین سیستم ترمز، امتیاز صفر را به دست آورده‌اند و آنچه بیشتر سبب به‌وجود آمدن امتیاز منفی برای آنها شده، در بخش‌های دیگر مانند تزئینات داخلی و خارجی و صداهای غیرعادی و همچنین بدنه بوده است. به عنوان مثال، زانتیا در بخش تزئینات، امتیاز ۴۵- را به دست آورده در حالی که ریو در این بخش حایز امتیاز ۳۱- شده است. البته طبق آمار ریو محصول مونتاژی شرکت کیای کره جنوبی در بخش سیستم تعلیق و فنربندی و فرمان‌پذیری، با امتیاز ۳/۱- روبه‌رو است. همچنین این خودرو با کسب امتیاز ۵- در بخش صداهای غیرعادی بدترین عملکرد را میان کل خودروهای تولید داخل به خود اختصاص داد. نگاهی به

قیمت اعضای این گروه در بازار،‌ نشان‌دهنده تعادل نسبی میان دو مقوله کیفیت و قیمت در میان آنها است. به طوری که نحوه رتبه‌بندی خودروهای این گروه تقریبا با بهایشان هم‌خوانی دارد.

هیوندای ورنا

نحوه رتبه‌بندی خودروهای گروه «خوب‌ها» در شرایطی است که نماینده هیوندای کره یعنی ورنا که جزو محصولات مونتاژی در شرکت کرمان خودرو (فعال‌ترین خودروساز خصوصی کشور) به حساب می‌آید، با امتیاز ۱۳۲-در صدر این گروه قرار گرفته و در میان کل خودروهای تولید داخل، رتبه هشتم را به خود اختصاص داده است.

این خودرو نیز مانند بیشتر اعضای گروه خیلی خوب‌ها، دارای نمره منفی در سیستم تعلیق نبوده، اما در بخش بدنه با امتیاز ۳/۵- روبه‌رو است. نمره ورنا در قسمت صداهای غیرعادی نیز صفر منظور شده است. اما بعد از این خودرو، فولکس گل که آن نیز جزو محصولات مونتاژی متوسط خودروسازان خصوصی کشور به حساب می‌آید با امتیاز ۱۳۴- رتبه نهم را در مجموع به خود اختصاص داده است. این در حالی است که این خودرو در دو بخش سیستم تعلیق و صداهای غیرعادی مانند بالا دستی‌های خود امتیاز منفی ندارد.

تندر-۹۰ ایران‌خودرو بهتر است

تندر-۹۰ که به طور مشترک در ایران‌خودرو و پارس‌خودرو تولید می‌شود در حالت کلی با امتیاز ۱۴۱- رتبه دهم را بین ۱۶ خودروی تولید داخل به خود اختصاص داده این در حالی است که تندر-۹۰ ایران‌خودرو در مقایسه با تندر-۹۰ پارس‌خودرو با اختلافی میلیمتری امتیاز منفی کمتری را دارا است.

البته تندر-۹۰ هر دو شرکت در قسمت بدنه امتیاز منفی کسب کرده‌اند در حالی که تندر-۹۰ ایران‌خودرو در بخش سیستم تعلیق و فرمان‌پذیری امتیاز ۹- را به دست آورده است؛ ولی تندر-۹۰ پارس‌خودرو در این زمینه امتیاز صفر را کسب کرده است.

پژو پارس و ۴۰۵

پژو پارس از محصولات محبوب ایران‌خودرو در حالی مکان یازدهم این رتبه‌بندی را به خود اختصاص داده که در بخش بدنه امتیاز نسبتا ضعیف ۷۱- را کسب کرده است.

این خودرو همچنین در قسمت‌های تزئینات داخلی و خارجی امتیاز ۸۲- و در بخش سیستم تعلیق و فنر و فرمان‌پذیری امتیاز ۵- رادارا است.

این در شرایطی است که پژو ۴۰۵ دیگر محصول پرتقاضای ایران‌خودرو نیز در بخش تزئینات داخلی و خارجی امتیاز ۸۹- در قسمت بدنه امتیاز ۷۷- و در سیستم تعلیق و فنر و فرمان‌پذیری امتیاز ۷/۶- را کسب کرده و در مجموع دوازدهم شده است.

منفی سمند

سمند که برند ملی ایران‌خودرو به حساب می‌آید جایگاه چندان مناسبی را در رتبه‌بندی کیفی خودروهای تولید داخل به دست نیاورده و با امتیاز ۱۹۹- در رده سیزدهم ایستاده است.

به نحوی که اگر ۲ امتیاز منفی دیگر کسب می‌کرد از گروه خوب‌ها خارج و به دسته قابل قبول‌ها می‌رفت.

در هر صورت سمند تنها در دو بخش صداهای غیرعادی و نفوذ آب نمره صفر را دارا است در حالی که در بخش‌های فنی‌تر و مهم‌تر دارای امتیاز منفی است. این خودرو در بخش تزئینات داخلی و خارجی امتیاز ۱۰۴-، در قسمت بدنه امتیاز ۴۱- و در سیستم تعلیق و فنر و فرمان‌پذیری امتیاز ۶/۸- را کسب کرده که به هیچ‌وجه نمی‌تواند شرایط مناسبی برای برند ملی ایران‌خودرو، محسوب شود.

گروه تهی

از ۱۶ خودروی تولید داخل به لحاظ آنکه نتوانسته‌اند امتیازی بین ۲۰۰- تا ۲۷۷- را کسب کنند هیچ کدام در گروه قابل قبول‌ها قرار نگرفته و بدین سبب این گروه در این زمینه تهی مانده است.

دسته رودرواسی

دسته حداقل قابل‌ قبول‌ها را باید به نوعی نماد تعارف میان موسسه استاندارد و خودروسازان کشور تلقی کرد؛ چرا که خودروهای جای گرفته در این دسته در تمامی بخش‌ها، نمره منفی کسب کرده و مجموع امتیاز منفی آنها بسیار بالا است و شاید تنها به لحاظ تیراژ بالایشان، گروهی را نیز به آنها اختصاص داده‌اند. محصولات عضو گروه حداقل قابل قبول‌ها حتی در حیاتی‌ترین بخش ایمنی یعنی ترمز نیز دارای امتیاز منفی هستند.

به هر حال پرچم‌دار این گروه، پژو روآ محصول پرتیراژ ایران‌خودرو است که با امتیاز ۲۹۷- چهاردهم رسیده است. بخش اعظم این امتیاز منفی به قسمت بدنه روآ مربوط می‌شود که امتیاز ۱۱۲- را دارا است، این خودرو در قسمت ترمز نیز دارای امتیاز ۷/۱- است. این در حالی است که پراید معمولی پارس‌خودرو با امتیاز ۲۹۹- در مجموع در جایگاه پانزدهم جدول رتبه‌بندی سطح کیفی خودروهای تولید داخل ایستاده است. در حالی که امتیاز آنها در بخش ترمز ۳/۲- است. این خودرو نیز جزو محصولات پرتیراژ سایپا است.

پراید ۱۴۱، از آخر اول

امتیاز ۳۴۵- برای پراید ۱۴۱ پارس‌خودرو و در نتیجه آخر شدن آن در جدول رتبه‌بندی مذکور، به خوبی گویای کیفیت پایین این خودرو است. پراید ۱۴۱ پارس‌خودرو، در بخش بدنه با امتیاز ۱۳۶- روبه‌رو بوده و امتیاز آن در قسمت تزئینات داخلی و خارجی نیز، ۱۲۶- منظور شده است. این خودرو در بخش ترمز نیز با امتیاز ۱- روبه‌رو است.