تعرفه واردات خودروهای هیبریدی صفر شود

گروه خودرو- معاون وزیر «صنعت، معدن و تجارت» پنج‌شنبه گذشته در حاشیه اولین رخداد منطقه‌ای تسهیل تجاری و کسب‌و کار الکترونیکی، در حالی از کاهش تعرفه واردات خودرو الکتریکی خبر داد که پیش‌تر مجلس شورای اسلامی و ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت نیز مصوباتی در این مورد داشته‌اند، اما هیچ‌کدام به واردات این نوع خودروها ختم نشده بود. آن طور که حسین‌هاشمی سخنگوی ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت در گفت‌وگویی اختصاصی با «دنیای اقتصاد» می‌‌گوید، در حال حاضر واردات خودروهای هیبریدی و الکتریکی با تعرفه کمتر، مشکلی از لحاظ قانونی ندارد، اما اگر وزارت «صنعت، معدن و تجارت» در این مورد مصوبه‌ای مشخص بدهد و رسما تعرفه هیبریدها را کاهش دهد، واردات با روندی مناسب انجام خواهد شد.

این گفت‌وگو را که در آن به بررسی اوضاع واردات خودروهای هیبریدی پرداخته شده، می‌خوانید.

***

احتمالا در جریان اظهارات جدید معاون وزیر «صنعت، معدن و تجارت» مبنی بر کاهش تعرفه واردات خودروهای هیبریدی و الکتریکی هستید، یادم هست ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت نیز پیش‌تر پیشنهاداتی را در این مورد ارائه و حتی مصوب کرد تعرفه واردات خودروهای هیبریدی کاهش یابد. طرحی که ستاد داشت با طرح فعلی وزارت «صنعت، معدن و تجارت» یکی است یا این دو متفاوت از یکدیگرند؟

من در مورد طرح‌های خود ستاد صحبت می‌کنم و سپس به بحث وزارت صنعت می‌پردازم. ستاد مدیریت پیش‌تر تصویب کرد که تعرفه واردات خودروهای با مصرف کمتر از شش لیتر کاهش یابد و با توجه به این مصوبه می‌توان خودروهای هیبریدی را در هر سه مدل «میکرو»، «میدل» و «فول» وارد کشور کرد و از تخفیف تعرفه‌ای برخوردار شد. طبق این مصوبه، خودروهای با مصرف سوخت زیر شش لیتر، از تخفیفی در تعرفه برخوردار می‌شوند. ما حتی قصد داریم تعرفه واردات موتورسیکلت را نیز در مدل‌های برقی کاهش دهیم.

گفته می‌شود اگر خودرویی تنها سه لیتر مصرف داشته باشد، می‌توان تا ۶۰ درصد تعرفه آن را کاهش داد؟

همین طور است.

خب چرا استقبالی از این طرح نشده، منظورم این است که با توجه به این تخفیف تعرفه‌ای، چرا کسی سراغ واردات خودروهای هیبریدی که تا سه لیتر هم مصرف دارند، نرفته؟

در حال حاضر اگر کسی خودرو هیبریدی وارد کند، پیش از ترخیص از گمرک باید ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت به گمرک نامه بزند تا گمرک طبق مصوبه ستاد، از تعرفه واردات آن خودرو کم کند.

هم اکنون برخی از واردکنندگان در جریان تسهیلات و تخفیف‌های مربوط به خودروهای هیبریدی و برقی نیستند و آنها هم که در جریان هستند، باید با نامه‌نگاری ستاد به گمرک از این تسهیلات و تخفیف‌ها برخوردار شوند، حال آنکه اگر وزارت صنعت مصوبه‌ای مشخص در این مورد داشته باشد، واردات خودروهای برقی و هیبریدی انجام خواهد شد. در واقع حرف ستاد مدیریت این است که اگر وزارت «صنعت، معدن و تجارت» خود تصمیم به کاهش تعرفه بگیرد، دیگر نیازی به این نامه‌نگاری‌ها نیست.

این وزارتخانه کمیسیونی دارد به نام «کمیسیون ماده یک» که تصمیمات تعرفه‌ای در آنجا گرفته می‌شود، بنابراین می‌تواند با همین محاسباتی که ما در ستاد مدیریت انجام داده‌ایم، تعرفه واردات خودرو را در مدل‌های هیبریدی تا ۶۰ درصد کاهش دهد.

به نظرم هم اکنون رقابتی در بازار خودروهای وارداتی کشور وجود ندارد و این به دلیل آن است که وزارت «صنعت، معدن و تجارت» مقوله واردات را به نوعی در اختیار دارد و کنترل می‌کند. الان اگر کسی بخواهد خودرو وارد کند، باید از چند نهاد مجوز بگیرد و همین شده که تنها بین ۶۰ تا ۷۰ هزار خودرو خارجی در سال وارد کشور می‌شود و رقابتی نیز بین آنها نیست.

با این حساب اگر وزارت صنعت حداقل در مورد خودروهای هیبریدی مصوبه بدهد و رسما تعرفه آنها را کم کند، شاهد ورود این نوع خودروها خواهیم بود.از نظر ستاد مدیریت، حتی صفر کردن تعرفه واردات این نوع خودروها نیز توجیه دارد.

صفر کردن تعرفه خودروهای هیبریدی (مثلا نوع برقی) با اعتراض خودروسازان مواجه نخواهد شد؟

خیر، چون به نظر نمی‌رسد بازار ایران بیش از ۱۰ تا ۱۵ هزار دستگاه برای خودروهای هیبریدی و برقی کشش داشته باشد. خودروهای برقی از قیمت بسیار بالایی برخوردارند و با قیمتی دو تا سه برابر خودروهای بنزینی به فروش می‌رسند، بنابراین این طور نیست که وقتی تعرفه صفر شود، حجم عظیمی از این نوع خودروها وارد کشور شود.

البته می‌دانید که در دنیا سه نوع اصلی خودروی هیبریدی وجود دارد که به ترتیب «میکرو هیبرید»، «میدل هیبرید» و «فول هیبرید» هستند و می‌توان با ایجاد شرایط و تسهیلات بهتر و تامین زیرساخت‌های لازم، مقدمات ورودشان به کشور را فراهم کرد.

این سه مدل چه فرقی با هم دارند؟

در میکروهیبریدها استفاده کمتری از انرژی برق می‌شود و در جاهایی خاص مثلا سر چراغ قرمزها انرژی باتری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این در حالی است که در مدل «فول»، کل انرژی مورد استفاده در خودرو، برقی است.

مدل میدل چطور؟

میدل مدلی بین میکرو و فول است، در واقع حالتی پنجاه پنجاه دارد.

به نظر می‌رسد با وجود همه محاسن خودروهای هیبریدی، هنوز زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای برای ورود این خودروها به خیابان‌های کشور فراهم نشده است. مثلا در مورد خودروهای برقی، نیاز به تعبیه ایستگاه‌های شارژ باتری داریم که فعلا چنین ایستگاه‌هایی در کشور موجود نیست. با این شرایط چه باید کرد؟

در خودروهایی که کاملا برقی نیستند، اصلا نیازی به ایستگاه شارژ باتری نداریم، چون انرژی لازم از طریق موتور الکتریکی خودرو تامین می‌شود. در مورد خودروهای کاملا برقی نیز راهکار وجود دارد، به این معنی که قرار نیست از همان ابتدا خودرو کاملا برقی وارد کنیم. به عبارت بهتر، می‌توان ابتدا از میکروهیبریدها شروع کرد و به تدریج با تامین زیرساخت‌های لازم، مقدمات ورود مدل‌های پیشرفته‌تر (حتی تمام برقی‌ها) را فراهم کرد.

مثلا در مورد خودروهای برقی می‌توانیم ابتدا سیستم حمل‌ونقل عمومی‌مان را به این نوع خودروها مجهز کنیم؛ به نحوی که ابتدا اتوبوس‌های برقی و سپس تاکسی‌های برقی و بعدها نیز از سواری‌های شخصی برقی را مورد استفاده قرار دهیم.

در دنیا هم همین کار را کرده‌اند. به کشورهای اروپایی که نگاه کنید متوجه می‌شوید آنها ابتدا ناوگان حمل‌ونقل عمومی شان را برقی کرده‌اند و سپس به سراغ خودروهای شخصی رفته‌اند. در فاصله عرضه اتوبوس‌های برقی و سواری‌های شخصی برقی، می‌توان هم زیرساخت‌ها را تامین و تقویت کرد و هم فرهنگ‌سازی لازم را در جامعه برای استفاده از خودروهای برقی انجام داد.

این کار به نفع خود دولت هم هست و توجیه اقتصادی دارد، چون استفاده هرچه بیشتر از خودروهای هیبریدی و برقی، به معنای کاهش مصرف سوخت و آلایندگی است و این یعنی به صرف بودن و اقتصادی عمل کردن.

شما یک نگاهی به اتوبوس‌های درون شهری بیندازید! اینها به دلیل فعالیت طولانی که در طول روز دارند، علاوه بر اینکه سوخت زیادی مصرف می‌کنند، از آلایندگی بالایی نیز برخوردارند و سبب افزایش هزینه‌ها می‌شوند.

هرچند واردکنندگان هم اکنون می‌توانند با استناد به مصوبه ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت، خودروهای هیبریدی وارد کنند، اما همان طور که گفتم اگر وزارت صنعت خود تعرفه را کاهش دهد، روند واردات به شکلی مناسب انجام خواهد شد.

فکر می‌کنید واردات خودروهای هیبریدی و برقی می‌تواند به تولید داخل این نوع خودروها ختم شود؟

صد درصد. اگر واردات با روند مناسبی انجام شود و زیرساخت‌ها تامین و فرهنگ‌سازی لازم صورت گیرد، خودروسازان داخلی نیز به سمت تولید این نوع محصولات ترغیب خواهند شد. البته در حال حاضر نیز طرح‌هایی در دست اجراست که بعید می‌دانم با شرایط فعلی، به این زودی‌ها به نتیجه برسند.