پس از پژو و هیوندایی، نیسان نیز ساز جدایی می‌زند
آزمون بزرگ خودروسازان ایرانی
گروه خودرو- آغازین روزهای سال ۹۱، خاطراتی ناخوشایند را برای صنعت و بازار خودرو ایران به همراه داشته و اوضاع به شکلی است که شاید بعدها از آن به عنوان «سال تنهایی» یاد شود. البته این خود می‌تواند فرصتی تازه برای حمایت از تولید داخلی و به ویژه صنعت ساخت قطعه باشد. گویا دست تقدیر می‌خواهد سرنوشتی «غریب» را برای خودروسازان و مشتریان ایرانی در سال جاری رقم بزند و مزه «تنهایی» را به آنها بچشاند، تا عیارشان در این ماجرا به بوته آزمایش گذارده شود. اول پژوسیتروئن رفت، سپس هیوندایی موتورز بارش را بست و حالا هم رنو-نیسان ساز جدایی می‌زند و با این حساب، خودروسازی ایران مانده و توانمندی که شعار آن سال‌ها است در کلام مدیران شنیده می‌شود. به نام این شرکت‌ها که نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم هر یک بخش مهمی از صنعت و بازار خودرو ایران را تحت تاثیر مستقیم خود قرار داده‌اند و رفتن شان به طور حتم این صنعت را در کشور تحت تاثیر قرار خواهد داد.وقتی زلزله‌ای می‌آید، خانه‌های ضعیف و عاری از اصول مهندسی ویران می‌شوند، اما آنها که شالوده‌ای قوی دارند، نهایتا شکافی کوچک خواهند برداشت و این گونه نیست که زیر و رو شوند.حال نیز که دوستان صنعت خودرو ایران به متارکه روی آورده‌اند، تنها توان داخلی سازی صنعت قطعه سازی است که تاثیر این «زلزله» را مشخص می‌کند، زیرا هرچه قطعه‌سازی قوی‌تر باشد، نیاز و وابستگی به خارجی‌ها کمتر است و آنجا است که می‌توان ادعا کرد تحریم‌ها تاثیر ندارد.
بر کسی پوشیده نیست که در حال حاضر بیشترین حجم تولید و فروش ایران خودرو (بزرگ‌ترین خودروساز ایران) به محصولات گروه پژوسیتروئن وابسته است و پارس‌خودرویی‌ها نیز تحت مشارکت با گروه رنو-نیسان روزگار می‌گذرانند و از آن سو سهم بزرگی از بازار خودروهای وارداتی به ایران را هم هیوندایی کره به خود اختصاص داده است و با این شرایط باید گفت صنعت و البته بازار خودرو کشور هم اکنون در آزمونی سخت قرار گرفته و باید دید که آیا سربلند بیرون می‌آیند؟
پشت کردن به بیش از ۲۰ سال شراکت
اگرچه از دید بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو کشور، اعلام برائت پژو از خودروسازی ایران و پشت کردن به بازار بزرگ آن از سوی پژو بعید و حتی محال بود، اما این شرکت که لقمه ای چرب و نرم‌تر را یافته بود، تمام پیش‌بینی‌ها را خراب کرد و ساده‌تر از آنچه که می‌شد، به شریک معتبر و گردن کلفت آمریکایی خود چسبید. خرید تنها هفت درصد از سهام پژو از سوی جنرال موتورز آمریکا کافی بود تا یار بیست و چند ساله خودروسازی ایران عطای ایران خودرو را به لقایش ببخشد و مقدمات حضورش در بازار آمریکا را فراهم کند. پژو که بارها در مقابل تحریم خودروسازی ایران موضع گرفته و ایستاده بود، این بار نتوانست خود را در مقابل مزیت‌های شراکت با جنرال موتورز نگه دارد و دست آخر با وجود سال‌ها شراکت با ایران خودرو و حضوری پررنگ در بازار ایران، قید همه اینها را زد و لبخند رضایت را بر چهره شریک آمریکایی اش نشاند. هرچند کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقدند رفتن پژو نمی‌تواند به تعطیلی ایران خودرو بیانجامد و این شرکت همچنان در جاده مخصوص فرمانروایی خواهد کرد، اما همان‌ها در عین حال از سخت و پیچیده شدن شرایط برای ایران خودرو صحبت به میان می‌آورند و از افزایش هزینه‌های تولید می‌گویند. اینکه گفته می‌شود ایران خودرو بدون پژو هم سرپا می‌ماند و از بین نمی‌رود، حرف غلطی نیست، زیرا به هر حال صنعت قطعه‌سازی کشور توانسته طی سال‌های اخیر خود را ارتقا دهد و از وابستگی خودروسازان به شرکت‌های خارجی بکاهد، اما بر کسی پوشیده نیست که ایران خودرو هنوز هم بابت تامین برخی قطعات وابسته است و حال باید به فکر تامین آنها از منبعی غیر از پژو باشد. چین و هند؛ اینها گزینه‌های ایران خودرو هستند برای تامین قطعات موردنیازش که اتفاقا هم تیراژ بالایی دارند و هم تحت برند پژو قطعه تولید می‌کنند، منتها این همه داستان نیست، زیرا خرید قطعه از چینی‌ها و هندی‌ها افزایش هزینه تولید را به همراه خواهد داشت. قطعا چینی‌ها و هندی‌ها به فکر منافع خودشان هستند و در این شرایط که خودروسازی کشور تنها شده، تا حد امکان از آب گل آلود ماهی خواهند گرفت. این بدان معنا است که ایران خودرو باید قطعات موردنیازش را با هزینه‌هایی بیشتر تامین کند و در نتیجه آن، قیمت تمام شده محصولات این شرکت با سهمی حدودا ۵۰ درصدی در بازار، بالا می‌رود و مشتریان مزه تلخش را خواهند چشید. همچنین آن طور که کارشناسان می‌گویند، تیراژ تولید خودرو در یکی دو سال آینده با افتی مقطعی مواجه خواهد شد. البته این ماجرا می‌تواند مقطعی باشد؛ به نحوی که اگر خودروسازان بتوانند در طول این یکی دو سال قطعات موردنیاز خود را داخلی سازی کنند، دوباره اوضاع تا حدی به حالت عادی باز می‌گردد.
پارس‌خودرو پس از رنو و نیسان
از پژو که بگذریم، زمزمه‌ها حکایت از جدایی قریب‌الوقوع نیسان موتورز ژاپن از خودروسازی و بازار ایران دارند و اگر این اتفاق رخ بدهد، پارس خودرو به عنوان سومین خودروساز کشور با چالشی جدی روبه‌رو خواهد شد. طبق اخبار رسیده، نیسانی‌ها که برنده مناقصه بزرگ و یک میلیارد دلاری تامین تاکسی‌های شهر نیویورک آمریکا شده اند، هم اکنون برای قطع ارتباط با خودروسازی ایران تحت فشار قرار گرفته‌اند. بر این اساس، ظاهرا آمریکایی‌ها تهدید کرده اند این مناقصه زمانی معتبر بوده و به اجرا در خواهد آمد که نیسان قید ایران را بزند. هرچند بخش کوچکی از بازار خودرو ایران به نیسان وابسته است، اما از آنجاکه چهار محصول لوکس پارس خودرو (ماکسیما، قشقایی، تینا و پیکاپ) تحت برند نیسان موتورز در این شرکت مونتاژ می‌شوند، رفتن نیسان با مشکلاتی همراه خواهد بود. از آنجاکه این چهار محصول داخلی‌سازی بسیار اندکی دارند، بسیار بعید است پارس خودرو بتواند پس از نیسان به مونتاژ آنها ادامه دهد؛ زیرا تامین قطعات از راه کشورهایی دیگر (با توجه به حجم بالای وابستگی) صرفه اقتصادی ندارد. این البته تنها مشکل سومین خودروساز کشور نیست؛ زیرا به تازگی شرکت رنو فرانسه نیز که نصف بیشتر محصولات لوکس پارس خودرو تحت برند آن تولید می‌شود، برای قطع ارتباط با ایران تحت فشار قرار گرفته است.
رنو شرکتی دولتی است و چون فرانسه سیاستی ضد ایرانی دارد، این شرکت را برای قطع ارتباط با خودروسازی ایران در منگنه گذاشته تا پس از پژو، دومین خودروسازی فرانسوی نیز از ایران خارج شود.
رفتن رنو به معنای حذف تندر-۹۰ و مگان از خط تولید صنعت خودروسازی ایران و همچنین محروم شدن این صنعت از تکنولوژی‌های روز خواهد بود و سرمایه‌گذاری مالی و فنی انجام شده در چند سال اخیر توسط رنو نیز به باد می‌رود.رنو البته علاوه بر پارس خودرو، در ایران خودرو نیز تندر-۹۰ را به تولید می‌رساند و رفتن این شرکت می‌تواند ایران خودرو را نیز تحت تاثیر قرار دهد. این البته در حالی است که ظاهرا رنویی‌ها با تحریم ایران مخالفت کرده و نمی‌خواهند قید بازار آن و سرمایه‌گذاری خود را بزنند. بنا به گزارش ایسنا، شرکت خودروسازی رنو فرانسه درخواست گروه ضد ایرانی اتحاد علیه ایران هسته‌ای را مبنی بر خروج از ایران رد کرده است. شرکت رنو در پاسخ به نامه این گروه آمریکایی اعلام کرده که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شامل صنعت خودرو نمی‌شوند و رنو همچنان به فعالیت‌هایش در ایران ادامه خواهد داد. باید منتظر ماند دید آیا رنویی‌ها روی حرف خود می‌ایستند و همچنان در ایران می‌مانند، یا اینکه مانند هموطن شان توزرد از آب در می‌آیند و پارس خودرو و ایران خودرو را تنها می‌گذارند.
هیوندایی و بازار وارداتی‌ها
اما به سراغ هیوندایی موتورز کره برویم، شرکتی که ظاهرا خروجش از بازار ایران قطعی شده و دیگر نه خودرو به این بازار می‌دهد و نه در صنعت خودرو ایران فعالیت می‌کند. رفتن هیوندایی البته نمی‌تواند آسیبی به صنعت خودرو کشور بزند؛ زیرا تنها یکی از شرکت‌های بخش خصوصی و آن هم با تیراژی اندک، با هیوندایی ارتباط داشت و هم اکنون نیز با چینی‌ها همکار شده است. این در حالی است که بازار خودروهای وارداتی کشور قطعا متاثر از خروج هیوندایی خواهد شد؛ زیرا طبق آمار، بیشترین حجم خودروهای خارجی وارد شده به ایران را محصولات هیوندایی به خود اختصاص داده‌اند. البته باید دید هیوندایی دقیقا به چه شکل ایران را تحریم کرده است؛ به نحوی که اگر این شرکت فروش مستقیم خودرو به ایران را ممنوع کرده باشد، باز هم می‌توان از طریق واسطه‌ها و البته با صرف هزینه‌های بیشتر، هیوندایی وارد کرد، حال آنکه اگر واسطه‌ها نیز از فروش خودرو به ایران منع شده باشند، دیگر باید به طور جدی با هیوندایی در بازار خودرو کشور خداحافظی کرد. در این صورت، بازار وارداتی‌ها که به خودی خود آشفته و پر از گرانی است، آشفته‌تر و گران‌تر خواهد شد.
ارسال نظر