پرواز ستاره‌ها در حین مونتاژ

گروه خودرو - آیا کیفیت خودروهای مونتاژی در داخل کشور با نمونه‌های تولیدی در کشور مادر برابری می‌کنند؟ یا اینکه این خودروها با تغییراتی همچون کاهش در آپش‌ها و یا امکانات ایمنی و رفاهی به دست مصرف‌کنندگان داخلی می‌رسد؟ هر چند خودروسازان کشورمان در حین عرضه خودرویی مونتاژی، آن را با خودرو ارائه شده در کشور مادر یکسان خوانده و قیمت‌ها را نیز برابر می‌خوانند، اما آیا خودرو عرضه شده در کشورمان واقعا همان خودرو شرکت سازنده است؟ آیا خودروسازان ما در امکانات ایمنی و رفاهی خودرو در حین ساخت تجدید نظر هم می‌کنند؟

آیا خودرویی که ۵ ستاره ایمنی در کشوری اروپایی کسب می‌کند و همان خودرو در یکی از شرکت‌های خودروسازی ما مونتاژ شود همچنان همان ۵ ستاره ایمنی را خواهد داشت؟ این‌ها سوالاتی هستند که شاید بارها به ذهن متقاضیان خودروهای مونتاژی خطور کرده باشد. به اعتقاد برخی از دست اندرکاران صنعت خودرو با ورود برخی از خودروهای مونتاژی به خطوط تولید، بعضی از آپشن‌ها به منظور کاهش هزینه حذف می‌شود تا به این طریق تولید در داخل کشور مقرون به صرفه شود آپشن‌هایی که خودروسازان معتقدند تنها به افزایش قیمت خودرو منجر خواهد شد و بود و نبود آنها تفاوتی برای مصرف‌کنندگان داخلی نخواهد داشت.

این دست‌اندرکاران معتقدند که علاوه بر آپشن‌های رفاهی که غالبا از خودروهای داخلی کنار گذاشته می‌شوند در برخی مواقع آپشن‌های ایمنی نیز حذف و یا کم می‌شوند تا خودرو با هزینه کمتری تولید شود.به‌طوریکه حذف آپشن‌های ایمنی همانند جانبی‌ها پیش از اجباری شدن نصب ایربگ (کیسه هوا) و ABS (ترمز ضد قفل) روند جدی تری داشت، اما با اجباری شدن نصب آپشن‌های مذکور در حال حاضر تنها آپشن‌های ایمنی دیگر، از خودروهای مونتاژی حذف می‌شوند. این در حالی است که اکثر خودروهای مونتاژی در کشورهای مادر آپشن‌های ایمنی بیشتری را یدک می‌کشند و شرکت‌های مادر به حداقل این استانداردها بسنده نمی‌کنند.از سوی دیگر هرچند آپشن‌های ایمنی و رفاهی به منظور کاهش هزینه‌ها از خطوط تولید خودروسازان داخلی حذف می‌شوند، اما شرکت‌های اروپایی (مادر) با تجهیز خودروها به استانداردهای بالاتر ایمنی، همواره سعی دارند تا با رسیدن به استاندارد یورو اینکمپ (استاندارد روز اروپا) جایگاه بهتری داشته باشند و ستاره بیشتری کسب کنند ستاره‌هایی که بعضا در خطوط تولید خودروسازان داخلی حذف می‌شود.

در حال حاضر در اروپا ایمن بودن خودروها به صورت ستاره مشخص می‌شود و هر خودرویی که بیشترین ستاره را به خود اختصاص دهد ایمن‌تر محسوب می‌شود، اما این روش در کشور ما اجرایی نمی‌شود و ستاره‌های ایمنی در خطوط تولید نادیده گرفته می‌شوند.

فربد زاوه کارشناس خودرو در این خصوص می‌گوید: انتخاب آپشن به برخورد سنتی بازار بستگی دارد در دهه ۷۰ مشتری به خرید خودرو ساده و بدون آپشن عادت کرده بود تا برای تامین قطعات یدکی با مشکل مواجه نشود، بازار نیز به این سمت حرکت کرده بود به طوری که علاوه بر داخلی‌ها وارداتی‌ها نیز از این روش تبعیت می‌کردند، اما به مرور زمان، تقاضا در بازار تغییر کرد به طوری که هم اکنون متقاضیان آپشن‌های جانبی و ایمنی را در انتخاب خودرو مد نظر قرار می‌دهند.

به گفته این کارشناس تغییر ذائقه بازار با اطمینان از تامین قطعه صورت می‌گرفت.

زاوه در خصوص دلایل حذف آپشن‌های ایمنی و یا جانبی از خودروهای داخلی می‌گوید: کاهش هزینه‌های تمام شده عمده دلیل حذف تجهیزات فنی و رفاهی است به‌طوری‌که در صورت کشش بازار محصول به صورت فول آپشن تولید می‌شود و در غیر این صورت برخی آپشن‌ها حذف خواهد شد.

این کارشناس خودرو در پاسخ به این پرسش که آیا شرکت‌های مادر با حذف آپشن‌های مذکور موافقت می‌کنند اظهار کرد: هرگونه تغییری باید با موافقت شرکت مادر صورت گیرد و حذف برخی آپشن‌ها به معنی خروج از استاندارد نیست، چرا که با وجود حذف آپشن‌ها خودروهای مذکور باید حداقل استانداردها مانند تست تصادف را پاس کنند.

این کارشناس در خصوص وضعیت وارداتی‌ها نیز می‌گوید: حذف این آپشن‌ها در خودروهای وارداتی به معنی از دست دادن بازار است.

برخی تغییرات الزامی است

مرتضی شفیعی معاون مهندسی و کیفیت سایپا نیز در این خصوص می‌گوید: برخی آپشن‌ها در مذاکرات اولیه و براساس توافق صورت گرفته با شرکت مادر حذف می‌شوند، برخی تجهیزات نیز با توجه به شرایط موجود در کشور تغییر می‌کنند که در این خصوص می‌توان به ارتقای استانداردها اشاره کرد که این ارتقا تغییر در موتور و ECU را به همراه داشته است.

به گفته معاون مهندسی و کیفیت سایپا، در حال حاضر خودروهای اروپایی با استاندارد یورو ۵ تولید و عرضه می‌شوند، در حالی‌که استاندارد مذکور در کشور ما یورو دو است به همین دلیل باید موتور و ECU خودرو دستکاری شود تا شرایط برای عرضه در بازار داخلی فراهم شود.کیوان وزیری مدیرنظارت و اجرای استانداردهای ایران خودرو نیز در خصوص تغییراتی که باید روی موتور اعمال شود می‌گوید: در خصوص موتور باید ECU،EMS، شرایط آب و هوا و سوخت استاندارد لحاظ شود، چرا که در صورت ناهماهنگی میان اجزای مذکور به طور حتم خودرو با مشکل مواجه خواهد شد.

به گفته معاون مهندسی و کیفیت سایپا، در حال حاضر رسیدن به استاندارد یورو ۴ در دستور کار خودروسازان داخلی قرار گرفته به همین دلیل مذاکره برای مونتاژ خودروی جدید نیز بر همین اساس صورت می‌گیرد.

وی ادامه می‌دهد: همچنین شرکت‌های طرف مذاکره به دلیل شرایط آب و هوایی متفاوت ایران تغییراتی در موتورها ایجاد می‌کنند که این امر در خصوص اکثر خودروسازان صادق است.

معاون مهندسی و کیفیت سایپا در پاسخ به این پرسش که در مذاکرات جدید چه آپشن‌هایی حذف می‌شود نیز می‌گوید: با توجه به اجرای برخی استانداردهای ایمنی در کشور حذف بسیاری از آپشن‌ها در مذاکرات غیر ممکن شده از سوی دیگر طراحی خودرو‌ها نیز هم اکنون در شرایطی صورت می‌گیرد که امکان حذف وجود نخواهد داشت، این در حالی است که شرکت‌های خودروساز در حال حاضر به تولید خودرو در تیپ‌های مختلف می‌پردازند و خریدار در مذاکرات باید یکی از تیپ‌های تولیدی را انتخاب کند.

مدیرنظارت و اجرای استانداردهای ایران خودرو نیز در خصوص می‌گوید: برای مونتاژ یک خودرو دو مبحث فول CKD و خودکفایی وجود دارد که در بحث خودکفایی هر تغییری باید با موافقت شرکت مادر صورت گیرد در خصوص CKDها نیز مهم‌ترین بحث BOM است که خودرو نباید از آن خارج شود و شرکت مادر نیز به طور مستقیم روی این روند نظارت دارد.

به گفته وزیری برخی خودروها نیز دیگر در خطوط شرکت‌های مادر تولید نمی‌شوند و تنها برند شرکت مادر را یدک می‌کشند که تغییرات روی این خودروها راحت تر از مونتاژی‌ها خواهد بود.معاون مهندسی و کیفیت سایپا در پاسخ به این پرسش که آیا حذف استانداردهای مذکور ضریب ایمنی خودروها را کاهش خواهد داد اظهار کرد: بدنه و طراحی خودرو دستکاری نمی‌شود به همین دلیل ضریب ایمنی خودرو کاهش نخواهد یافت.

وی در ادامه می‌گوید: با این حال خطر کاهش ایمنی در کشورهای خودروساز مورد مذاکره، که استانداردهای پایین‌تری نسبت به کشور ما دارند مانند چین، مالزی، هند و یا ویتنام وجود دارد به همین دلیل در مذاکره با این کشورها، باید استاندارد‌ها براساس استاندارد‌های مصوب در کشور صورت گیرد.

آپشن‌هایی که حذف می‌شوند

معاون مهندسی و کیفیت سایپا در پاسخ به این پرسش که در مجموع چه آپشن‌هایی از روی خودروها حذف می‌شود می‌گوید: حذف آپشن‌های رفاهی بستگی به نظر مشتری دارد، اما در بیشتر مواقع تجهیزات لوکس به خواست مشتری حذف می‌شوند.

مدیرنظارت و اجرای استانداردهای ایران خودرو نیز در خصوص می‌گوید: آپشن یعنی در خواست اضافه و اجباری نیست وقتی تجهیزات عنوان آپشن را پیدا می‌کنند می‌توان در مذاکرات آنها را حذف کردبه طور مثال استاندارد پایداری خودرو که روی برخی خودروهای اروپایی لحاظ می‌شود، اما به دلیل اجباری نبودن می‌توان آن را حذف کرد، اما یکسری تجهیزات در فرآیند طراحی خودرو دیده شده که آپشن محسوب نمی‌شود به همین دلیل امکان حذف آنها وجود ندارد.

وزیری در ادامه می‌گوید: محصولات تولیدی براساس جدول تولیدی BOM تولید می‌شوند به همین دلیل هیچ آپشن اجباری و یا ایمنی نباید از خودرو حذف شود.