حسن بهشتی پور/ کارشناس مسائل هسته‌ای
 یوکیا آمانو، مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا چند روز دیگر گزارش نهایی خود در مورد PMD (ابعاد احتمالی نظامی) را به شورای حکام ارائه می‌دهد و شورای حکام تصمیم می‌گیرد که رای به بسته شدن این پرونده بدهد یا خیر، البته در حال حاضر بسته شدن پرونده PMD به موضوعی اساسی بدل شده که انجام گرفتن تعهدات مهم ایران در برنامه جامع اقدام مشترک و متعاقبا لغو تحریم‌ها به پایان آن ارتباط دارد.


باید توجه داشت تا امروز آژانس فقط در ۳۰ کشور از ۱۶۸ عضو ان پی تی توانسته است با قاطعیت تضمین دهد که آنها هیچ انحرافی در برنامه‌‌های اعلام شده و نشده‌شان ندارند. امروز نیز آژانس در مورد برنامه‌های اعلام‌نشده ایران نگرانی‌هایی دارد و مدعی است که شاید ایران برنامه‌هایی را دنبال کرده که اعلام نشده است. درواقع آمانو نیز در صحبت‌هایی که اخیرا داشته اشاره کرده درخصوص فعالیت‌های اعلام نشده از طرف ایران نمی‌تواند ضمانتی بدهد. باید توجه داشت در تمام گزارش‌هایی که از سوی آژانس در مورد بحث PMD انتشار یافته تاکنون مواضع آژانس به همین صورت بوده است. اگر قرار باشد آژانس بخواهد در مورد ایران تضمین کامل بدهد باید پروتکل الحاقی در ایران به‌طور کامل اجرا شود و دسترسی‌های آژانس فراهم شود.


درباره گزارش پیش روی آمانو نیز همان‌طور که پیش‌تر هم گفتم به احتمال زیاد این گزارش آژانس یک گزارش بینابینی خواهد بود که در نهایت به مساله پی ام دی پایان خواهد داد. البته تصمیم نهایی با شورای حکام است یعنی اگر گزارش آژانس مثبت باشد تا 10 روز پس از آن شورای حکام جلسه تشکیل خواهد داد و در آن جلسه این گزارش بررسی خواهد شد. به نظر می‌رسد اگر از سوی آمریکا کارشکنی صورت نگیرد به احتمال 90 درصد طبق توافقاتی که صورت گرفته، شورای حکام این پرونده را خاتمه خواهد داد. اگر شورای حکام، گزارش آمانو را کافی نداند و پرونده را ادامه دهد، مشخص است نمی‌خواهند جنبه سیاسی کار را پایان دهند. در عین حال اگر شورای حکام تصویب کرد که پرونده ایران مختومه است، نشان می‌دهد که می‌خواهند به سمت اجرای برجام بروند؛ درغیر این‌صورت ما نیز باید برجام را اجرایی نکنیم. همچنان‌که بارها اشاره کرده‌ام که بحث PMD یک بحث سیاسی بود و اقداماتی که در این راستا صورت گرفت نیز کاملاجنبه سیاسی داشت؛ اما در هر حال بسته شدن این پرونده بسیار اهمیت دارد و به دنبال آن روند همکاری‌ها میان ایران و کشورهای گروه 1+5 در راستای اجرای برجام آغاز خواهد شد.