آغاز روند اجرای برجام از سوی ایران

گروه دیپلماسی: ایران دو هفته بعد از آنکه اتحادیه اروپا و رئیس‌جمهوری آمریکا دستورات و مصوبات لازم برای لغو و توقف تحریم‌های یکجانبه را صادر کردند، اعلام کرد که اقدامات هسته‌ای براساس برجام را آغاز کرده است. از این رو سیدعباس عراقچی و علی‌اکبر صالحی مسوولان ارشد هسته‌ای ایران از روند اجرایی شدن تعهدات متقابل ایران خبر دادند. در همین ارتباط وزیر امور خارجه ایران نیز توجه به سه اصل مهم همکاری بین‌المللی مبتنی بر عزت، مصالح کشور و نظام و تحقق دستورات رهبر معظم انقلاب را به‌عنوان لوازم اصلی اجرای برجام برشمرد.


به گزارش «ایرنا» از پایگاه اطلاع‌رسانی «جماران»، محمدجواد ظریف در دیدار مدیران، سفرا و مسوولان نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور گفت: «اگر از فرصت اتمام مراحل مقدماتی برجام با همدلی، همفکری و همزبانی، بهره‌گیری کنیم شرایط ویژه‌ای برای انقلاب، کشور و نهضت اسلامی که مرهون رهبری امام(ره) است، فراهم می‌شود؛ اما این فرصت در صورت عدم بهره‌گیری می‌تواند تبدیل به مخاطره شود.» ظریف با بیان اینکه تصمیم گرفتیم مسوولان تمام نمایندگی‌های ایران را جهت همفکری دعوت کنیم تا در مورد این موضوعات ویژه بحث کنیم و از رهنمودهای بزرگان بهره‌مند شویم، افزود: «عزت، اقتدار، سربلندی و آبروی خود را مدیون روحیه خودباوری ناشی از آموزه‌های امام(ره) و گفتمان اصیل انقلاب هستیم.» او به شرایط خطیر منطقه اشاره کرد و افزود: «تلاش می‌کنیم با توجه ویژه به شرایط کنونی که ماهیت حقیقی ایران‌هراسی برای دنیا فاش شده و واقعیت ثبات جمهوری اسلامی ایران روشن‌‌تر شده است شرایط را به آنچه مدنظر امام(ره) و رهبری بود، برسانیم تا بر مبنای اخوت اسلامی بتوانیم در مسیر پیشرفت و توسعه گام برداریم.» محمدجواد ظریف تاکید کرد: «امروز به برکت تبعیت از آرمان‌های امام(ره) و گفتمان اصیل انقلاب توانسته‌ایم در برابر قدرت‌های بزرگ دنیا بایستیم، حرف خود را بزنیم و با سلامتی از این کارزار دشوار بیرون بیاییم.»


تشکر ظریف از رئیس قوه قضائیه

وزیر امور خارجه همچنین از رهنمودهای آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه در دوران بررسی برجام و مذاکرات در شورای عالی امنیت ملی قدردانی کرد. محمدجواد ظریف روز دوشنبه در همایش روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور که با دعوت از آیت‌الله صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه و تنی از چند از مسوولان عالی قضایی در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه برگزار شد، گفت: «وزارت خارجه ارتباط بسیار نزدیک و گسترده‌ای با قوه قضائیه دارد که این ارتباط هم با شخص آقای آملی لاریجانی به‌عنوان یکی از اعضای برجسته شورای امنیت ملی و هم با واحد ارتباطات در حوزه معاضدت قضایی است.» وزیر امور خارجه ابراز کرد: «از دقت نظر و رهنمودهای مشفقانه آیت‌الله آملی لاریجانی در دوران بررسی برجام و همچنین دوران مذاکره در شورای عالی امنیت ملی سپاسگزاریم.» او اضافه کرد: «وزارت امور خارجه با واحد ارتباطات قوه قضائیه در خارج از کشور در حوزه معاضدت قضایی و همچنین در حوزه حقوق بشر ارتباط نزدیک و گسترده‌ای دارد.» ظریف بعد از صحبت‌های رئیس قوه قضائیه نیز گفت: «با توجه به رهنمودهای رهبری توصیه‌های رئیس‌جمهوری و صحبت‌های رئیس قوه قضائیه وظیفه ما در وزارت امور خارجه سنگین‌‌تر شده است، چون همه آنها مطالب را در چارچوب قانون اساسی و با دیدگاه قرآنی بیان کردند و سفرا و نمایندگان ایران در کشورهای خارجی باید این موضوع را مدنظر قرار دهند.»


شروع روند اجرایی برجام

همزمان، سیدعباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت روند اجرایی شدن برجام تقریبا شروع شده و طرفین روند اجرایی اقدامات لازم را در این خصوص آغاز کرده‌اند. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده درباره اجرای برجام و چگونگی پیگیری روند اجرایی برنامه جامع اقدام مشترک بیان کرد: «ما طبق جدول زمانی که پیش رو داریم، تصور می‌کنیم که تا حدود 2 ماه دیگر به مرحله‌ای برسیم که برجام به‌طور کامل اجرایی شود و از طرف مقابل نیز با توجه به اجرای تعهدات، تحریم‌ها برداشته شود.» معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه همچنین درباره اولویت‌های دستگاه سیاست خارجی گفت: «مهم‌ترین اولویت طبیعتا تکمیل مراحل اجرای برجام و بعد از آن مشارکت فعال جمهوری اسلامی در حل مشکلات و مسائل منطقه است.» او گفت: «همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند منطقه ما دچار چالش‌های بسیار متعددی است و مسلم است سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز باید با یک نگاه راهبردی به موضوعات منطقه بپردازد.» عراقچی ضمن تاکید بر اینکه مشکلات منطقه در اولویت دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است، توجه به موضوع اقتصاد مقاومتی را نیز یکی دیگر از اولویت‌های مهم دستگاه دیپلماسی ایران دانست. رئیس ستاد پیگیری برجام ابراز کرد: «در مساله اقتصاد مقاومتی به خصوص بعد از اجرای برجام که موانع بر سر راه برداشته خواهد شد، وزارت امور خارجه در اقتصاد مقاومتی نقش‌آفرینی کرده و به پیشرفت کشور در چارچوب اقتصاد مقاومتی کمک می‌کند.»


بسته شدن پرونده PMD

معاون وزیر امور خارجه همچنین از بسته شدن پرونده (PMD) تا یک ماه و نیم آینده خبر داد و گفت: «براساس فرمایشات مقام معظم رهبری هرگونه مدل‌سازی در اراک بعد از بسته شدن پرونده (PMD) توسط شورای حکام صورت خواهد گرفت.» سید عباس عراقچی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت گفت: «البته باید توجه داشت باید مقدمات لازم از جهت تدوین یا به اصطلاح تهیه قراردادهای مربوطه قبلا انجام شود اما هیچ کارعملیاتی تا زمان بسته شدن(PMD) انجام نمی‌شود.» عراقچی درباره زمان بسته شدن پرونده (PMD) گفت: «بعد از ارائه گزارش آژانس که مقرر شده تا ۱۵ دسامبر گزارش داده شود، شورای حکام تشکیل جلسه خواهد داد و امیدواریم پرونده را ببندد، بنابراین احساس می‌کنیم باید تا یک ماه و نیم آینده پرونده (PMD) بسته شود.»


آغاز اجرای برجام

همچنین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز اعلام کرد «ایران اجرای برجام را با کاهش تعدادی از سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم آغاز کرده است.» به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری «تاس»، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیروز (دوشنبه) در گفت‌وگو با خبرگزاری کیودو ژاپن گفت: «ما اقدامات مقدماتی را آغاز کرده‌ایم.» صالحی با بیان اینکه ما در حال کاستن از تعدادی از سانتریفیوژها در تاسیسات هسته‌ای نطنز هستیم، گفت: «با این حال اجرای کامل توافق هسته‌ای به زمان احتیاج خواهد داشت.» پیش‌تر خبرگزاری تاس گزارش داد که در خلال سفر صالحی به توکیو، او گفت‌وگوهایی را درباره همکاری در مقوله امنیت هسته‌ای برگزار خواهد کرد. در خلال آخرین مذاکرات در ماه اکتبر بین محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و فومیوکیشیدا وزیر خارجه ژاپن در تهران دو طرف بر افزایش همکاری‌ها درباره تکنولوژی‌ها و امنیت هسته‌ای توافق کردند.


پیش‌تر بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز یکشنبه با تایید اینکه دستور رئیس‌جمهوری براساس قانون و نظر رهبری برای اجرای برجام ابلاغ شده است، گفت: «رئیس‌جمهوری قانون را به سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه ابلاغ کردند و این اقدام بلافاصله بعد از تایید شورای نگهبان و ارسال نامه رئیس مجلس به رئیس‌جمهوری درباره قانون اجرای برجام صورت گرفت.» او گفت: «اجرای اقدامات مربوط به ایران در چارچوب برجام مستلزم فراهم کردن تدابیر و زمینه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است که همزمان در حال انجام است.» سخنگوی سازمان انرژی اتمی در رابطه با انجام اقدامات دیگر هسته‌ای از جمله باز کردن سانتریفیوژها تاکید کرد: «به‌طور کلی تمامی اقدامات را با در نظر گرفتن امکان برگشت‌پذیری سریع در نظر می‌گیریم و این تدابیر در کمیته‌ای که حدود دو سال است در سازمان انرژی اتمی تشکیل شده و موضوعات پادمانی، حفاظتی و فنی در آن بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود، صورت می‌گیرد. در این کمیته تعهدات ایران و اقداماتی که ‌باید صورت گیرد به خصوص با در نظر گرفتن ملاحظات پادمانی و از همه مهم‌‌تر بازگشت‌پذیری برای هنگام تخلف یا نقض عهد طرف مقابل بررسی می‌شود.» کمالوندی همچنین گفت: «در رابطه با اقدامات ایران از جمله دو موضوع رآکتور اراک و تبادل سوخت طبق فرمایش مقام معظم رهبری عمل کرده و تا وقتی موضوع مسائل گذشته و حال از سوی آژانس حل‌وفصل نشود یک پیچ از رآکتور اراک را باز نخواهیم کرد.»


در عین حال سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره برخی اقدامات مربوط به اراک و تبادل سوخت به این مساله نیز اشاره کرد که در حال حاضر در مرحله‌ای هستیم که کارها در حوزه‌هایی که مقام معظم رهبری مدنظرشان بوده به لحاظ نرم‌افزاری در دست انجام است اما اصل کار مانند برداشتن محفظه رآکتور اراک یا مبادله سوخت منوط به حل‌وفصل مسائل گذشته و حال شده است. او مدت زمان فراهم‌سازی پیش‌‌زمینه‌های اجرای اقدامات را حدود یک ماه یا بیشتر پیش‌بینی کرد و افزود: «برای فراهم کردن و آماده‌سازی اجرای برخی اقدامات در چارچوب برجام به این زمان نیاز داریم.» برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) روز 26 مهرماه از سوی اتحادیه اروپا و رئیس‌جمهوری آمریکا در دستورات و مصوبه‌ای جداگانه لغو و متوقف کردن تحریم‌های یکجانبه علیه ایران تصویب و به تایید نهایی رسید. براساس برجام از روز تصویب این سند و اعلام احکام صادر شده از سوی اروپا و آمریکا، ایران نیز باید اقدامات هسته‌ای خود را طبق آنچه در برجام توافق شده است انجام دهد. سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرده است که اجرای اقدامات هسته‌ای مربوط به خود را طی دو ماه به انجام می‌رساند. در 14 ژوئیه 2015 (23 تیر 1394) گروه 1+5 (شامل 5 عضو شورای امنیت سازمان ملل، ایالات متحده، بریتانیا، چین، روسیه، فرانسه به اضافه آلمان) و ایران درباره‌ برنامه هسته‌ای به برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک دست یافتند.