با گذشت چهار سال از بحران سوریه و برای اولین بار صورت گرفت
دعوت از ایران برای شرکت در نشست سوریه
سخنگوی وزارت خارجه ضمن تایید دعوت از ایران اعلام کرد که ظریف در این نشست شرکت خواهد کرد
وزرای خارجه ترکیه، عربستان، روسیه و آمریکا نیز در این نشست حضور خواهند یافت. همزمان سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت محمدجواد ظریف در نشست روز جمعه وین به منظور بررسی اوضاع سوریه شرکت می‌کند. زمزمه‌های دعوت از ایران در هفته کنونی نقل محافل خبری بود و وزرای خارجه روسیه، آمریکا و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از احتمال حضور ایران در این نشست خبر داده بودند. همزمان بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی نیز بر ضرورت دعوت از ایران در این نشست تاکید و به عواقب عدم دعوت از تهران به دلیل نقش و جایگاه مهم در سوریه هشدار داده بودند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس سه‌شنبه شب با انتشار خبری به نقل از مقامات آمریکایی عنوان کرد که از ایران برای شرکت در نشست وین دعوت شده‌است. براساس این خبر، دور بعدی گفت‌وگوها درباره سوریه از پنج‌شنبه با حضور جان کری، وزیر خارجه آمریکا، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و چندین نفر از دیپلمات‌های ارشد اروپایی و عربی در شهر وین، پایتخت اتریش آغاز خواهد شد. مقام‌های آمریکایی عنوان کردند که دعوت‌نامه را روسیه تحویل ایران داده، اما تهران هنوز به آن پاسخ نداده است. شبکه خبری «ای‌بی‌سی» نیز به نقل از چند مقام دولت آمریکا که خواسته‌اند نامشان فاش نشود، اعلام کرد که مقامات بلندپایه آمریکایی در پی مذاکرات طولانی به‌طور رسمی از نمایندگان دولت ایران دعوت کرده‌اند در دور تازه گفت‌وگوی‌های صلح سوریه که باحضور وزرای خارجه آمریکا، روسیه و برخی کشورهای اروپایی و عرب منطقه برگزارمی شود، شرکت کند. واشنگتن پیش‌تر از احتمال حضور ایران در این رایزنی سخن گفته بود، اما معارضان سوری و متحدان آمریکا، به ویژه عربستان، با این اقدام مخالفت کرده بودند. وزیر امور خارجه آمریکا مشارکت ایران را در مذاکرات جدید درباره سوریه بعید ندانست. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پس از نشست چهارجانبه آمریکا، عربستان، روسیه و ترکیه درباره سوریه ابراز امیدواری کرد که ایران بخشی از راه‌حل در پایان دادن جنگ در این کشور باشد. سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا نیز گفت ما می‌دانیم، سرانجام در برهه‌ای از زمان باید برای حل بحران سوریه با ایران گفت‌وگو کنیم. همزمان وزیر خارجه روسیه با تاکید بر ادامه مواضع مسکو در مشارکت تهران در مذاکرات برای حل‌وفصل بحران سوریه اعلام کرد که تلاش‌های بین‌المللی برای حل‌وفصل سیاسی مساله سوریه بدون جلب مشارکت ایران بی‌فایده است. همزمان وزیرخارجه اتریش که کشورش میزبانی این مذاکرات مهم بین‌المللی را بر عهده دارد گفت در نشست بعدی مذاکرات کشورهای مختلف برای حل بحران سوریه در وین، حضور ایران بسیار حائز اهمیت است. جمعه گذشته نیز وزرای خارجه این 4 کشور در شهر وین اتریش بدون حضور ایران دور اول این نشست بین‌المللی را برگزار کردند که در پایان بدون اینکه به دستاورد روشنی برسند، مذاکرات را به اتمام رساندند. نشست‌های ژنو 1 و ژنو 2 که برای بررسی راهکارهای حل‌وفصل بحران سوریه و در ایام گذشته برگزار شد نیز هیچ دستاوردی به همراه نداشت. کارشناسان مسائل منطقه در این زمینه معتقدند که هرگونه تصمیم‌گیری برای حل‌وفصل بحران‌های منطقه بدون حضور ایران نتیجه‌بخش نخواهد بود. دیروز یک منبع روسی با اشاره به اینکه دومین نشست چهارجانبه مسکو، واشنگتن، ریاض و آنکارا در وین برگزار می‌شود، اعلام کرد وزیران خارجه کشورهای ایران، مصر، عراق و لبنان که توسط آمریکا به نشست وین دعوت شده‌اند در صورت پاسخ مثبت به این دعوت، روز جمعه به شرکت‌کنندگان نشست چهارجانبه خواهند پیوست. همزمان با دعوت ایران به نشست بین‌المللی درباره سوریه، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت محمد جواد ظریف در نشست روز جمعه وین به منظور بررسی اوضاع سوریه شرکت می‌کند. به گزارش اداره کل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت امور خارجه، مرضیه افخم افزود: «براساس دعوت انجام شده از جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در این نشست، وزیر امور خارجه به همراه یک هیات عالی‌رتبه سیاسی برای بررسی اوضاع سوریه در وین حضور می‌یابد.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین پیش از این با تایید دعوت از ایران برای اجلاس سوریه در وین گفته بود که مشارکت ایران در این اجلاس تحت بررسی است.
او تاکید کرد: «هیات جمهوری اسلامی ایران و هیات‌های روسیه و اتحادیه اروپا در وین در حاشیه این نشست درمورد موضوعات مختلف منطقه‌ای و سایر موضوعات مورد علاقه گفت‌وگو و تبادل‌نظر می‌کنند.» سخنگوی وزارت امور خارجه یادآور شد: «احتمال می‌رود جلسه هماهنگی موضوعات هسته‌ای و چگونگی اجرای برجام میان هیات‌های دو کشور ایران و آمریکا نیز در حاشیه نشست وین برگزار شود.»
حل بحران سوریه بدون ایران دشوار است
همزمان با این تحولات، معاون وزیر خارجه آمریکا در تازه‌ترین اظهارات خود تاکید کرد که بحران سوریه بدون حضور ایران قابل حل نیست. به گزارش خبرگزاری فارس، «تونی بلینکن» معاون وزیر خارجه آمریکا روز گذشته گفت: «ما از حضور ایران در مذاکرات سوریه استقبال می‌کنیم و عربستان سعودی نیز از حضور ایران استقبال می‌کند.» او ادامه داد: «تصور حل بحران سوریه بدون ایران دشوار است و امیدوارم که آنها بتوانند نقش سازنده‌ای را ایفا کنند.»
پاریس با دعوت ایران موافق است
همچنین استفان لوفول، سخنگوی دولت فرانسه از موافقت کشورش برای دعوت از ایران به کنفرانس وین با موضوع سوریه، خبر داد. به گزارش خبرگزاری فرانسه از پاریس، به گفته لو فول، «لوران فابیوس» وزیر امور خارجه فرانسه با سرگئی لاوروف همتای روس خود در مورد بحران سوریه تلفنی گفت‌وگو کرده است. سخنگوی دولت فرانسه در پایان نشست شورای وزیران اعلام کرد: «فرانسه به گفت‌وگو با همه کشورها به ویژه ایران و روسیه در مساله سوریه ادامه می‌دهد.» او با اشاره به موافقت کشورش با دعوت از ایران برای شرکت در نشست وین افزود: «فرانسه برای اینکه همه احزاب در گفت‌وگوها حضور داشته باشند، تلاش می‌کند.»
پیوستن ایران، نقطه عطفی بزرگ
از سوی دیگر، شبکه تلویزیونی فرانس24 دعوت آمریکا از ایران برای شرکت در گفت‌وگوها درباره بحران سوریه را که قرار است اواخر این هفته در وین برگزار شود، تغییری مهم در سیاست خارجی آمریکا دانست و پیوستن احتمالی ایران را به این مذاکرات نقطه عطفی بزرگ خواند. فرانس 24 دیروز، در گزارشی در این باره گفت: «مقامات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا از دعوت تهران به مذاکرات این هفته وین که درباره آینده سوریه است، خبر می‌دهند.» این شبکه خبری در ادامه گزارش خود افزود: «این نخستین بار است که تهران به‌عنوان متحد دمشق به چنین نشستی دعوت می‌شود و در صورت پیوستن تهران به نشست وین، یک نقطه عطف بزرگ و مهم سیاسی در مذاکرات سوریه به شمار خواهد رفت.» نشست اول آبان ماه در وین درباره بحران سوریه با حضور وزرای امور خارجه ترکیه، آمریکا، روسیه و عربستان بدون نتیجه پایان یافت. فرانس 24 در آن تاریخ در تفسیری گفت: «حضور عربستان از بسیاری جهات مانع رسیدن به یک راه‌حل سیاسی درباره سوریه است.»
دعوت از ایران حرکتی مهم
روزنامه‌های بریتانیایی نیز روز گذشته در گزارش‌هایی با اشاره به دعوت رسمی از ایران برای شرکت در گفت‌وگوهای صلح سوریه، تاکید کردند که این یک حرکت دیپلماتیک مهم برای پایان بخشیدن به جنگ داخلی در سوریه محسوب می‌شود. روزنامه گاردین در گزارشی با اشاره به دعوت رسمی آمریکا از ایران برای شرکت در نشست وین نوشت: «این اقدام واشنگتن می‌تواند یک حرکت دیپلماتیک مهم برای پایان بخشیدن به جنگ چهار ساله سوریه به‌شمار آید.» این روزنامه افزود: «آمریکا با تجدیدنظر در مخالفت درازمدتش با شرکت ایران در مذاکرات صلح به منظور اتمام این جنگ، مسیری را برای احتمال یک موفقیت دیپلماتیک برای حل اختلاف در این کشور هموار ساخت.» گاردین افزود: «مقامات واشنگتن تصریح کرده‌اند که این اقدام برخاسته از یک ابتکار چندجانبه واقعی بوده است، ضمن اینکه آنها موفق شده‌اند بر مخالفت عربستان سعودی با پیوستن ایران به مذاکرات وین در روز جمعه غلبه کنند.»
بحران سوریه در دستور کار ظریف
دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم پس از پشت‌سر گذاشتن مذاکرات فشرده بین ایران و 1+5 در دو سال نخست آغاز کار، اکنون عرصه مذاکرات بین‌المللی حل‌وفصل بحران سوریه را در پیش رو دارد. واشنگتن به‌عنوان اصلی‌ترین عضو اردوگاه ضد سوری پس از پنج سال مخالفت با حضور ایران در مذاکرات مربوط به حل‌وفصل بحران سوریه، سه‌شنبه شب مجبور شد از تهران برای شرکت در نشست آینده چندجانبه وین درباره این بحران دعوت کند. به گزارش «ایرنا» چند ساعت پیش از اعلام این خبر، روسیه که بارها تاکید کرده است بحران سوریه فقط باید از طریق مذاکره سوری-سوری، بدون مداخله خارجی و اولویت مبارزه قاطع با تروریست‌ها حل شود، حضور تهران را در نشست‌های وین شرط اصلی نتیجه بخش بودن گفت‌وگوها اعلام کرده بود.
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه شامگاه سه‌شنبه در مسکو ضمن انتقاد از مخالفت با حضور ایران و کشورهای منطقه برای مذاکرات حل بحران سوریه گفت: گروه کوچک مذاکره‌کننده کنونی (روسیه، آمریکا، عربستان و ترکیه) توان حل سیاسی بحران سوریه را ندارد. لاوروف افزود: «درصدد هستیم ایران و کشورهای دیگر منطقه در دور دوم نشست وین برای بررسی بحران سوریه شرکت کنند.» او همچنین با انتقاد از مخالفان تلاش‌های بین‌المللی برای حل سیاسی بحران سوریه گفت: «بسیاری به این واقعیت رسیده‌اند که حل‌وفصل بحران کنونی فقط از راه سیاسی و مذاکره ممکن است و شرکای غربی ما حتی آنان که پیش از این تردید داشتند اکنون درک می‌کنند که راه‌حل دیگری وجود ندارد.» تنها ساعتی پس از دعوت رسمی واشنگتن از تهران برای حضور در مذاکرات وین، وزیران امور خارجه ایران و روسیه نیز در گفت‌وگوی تلفنی خود درباره حل‌وفصل بحران سوریه گفت‌وگو و تبادل‌نظر کردند.
ارسال نظر