برای پایان دادن به مناقشه سوریه انجام می‌شود
ماموریت جدید کری برای جلب حمایت ایران
عکس: آرشیو
با وجود اینکه تا پیش از این، رهبران غربی و مقامات کشورهایی چون ترکیه و کشورهای عربی بر استفاده از راه حل نظامی و برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهوری این کشور برای حل بحران تاکید داشتند، اما امروز آنها نیز دریافته‌اند که برای حل این بحران چندین ساله باید راهکاری سیاسی را در پیش بگیرند. مقامات کشورهایی چون آمریکا، آلمان، بریتانیا و حتی ترکیه با تغییر موضعی آشکار نسبت به برکناری اسد از قدرت کوتاه آمده و پذیرفته‌اند که رئیس‌جمهوری سوریه باید در روند حل بحران سوریه نقش داشته باشد. همزمان یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا از آمادگی کشورش برای گفتوگو درباره مساله سوریه حین دیدار قریب‌الوقوع وزرای خارجه ایران و آمریکا خبر داده‌است. وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا احتمال داده که در جریان دیدار جان کری و محمدجواد ظریف، دو طرف درباره جنگ داخلی سوریه گفتوگو کنند یا دست کم شنونده ملاحظات یکدیگر باشند. وزرای خارجه دو کشور روز گذشته برای نخستین بار پس از دستیابی به توافق هسته‌ای، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار کردند. پیش از این دیدار وندی شرمن گفته بود، گفتوگو درباره بحران سوریه در این دیدار «ممکن» خواهد بود. قائم مقام وزیر امور خارجه آمریکا افزوده که «ما همیشه موافق گفتوگو درباره مسائل مورد اختلاف بوده‌ایم و آن را جایز می‌دانیم.» خانم شرمن که از گفت‌وگوکننده‌های ارشد آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران نیز بوده، تاکید کرد که آمادگی آمریکا برای گفتوگو با ایران درباره سوریه به دلیل «منافع موازی» دو کشور است.
ماموریت ویژه کری
ظاهرا مجری ماموریت ویژه آمریکا برای حل دیپلماتیک بحران سوریه، جان کری وزیر امور خارجه این کشور است. مقامات آمریکا و دیپلمات‌های غربی می‌گویند وزیر خارجه ایالات‌متحده مامور شده است که ابتکار دیپلماتیک جدیدی برای پایان دادن به بحران سوریه طراحی کند که مذاکره با ایران و جلب همکاری این کشور از مهم‌ترین محورهای آن است. به گزارش خبرگزاری رویترز، جان کری قرار است برای فراهم‌سازی مقدمات اجرای این ابتکار دیپلماتیک در نیویورک با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود دیدار کند. آمریکا در تلاش است تا در روزهای آینده و در طول برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل، حمایت‌ها و همکاری‌های لازم از سوی ایران و دیگر بازیگران کلیدی در بحران سوریه را برای پیشبرد این ابتکار دیپلماتیک جدید، با هدایت جان کری، جلب کند. پیش‌تر نیز وزیر امور خارجه آمریکا از ایران و روسیه خواسته بود به تلاش‌ها برای پایان دادن به بحران سوریه کمک کنند و گفته بود واشنگتن آماده است فورا مذاکره برای یافتن یک راه حل سیاسی برای پایان دادن به این مناقشه را آغاز کند. کری یک هفته پیش از این هم ابراز امیدواری کرده بود که ایران و روسیه با استفاده از نفوذ خود، بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه را متقاعد کنند که در مذاکرات مربوط به بحران این کشور شرکت کند.
علاوه بر آمریکا، برخی دیگر از کشورهای غربی نیز موضع خود را نسبت به حل بحران سوریه آشکارا تغییر داده‌اند. در این رابطه آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در جدیدترین اظهارات خود تاکید کرد که روسای‌جمهوری سوریه و ایران باید بخشی از مذاکرات صلح کشور سوریه باشند. همچنین فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز در سخنانی بر دادن نقش به اسد در دوران انتقالی اذعان کرده است.
همکاری‌های تهران-واشنگتن
همزمان حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران که برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به سر می‌برد، روز گذشته در دیدار مدیران و مجریان ارشد رسانه‌های آمریکایی و بین‌المللی از طرح ایران برای سوریه سخن گفت و افزود: «سال گذشته بحث بر سر این بود که آیا این مذاکرات (مذاکرات هسته‌ای) به نتیجه می‌رسد یا خیر اما اکنون سوال این است که آیا این توافق (توافق هسته) به‌خوبی اجرایی خواهد شد و آیا می‌تواند زمینه‌ای برای توافقات بهتر و حل اختلافات درخصوص مسائل دیگر باشد؟» روحانی در پاسخ به سوالی درباره تجدیدنظر آمریکا نسبت به حضور ایران در حل بحران سوریه گفت: «آمریکایی‌ها اگر قبلا با حضور ایران مخالف بودند، خطا و اشتباه بوده است. ایران چه کسی بخواهد و چه نخواهد به‌عنوان کشور قدرتمند و تاثیرگذار در منطقه حضور تعیین‌کننده‌ای دارد و این یک واقعیت است.»
همچنین به گفته روحانی، عمل کامل به توافق هسته‌ای، مبنایی برای سنجش اعتماد طرفین به یکدیگر است و اگر ایران و آمریکا از این مرحله عبور کنند، دو کشور ممکن است بتوانند راجع به موضوعات دیگر هم وارد گفتوگو شوند.
ائتلافی با روسیه نداریم
روحانی در بخش دیگری از سخنانش درباره فعالیت‌های نظامی روسیه در سوریه گفت: «روس‌ها با سوریه روابط نزدیکی داشته و دارند. اخیرا آقای پوتین به من گفت که روسیه می‌خواهد در زمینه مبارزه با داعش در سوریه و منطقه فعال‌تر باشد و گفت که با اوباما هم در این زمینه صحبت کرده است. بنابراین روس‌ها اعلام کردند که می‌خواهند نقش موثر‌تری در مبارزه با گروه‌های تروریستی و از جمله داعش داشته باشند.» رئیس‌جمهور ایران افزود:« روابط ما با روسیه نزدیک است و رایزنی داریم؛ اما ائتلافی نداریم. ما در عین حال مشورت و تبادل اطلاعات داریم و نسبت به آینده سوریه هم در سطوح مختلف با هم مذاکره می‌کنیم.» در واقع گفت‌وگوهای احتمالی ایران و آمریکا بر سر سوریه تنها یک قسمت این ماجراست و قسمت دیگر آن به نقش روسیه در فرآیند حل بحران در این کشور مربوط می‌شود. مسکو چند هفته‌ای است که تصمیم گرفته تحرکاتش در روسیه را برای مبارزه با گروه تروریستی داعش افزایش دهد و در این رابطه تسلیحات و تجهیزاتی را نیز به این کشور ارسال کرده است.
کرملین: ائتلاف ۱+۴ وجود ندارد
از سوی دیگر با وجود اینکه چندی است رسانه‌های خبری جهان اخباری مبنی بر همکاری‌های چهارجانبه ایران، روسیه، عراق و سوریه برای حل بحران سوریه منتشر می‌کنند و از تشکیل پیمان «1+4 برای مواجهه با تروریسم» خبر داده‌اند، روز گذشته کرملین تشکیل مرکز هماهنگی مشترک ایران، روسیه و سوریه در عراق برای مقابله با داعش را تکذیب کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، کاخ کرملین روز جمعه با انتشار اطلاعیه‌ای تشکیل اتاق مشترک میان ایران، روسیه و سوریه در بغداد به منظور مقابله با نیروهای داعش در منطقه را تکذیب کرد. شبکه آمریکایی فاکس نیوز که نزدیک به محافظه‌کاران است روز جمعه در گزارشی مدعی شده‌بود، تهران و مسکو به علاوه سوریه یک مرکز مشترک را برای آغاز همکاری‌هایشان علیه نیروهای داعش در بغداد تشکیل داده‌اند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به این خبر آن را قویا تکذیب و تاکید کرد: «ما بارها گفته‌ایم که گزارش‌های زیادی وجود دارد که همگی نادرست هستند.»
ارسال نظر