گروه خبر: مرکز پژوهش‌های مجلس با ارائه تحلیلی از وضعیت منابع آب کشور اعلام کرد: تعداد دشت‌های ممنوعه از ۱۵ دشت در سال ۴۷ به ۳۱۹ دشت در سال ۹۳ افزایش یافته است.


به گزارش خبرگزاری مهر، مرکز پژوهش‌های مجلس با ارائه گزارشی از تحولات قوانین بخش آب و تاثیر آن بر منابع زیرزمینی اعلام کرد: در حال حاضر وضعیت نامناسب منابع آب زیرزمینی بر کسی پوشیده نیست. وضعیت اقلیمی و منابع آب کشور حکایت از محدودیت جدی منابع آبی دارد به ترتیبی که بیش از دو سوم کشور جزو مناطق خشک، نیمه خشک و بیابانی است که عمده مراکز و قطب‌های جمعیتی از جمله کلان‌شهرهای کشور را که منابع تامین آب آنها متکی بر منابع زیرزمینی است، در بر‌می‌گیرد و کمتر از یک سوم کشور درسایر اقلیم‌های با وضعیت آب و هوایی مرطوب و نیمه مرطوب قرار گرفته است.


بنابراین در حال حاضر منابع آب زیرزمینی کشور به دلیل برداشت بیش از حد ناشی از ازدیاد چاه‌های غیرمجاز و اضافه برداشت‌های چاه‌های مجاز، همراه با وقوع خشکسالی‌های متوالی سالیان اخیر به وضعیت بحرانی رسیده است.


تشدید افت سطح آب و کسری مخزن در آبخوان‌ها، ممنوعیت بیش از نیمی از دشت‌های کشور را به‌دنبال داشته و روند رو به تزاید بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و با راندمان‌های بسیار پایین‌تر از متوسط نرخ جهانی چه در انتقال و مصرف در مزرعه و چه در تولید ماده خشک به ویژه در ۱۰ سال اخیر که حکایت از خسران دارد، موجب شده تا روند افت منابع آب زیرزمینی شدت بیشتری به خود گیرد؛ به طوری که در ۴۷ سال اخیر مخازن آب زیرزمینی کشور با کسری مخزن بیش از ۱۱۰ میلیارد متر مکعبی مواجه شده‌اند که حدود ۹۵ میلیارد متر مکعب آن مربوط به ۲۰ سال اخیر است.


نکته حائز اهمیت دیگر نقش مهم منابع آب زیرزمینی در تامین نیاز آب شرب آحاد جامعه است که ۶۳ درصد آن از طریق آب‌های زیرزمینی تامین شده و آب‌های سطحی سهم ۳۷ درصدی را به خود اختصاص می‌دهد. البته در بخش تامین آب شرب روستایی سهم آب‌های زیرزمینی بالغ بر ۸۰ درصد است.


هم‌اکنون در کشور کسری مخزن و افت شدید سطح آب باعث کمبود آب و عدم قطعیت در تامین آب کلان‌شهرهای کشور از جمله تهران و حتی تامین آب بیش از ۶ هزار روستای کشور با تانکر شده است.


در حال حاضر نرخ متوسط فرونشست در دشت تهران بین ۳۰ تا ۳۶ سانتی‌متر در سال در مناطق مختلف است که بسیار بیشتر از سایر نقاط جهان است. همچنین تغییرات کیفی آب زیرزمینی در اثر کاهش حجم مخزن، ایجاد فروچاله‌ها و شکاف‌های بزرگ در دشت‌ها و تهدید حیات شهرها و روستاها در اثر تخلیه آبخوان‌ها، از دیگر واقعیت‌های کشور است.


تعداد دشت‌های ممنوعه کشور از حدود ۱۵ دشت در سال ۱۳۴۷ به ۳۱۹ دشت در سال ۱۳۹۳ افزایش یافته و به دلیل روند صعودی مصارف و بهره‌برداری‌های بی‌رویه آب، تعداد دشت‌های ممنوعه در حال افزایش است.