گروه دیپلماسی: در بحبوحه حملات هوایی عربستان و ائتلاف عربی به مواضع جنبش انصارالله و ارتش نزدیک به علی عبدالله صالح در یمن، اخباری مبنی بر دیدار و گفت‌وگوی مقاماتی از انصارالله یمن با آمریکا در عمان منتشر شده است. اگرچه در این خبر گفته شد مقاماتی از جمهوری اسلامی ایران نیز در این دیدار حضور داشته‌اند، اما یک مقام وزارت خارجه ایران، حضور هیاتی از تهران در مسقط برای مذاکره با طرف آمریکایی درباره بحران یمن را تکذیب کرد.

از آغاز حملات هوایی عربستان به یمن، روابط تهران و ریاض وارد فضای تنش شده است. به این منظور ایران در چارچوب نقش سازنده خود، دیپلماسی فعالی را در منطقه در پیش گرفت که منجر به ارائه طرح چهار ماده‌ای شد. اما مقامات عربستان سعودی، این تحرکات تهران را در قالب حمایت از شیعیان حوثی در یمن می‌دانند. ایران همواره این اتهام را رد و در مقابل، عملیات هوایی عربستان و متحدانش را در یمن محکوم کرده است. وزارت امور خارجه ایران هم در هفته‌های گذشته بارها کاردار عربستان را به دلایل مختلف از جمله جلوگیری از ورود هواپیماهای امدادی ایران به حریم هوایی یمن احضار کرده است.در تازه‌ترین تحول صورت گرفته در این خصوص، معاون وزیر خارجه ایران در پاسخ به ادعاهای وزیر خارجه عربستان در قاهره، پایتخت مصر که ایران را به دخالت در امور کشورهای منطقه متهم کرده بود، گفت: «تهران برخلاف برخی طرف‌ها که از تروریسم حمایت و استفاده ابزاری می‌کنند و امنیت منطقه را به بازی گرفته‌اند، قویا از عراق، سوریه، لبنان، یمن و کشورهای در معرض تهدیدات تروریستی حمایت می‌کند.» به گزارش خبرگزاری فارس، حسین امیرعبداللهیان با دعوت از عربستان برای ایفای نقش سازنده افزود: «ما از روابط خوب با ریاض استقبال می‌کنیم و انتظار داریم عربستان در منطقه نقش سازنده ایفا کند و با اتخاذ سیاست‌های درست و سنجیده مانع گسترش جنگ، تقویت تروریسم و تشدید ناامنی در منطقه شود.»

عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان، روز یکشنبه در نشستی در مصر، ایران را به دخالت در امور منطقه متهم کرد و گفت کشورش در برابر این دخالت ساکت نخواهد نشست. جبیر که به قاهره سفر کرده، در نشست خبری مشترک با همتای مصری‌اش مدعی شد ایران تنها کشوری است که در امور خاورمیانه دخالت می‌کند.او در این اظهارات ایران را به حمایت از تروریسم هم متهم کرد. وزیر خارجه عربستان مدعی شد ایران در یمن، سوریه، عراق و لبنان دخالت می‌کند و این از سوی کشورهای عربی پذیرفتنی نیست. او گفت: «ما می‌خواهیم با ایران روابط خوبی داشته باشیم، اما این مشروط به آن است که تهران از دخالت در امور کشورهای عریی دست بردارد و به حمایت خود از تروریسم پایان دهد. همه چیز به ایران بستگی دارد.» جبیر حدود یک ماه پیش و در پی تغییرات گسترده در کابینه عربستان بعد از به قدرت رسیدن ملک سلمان، به‌عنوان وزیر امور خارجه معرفی شد.

تکذیب مذاکره ایران و انصارالله با آمریکا در مسقط

همزمان با این تحولات، منابع آگاه سیاسی از برگزاری نشست صلح یمن در اواخر خردادماه خبر دادند. به گزارش خبرگزاری فارس، منابع مطلع سیاسی در یمن اعلام کردند که به احتمال بسیار، کنفرانس صلح یمن در ژنو، اواسط ماه جاری میلادی (اواخر خردادماه) برگزار می‌شود. این منابع به روزنامه البیان امارات گفتند که سازمان ملل مطمئن شده است همه طرف‌های مرتبط با یمن در این نشست حاضر خواهند شد و هم‌اکنون هیاتی ایرانی در مسقط (پایتخت عمان) مشغول گفت‌وگو با یک هیات انصارالله و طرف آمریکایی است.

بر اساس این گزارش، تهران نیز در مذاکرات غیرمستقیمی که میان انصارالله و آمریکا در عمان برگزار شده، شرکت کرده است. این منابع افزودند: «هیات‌ایرانی مذاکراتی با هیات آمریکایی در مسقط درباره برنامه هسته‌ای ایران داشته‌اند و با مذاکره‌کنندگان حوثی نیز دیدار کرده‌اند.» مذاکرات میان هیات انصارالله و هیات آمریکایی بر متوقف شدن جنگ و ازسرگیری عملیات سیاسی بر اساس طرح «ابتکار خلیجی» و قطعنامه شورای امنیت متمرکز بوده تا اینکه این مذاکرات، اساسی برای اعلام یک آتش‌بس جدید و رفتن به نشست ژنو برای کنفرانس صلح باشد.همزمان با انتشار این خبر، یک مقام وزارت امور خارجه ایران، حضور هیاتی از تهران در عمان برای مذاکره با طرف آمریکایی درباره بحران یمن را تکذیب کرد. شبکه المیادین اعلام کرد معاون وزیر خارجه ایران حضور هیاتی ایرانی در عمان برای مذاکره درخصوص مسائل یمن را تکذیب کرد. المیادین نوشت: «معاون وزیر خارجه ایران تاکید کرد که هیچ میانجی ایرانی میان جنبش انصارالله و آمریکایی‌ها در مسقط وجود ندارد.»این منابع در ادامه به روزنامه البیان گفتند؛ «اسماعیل ولد الشیخ احمد» فرستاده سازمان ملل در امور یمن به تضمین‌هایی از همه اطراف دست یافته مبنی بر اینکه در کنفرانس صلح ژنو برای یمن شرکت خواهند کرد و او انتظار دارد این کنفرانس در نیمه اول ماه جاری میلادی برگزار شود. اختلاف‌ها اکنون بر لیست شرکت‌کنندگان از هر دو طرف متمرکز است و هر کدام از طرف‌ها خواهان شرکت نمایندگان بیشتری از خود در این کنفرانس هستند.

بی‌طرفی عراق

از سوی دیگر و در بحبوحه تنش‌ها میان ایران و عربستان، نخست‌وزیر عراق در سخنانی گفت ما با عربستان دشمنی نداریم و به هیچ کسی اجازه نمی‌دهیم از خاک عراق به سعودی‌ها توهین کند. به گزارش «عصر ایران»، حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی دولتی این کشور (العراقیه) با اعلام بی طرفی کشورش در تنش‌میان ایران و عربستان سعودی گفت: «عراق دروازه ایران نیست و ما خواهان ورود به درگیری‌های منطقه‌ای میان ایران و عربستان نیستیم.» او افزود: «اگر برادران سعودی معتقدند عراق دروازه ایران است، در اشتباه هستند.» العبادی ادامه داد: «سعودی‌ها پیام‌های مثبتی برای ما فرستادند. سفارت خود را در بغداد افتتاح خواهند کرد. منتظریم شاهد سفر برادران سعودی به عراق باشیم.» نخست‌وزیر عراق قبل از این در سفر به آمریکا از کمک‌های ایران در جنگ علیه داعش استقبال کرده بود، اما گفته بود تهران باید به حاکمیت بغداد احترام بگذارد.روابط ریاض و بغداد در دوره نخست‌وزیری نوری مالکی، نخست‌وزیر وقت عراق (۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴) به شدت تیره شد. عربستان سعودی دولت عراق را به منزوی کردن اعراب سنی متهم و همزمان بغداد نیز دولت سعودی را به حمایت از تروریسم متهم کرده بود. عربستان به تازگی اعلام کرده قصد دارد سفارت خود را پس از ۲۴ سال در بغداد بازگشایی کند.