آغاز ماه آخر مذاکره هسته‌ای
گروه دیپلماسی: هتل اینترکنتیننتال شهر ژنو، روز گذشته محل دومین دیدار وزرای خارجه ایران و ایالات‌متحده پس از به دست آمدن تفاهم لوزان بود؛ در شرایطی که اولین روز آخرین ماه منتهی به ضرب‌الاجل مذاکرات آغاز شده است، بسیاری از تحلیلگران، این دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا را در جهت «تسریع روند مذاکرات» ارزیابی کرده‌اند.
ظریف و کری به مذاکرات سرعت می‌دهند؟
آغاز آخرین ماه مذاکرات

ایران و ۱+۵، سیزدهم فروردین در لوزان سوئیس به تفاهمی درباره چارچوب چگونگی دستیابی به توافق جامع دست یافتند، اما «برخی موانع و کندی تدوین پیش‌نویس برجام»، محمد جواد ظریف و جان کری، وزرای خارجه ایران و آمریکا را بر آن داشت تا یک دیدار از پیش برنامه‌ریزی نشده داشته باشند و به ارزیابی موانع پیش‌روی دستیابی به پیش‌نویس برنامه جامع اقدام مشترک بپردازند. در این نشست، سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان ظریف، وندی شرمن معاون جان کری و هلگا اشمید معاون هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم حضور داشتند. ظریف در بدو ورود به ژنو درباره حصول توافق هسته‌ای ابراز امیدواری کرد و گفت: «آخرین وضعیت مذاکرات را بررسی می‌کنیم و پس از آن تصمیم خواهیم گرفت.»

منتفی شدن مذاکره با دانشمندان
پیش از آغاز مذاکره ایران و آمریکا عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای «نحوه اجرای پروتکل الحاقی» را یکی از موارد اختلافی ایران و ۱+۵ عنوان کرد و گفت: «امیدواریم در گفت‌و‌گوی یک روزه ژنو راه حلی برای اختلافات پیدا شود.»
او ابراز امیدواری کرد که نشست وزرای خارجه ایران و آمریکا به یافتن راهکارهایی برای اختلافات باقی‌مانده کمک کند.
پس از تفاهم لوزان علاوه‌بر چگونگی رفع تحریم‌های ایران، اختلاف بر سر بازرسی از مراکز نظامی در ایران هم در هفته‌های اخیر پررنگ شده است. در این رابطه روز گذشته عراقچی تاکید کرد که بحث «مصاحبه با دانشمندان» و «بازرسی از مراکز نظامی» به‌طور کامل منتفی است، ولی در چارچوب رویه‌هایی که پروتکل الحاقی پیش‌بینی کرده، گفت‌وگوهای ایران و ۱+۵ ادامه دارد. به گزارش خبرگزاری فارس، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی با اشاره به دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا نوشت که این دیدار حول موضوعات رفع سریع تحریم‌ها و مساله بازرسی از سایت‌های نظامی است.

پیشرفت واقعی
همزمان با مذاکرات هسته‌ای در ژنو، یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که مذاکرات هفته گذشته معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا در وین «پیشرفت واقعی» داشته است، اما او همچنین تاکید کرد که بدون دسترسی به اماکن نظامی، توافق هسته‌ای با ایران را امضا نخواهند کرد. به گفته این مقام آمریکایی، بسیاری از تصمیم‌های باقیمانده سیاسی است، به همین دلیل کری باید بیشتر در مذاکرات حضور داشته باشد و ممکن است از این پس، نشست‌های بیشتری در وین برگزار شود. به گزارش فارس، مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا افزود: «ما در حال حاضر در مسیر خوبی برای رسیدن به پیشرفت قرار داریم و به‌طور قطع معتقدیم که تا ۳۰ ژوئن می‌توانیم کار را به اتمام برسانیم.» به گزارش «ایرنا»، محمدجواد ظریف نیز در پاسخ به اینکه آیا رسیدن به توافق تا ضرب‌الاجل ۳۰ ژوئن ممکن است یا خیر گفت: «برای این منظور تلاش می‌کنیم.»

انتقاد از گزارش آژانس
از سوی دیگر، انتشار گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص برنامه هسته‌ای ایران، مورد انتقاد مقامات ایرانی قرار گرفت. رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس، آن را «تکرار گزارش‌های پیشین» این آژانس درباره فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی خواند و بحث درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی خود را «بی‌اعتبار» توصیف کرد. به گزارش ایرنا نجفی گفت: «تکرار اتهامات قبلی درباره پی.ام.دی (ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی ایران) تنها نشان از بی‌خاصیت شدن این بخش از گزارش آژانس دارد.» به گفته او، «مقایسه این گزارش با گزارش‌های قبلی بار دیگر نشان می‌دهد که آژانس هیچ مطلب جدیدی در رابطه با اجرای پادمان در ایران برای ارائه ندارد به جز تکرار محتویات گزارش‌های قبلی که البته اعداد و ارقامش تغییر کرده اما مطالبش همان موضوعات قبلی است.» به گزارش «ایسنا»،یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود بار دیگر مدعی شد اگرچه آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف در مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای و مراکز خارج از تاسیسات هسته‌ای ایران طبق موافقت‌نامه پادمانی آژانس ادامه می‌دهد، اما هنوز در موضعی نیست که بتواند درباره نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران اطمینان دهد. همچنین بر اساس این گزارش، آژانس همچنان خواهان پاسخگویی ایران به پرسش‌های خود درباره دسترسی به پایگاه نظامی پارچین است.

گزارش تکراری
از سوی دیگر بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تکراری و از نظر حقوقی دارای ایراد دانست. به گزارش خبرگزاری مهر، وی در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما در پاسخ به پرسشی درخصوص ادعای مکرر آمانو مبنی بر ناتوانی در اظهارنظر درباره فعالیت‌های اظهار نشده ایران گفت: «این موضوع در چارچوب پروتکل الحاقی قابل بررسی و حقی دوطرفه است، اما ما زیاد نیازی نداریم به اینکه فعالیت‌های اعلام نشده‌مان که صلح‌آمیز است، تایید شود زیرا معتقدیم همه فعالیت‌هایمان که صلح‌آمیز است اعلام شده که گزارش‌های آژانس نیز موید آن است.» کمالوندی افزود: «اگر روزی پروتکل را اجرا کنیم، مفهومش این است که ما به آژانس اجازه دسترسی می‌دهیم و دیگر نمی‌تواند ادعا کند که فعالیت‌های اظهار نشده‌ای ممکن است وجود داشته باشد؛ زیرا حق دسترسی می‌یابد که البته این حق نیز تعریف شده است.»

واکنش آمریکا به گزارش آژانس
در عین حال جف راتکی، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا نیز به گزارش جدید آژانس واکنش نشان داد و گفت: «ما همچنان از ایران می‌خواهیم تا به‌طور کامل و بدون تاخیر برای حل تمام مسائل باقی‌مانده به‌ویژه آنهایی که نگرانی‌هایی را درباره وجود ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران به‌وجود می‌آورد، همکاری کند.» او ادامه داد: «به‌طور قطع این یکی از مسائلی است که ما برای حل آن در مذاکرات هسته‌ای با ایران روی آن کار می‌کنیم؛ بنابراین چیزی است که آن را جدی می‌گیریم.»

آغاز ماه آخر مذاکره هسته‌ای