مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران خبر داد
احتمال نگارش «نخستین پیش‌نویس» توافق جامع
گروه دیپلماسی: در شرایطی که گفت‌وگوهای هسته‌ای با هدف نگارش متن توافق جامع در نیویورک دنبال می‌شود، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران ابراز امیدواری کرد که «نخستین پیش‌نویس» توافق جامع اتمی ایران و گروه ۱+۵ در «در چند روز آینده» به روی کاغذ بیاید. به گزارش خبرگزاری «صداوسیما»، عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره ایران روز جمعه، ۱۱ اردیبهشت در عین حال تاکید کرد: «نخستین پیش‌نویس پر از موارد اختلافی خواهد بود و به قول ما پرانتز‌هایی خواهد داشت که باید بعدا درباره آنها تصمیم‌گیری شود. » عراقچی از «وجود ضمائم برای این پیش‌نویس» خبر داده و گفته که کارشناسان کار روی «ضمائم» را نیز شروع کرده‌اند تا روی «جزئیات و مسائل» بحث شود.
گروه دیپلماسی: در شرایطی که گفت‌وگوهای هسته‌ای با هدف نگارش متن توافق جامع در نیویورک دنبال می‌شود، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران ابراز امیدواری کرد که «نخستین پیش‌نویس» توافق جامع اتمی ایران و گروه ۱+۵ در «در چند روز آینده» به روی کاغذ بیاید. به گزارش خبرگزاری «صداوسیما»، عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره ایران روز جمعه، ۱۱ اردیبهشت در عین حال تاکید کرد: «نخستین پیش‌نویس پر از موارد اختلافی خواهد بود و به قول ما پرانتز‌هایی خواهد داشت که باید بعدا درباره آنها تصمیم‌گیری شود.» عراقچی از «وجود ضمائم برای این پیش‌نویس» خبر داده و گفته که کارشناسان کار روی «ضمائم» را نیز شروع کرده‌اند تا روی «جزئیات و مسائل» بحث شود. او روند نگارش این پیش‌نویس در دو ماه پیش رو را «سنگین» و «دشوار» خواند و افزود: «بنای ما بر این است که هر چند روز که لازم شود، برای این کار در نیویورک بمانیم.» به گفته عراقچی، مکان دور بعدی نشست نگارش متن توافق نهایی درباره برنامه اتمی ایران جایی در «اروپا» خواهد بود. سیدعباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی معاونان محمدجواد ظریف از روز پنج‌شنبه (۱۰ اردیبهشت) مذاکره برای نگارش متن توافق جامع را با هلگا اشمید معاون هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از سر گرفتند. این گفت‌وگوها ادامه مذاکرات وین است که در روزهای چهارشنبه تا جمعه (۲ تا ۴اردیبهشت) انجام و طی آن نگارش متن توافق جامع با موضوع لغو تحریم‌ها آغاز شد. مذاکرات نیویورک تا روز سه‌شنبه ادامه دارد و بعد از آن در «اروپا» از سر گرفته می‌شود ولی هنوز زمان و مکان دقیق آن اعلام نشده است.
همکاری منطقه‌ای با آمریکا
همزمان محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که برای شرکت در کنفرانس بازنگری پیمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای «ان‌پی‌تی» و همچنان پیگیری مذاکرات هسته‌ای ایران در نیویورک به سر می‌برد در گفت‌وگویی با چارلی رز، مجری شبکه پی‌بی‌اس درباره احتمال همکاری ایران و آمریکا بر سر داعش پس از حصول توافق گفت که احتمال همکاری منطقه‌ای را می‌بیند هرچند این همکاری حتی در شرایط کنونی نیز وجود دارد. به گفته وزیر خارجه این مصاحبه ۷۰ دقیقه‌ای با چارلی رز، مجری سرشناس آمریکایی بسیار چالشی بود. ظریف در واکنش به سوال چارلی رز که «جهان به ایران اعتماد ندارد»، آن را ناشی از دروغ‌های رژیم اسرائیل دانست و گفت: «چرا واشنگتن، این رژیم را که دارنده سلاح هسته‌ای است و عضو پیمان عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای نیز نیست، وادار به پذیرش این پیمان نمی‌کند.» در ادامه این گفت‌وگو چارلی رز به ظریف گفت: «اگر فرض کنیم که هیچ چیزی مخفی نشده بود، آیا بازرسی‌ها در ایران برای همیشه و هر جا بود تا اعتماد آژانس به دست آید؟» که وزیر امور خارجه ایران در پاسخ تاکید کرد: «کدام کشور مستقلی است که به شما اجازه بدهد هر زمان که خواستید و هر کجا که خواستید بروید. هر کشوری برای خودش اطلاعات محرمانه صنعتی دارد، اسرار نظامی دارد، ولی اینها مطابق قوانین بین‌المللی است.» مجری پی‌بی‌اس این مساله را نیز مطرح کرد که اگر به دلایلی ایران اجازه ندهد بازرسان کار خود را انجام دهند، این کار نقض توافق‌نامه خواهد بود و در آن صورت آمریکا تصمیم می‌گیرد تحریم‌های قبلی را مجددا برقرار و تحریم‌های جدیدی وضع کند که ظریف در مقابل توضیح داد: «ما هم اکنون مکانیسمی داریم که اگر ایران به بخش مربوط به خود در توافق عمل نکند یا اگر آمریکا و دیگر اعضای ۱+۵ به بخش مربوط به خود در توافق عمل نکنند، در آن صورت طرف دیگر پس از گذراندن روندی، اجازه خواهد داشت و آزاد خواهد بود به عقب بازگردد. در واقع این رویکرد، معادل و دو طرفه است. این توافق باید دوطرفه باشد.» ظریف با تاکید بر اینکه قرار است توافق تا ۳۰ ژوئن حاصل شود و طرفین می‌خواهند آن را اجرا کنند، افزود: «ما ۱۸ ماه مذاکرات را هدر ندادیم تا توافقی حاصل شود که هر طرف بخواهد فورا، آن را زیرپا بگذارد. جان کری و من، ۱۸ ماه وقتمان را هدر ندادیم،(در یک جلسه گفت‌وگوها ۹ ساعت طول کشید) که فقط یک کاغذ را آماده کنیم و هر دوی ما به کشورمان ببریم و آن را پاره کنیم.» چارلی رز با اشاره به گفت‌وگوهای فشرده جان کری و ظریف، از وزیر خارجه ایران پرسید که آیا در پی این گفت‌وگوها نظر ایران درباره آمریکا تغییر کرده است که ظریف در پاسخ گفت: هر دو طرف خواهان این گفت‌وگوها بودند زیرا رویکردهای دیگر غیرسازنده بود و هیچ نتیجه‌ای نداشت.
۸ بمب اتم
در ادامه این گفت‌وگو به بحث اختلاف دیدگاه‌های طرفین درخصوص زمان گریز هسته‌ای ایران پرداخته شد. ظریف در این رابطه با بیان اینکه گریز هسته‌ای زمانی است که نیاز است تا کشوری یک بمب را بسازد و آن را آزمایش کند، گفت: «البته لزوما این کار برای ساخت بمب نیست. این جایی است که اغراق شده و بازی با کلمات است. در ۸ سال گذشته ایران تحت همه این تحریم‌ها بوده است و ما ماده کافی برای ساخت ۸ بمب را داشتیم ولی هرگز این کار را نکردیم. ما ۸ هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده داشتیم.» ظریف در نهایت با اشاره به بی‌اعتمادی متقابل میان ایران و آمریکا گفت تنها راهکار دستیابی به توافقی جدی و اجرای آن است. او افزود: «من اطمینان دارم اگر این توافق حاصل شود، ایران آن را اجرا خواهد کرد زیرا ما باور داریم این توافق به نفع همه است.»
فکت‌شیت و قدرت مانور در مذاکرات
باوجودی که وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده تهران پذیرفته است پروتکل الحاقی را اجرا کند اما علاء‌الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت مجلس، روز شنبه، ۱۲ اردیبهشت، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری مهر تاکید کرد که تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران برای پذیرش چنین تعهدی در توافق نهایی با گروه ۱+۵ باید از مجلس «اجازه» بگیرد. او گفت پذیرش پروتکل الحاقی «ولو به‌صورت داوطلبانه»، نیازمند تصویب مجلس است. بروجردی با اشاره به مصوبه پیشین مجلس ایران برای توقف «روند اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی» افزود: «چون مصوبه قبلی مجلس را در زمینه ممانعت از اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی داریم، پذیرش مجدد پروتکل الحاقی ولو به‌صورت داوطلبانه هم نیازمند مصوبه مجلس است.» گفته‌های بروجردی در شرایطی است که براساس تفاهم اتمی لوزان، ایران موافقت کرده است که پروتکل الحاقی را به‌صورت داوطلبانه اجرا کند. علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز روز دوشنبه، ۷ اردیبهشت، گفته بود که «اگر همه مسائل به خوبی پیش برود»، ایران پروتکل الحاقی را خواهد پذیرفت. پیش‌تر آیت‌الله علی سعیدی، نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران، روز دوشنبه سوم آذر ۹۳ گفته بود: «نظارت آژانس را هم کاملا پذیرفته‌ایم. اگر آنها حقوق ما را بپذیرند، ممکن است مجلس هم پروتکل را بپذیرد و تصویب کند.» همچنین بروجردی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت که تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران گزاره‌برگ (فکت شیت) ایران را از تفاهم اتمی لوزان تهیه کرده‌اند، «ولی در انتشار آن دچار تردید شدند.» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران در مخالفت با انتشار این گزاره‌برگ تاکید کرد که ارائه گزاره‌برگ از سوی ایران «قدرت چانه‌زنی» در مذاکرات اتمی را «به‌طور طبیعی محدود می‌کند» و «زمینه مانور» را از بین می‌برد.
شدیدترین بازرسی‌ها
این در شرایطی است که جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید روز جمعه در یک کنفرانس خبری، بازرسی‌ها از ایران تحت توافق هسته‌ای را «شدیدترین بازرسی‌های طول تاریخ» خواند و گفت این بازرسی‌ها کارخانه‌های سانتریفیوژ را هم شامل می‌شود. به گزارش خبرگزاری فارس، سخنگوی کاخ سفید با بیان اینکه تاسیسات هسته‌ای ایران در صورت حصول توافق نهایی تحت «شدیدترین بازرسی‌های طول تاریخ از برنامه هسته‌ای کشورها» قرار خواهند گرفت، تاکید کرد دامنه این بازرسی‌ها به همین حد محدود نخواهند بود.
مفاد گزاره‌برگ ایران
در این میان حمید بعیدی‌نژاد، رئیس تیم کارشناسی مذاکره‌کننده ایران، گزاره‌برگ (فکت شیت) ایران درباره توافق لوزان را در صفحه اینستاگرام خود بازنشر کرده است و گفته که هدفش کمک به تازه شدن اذهان است. بعیدی‌نژاد همچنین به گفته رئیس‌جمهوری ایران درباره انتشار گزاره‌برگ ایران، حتی پیش از انتشار گزاره‌برگ آمریکا اشاره کرد. حسن روحانی روز پنج‌شنبه در نشستی با خبرنگاران در شیراز گفت: «فکت شیت ما پیش از آمریکا منتشر شد. یک ساعت قبل از انتشار بیانیه لوزان، خبرگزاری‌های ایران فکت شیت را منتشر کردند و خارجی‌ها نیز آن را بازنشر دادند. ما نظراتمان را به صراحت گفته‌ایم.» به گزارش «ایرنا»، در متنی که حمید بعیدی‌نژاد منتشر کرده زیر عنوان «لغو تحریم‌ها» آمده است: «پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک، همه قطعنامه‌های شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریم‌های اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یکجانبه آمریکا از جمله تحریم‌های مالی، بانکی، بیمه، سرمایه‌گذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزه‌های مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی و خودروسازی فورا لغو خواهند شد.»
گزینه نظامی
از سوی دیگر جو بایدن، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا در سی امین سالروز تاسیس موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک (WINEP-Washington Institute for Near East Policy) و در جمع تحلیلگران این موسسه به بررسی گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و آمریکا پرداخت و گفت:« همه ما می‌دانیم که یک ایران مسلح به سلاح هسته‌ای زمینه رقابت تسلیحاتی منطقه‌ای را فراهم می‌کند و ضربه‌ای عمده به منع تولید و تکثیر تسلیحات هسته‌ای می‌زند و بحرانی در آینده ایجاد می‌کند که می‌تواند به جنگ هسته‌ای منتهی شود.» به گزارش پایگاه اینترنتی کاخ سفید، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا با بیان اینکه اگر ایران پیگیری تسلیحات هسته‌ای را از سرگیرد، هیچ یک از گزینه‌های امروز در برخورد با این کشور از بین نخواهد رفت، افزود: «در واقع این گزینه‌ها به شدت افزایش خواهند یافت زیرا ما اطلاعات بسیار بیشتری خواهیم داشت.» او درخصوص رژیم صهیونیستی نیز گفت: همان‌طور که در مراسم روز تاسیس اسرائیل گفتم، ما یک خانواده هستیم. بایدن با توجه به برخی نگرانی‌های متحد دیرینه‌اش یعنی رژیم صهیونیستی تاکید کرد: « هیچ رئیس‌جمهوری بیش از پرزیدنت باراک اوباما برای امنیت اسرائیل تلاش نکرده و قرار نیست تغییری در این امر وجود داشته باشد.» معاون باراک اوباما درخصوص احتمال حمله نظامی به ایران نیز گفت:«من شنیده‌ام که برخی نسنجیده از اینکه چقدر حملات نظامی ساده خواهد بود، صحبت می‌کنند. اما این امر نه تنها به شکل باورنکردنی نسنجیده است، بلکه خطرناک است. هیچ چیز ساده و کوچک یا قابل پیش‌بینی درباره جنگ با ایران وجود ندارد. ولی اگر شرایط اقتضا کند، این امر اتفاق خواهد افتاد.» او تاکید کرد:« این امری است که ما ممکن است اگر ایران به سمت بمب (اتم) پیش برود، ناگزیر باشیم به آن متوسل شویم.»
ارسال نظر