واکنش به طرح سنای آمریکا

دنیای اقتصاد: کمیته روابط خارجی سنا روز سه‌شنبه به اتفاق آرا به طرحی رای داد که در صورت تصویب نهایی و امضای رئیس‌جمهوری آمریکا، به کنگره این اختیار را می‌دهد تا درباره توافق نهایی با ایران اعمال‌نظر کند. براساس این طرح، دوره بررسی توافق نهایی هسته‌ای از ۶۰ روز به ۵۲ روز کاهش می‌یابد. در این دوره باراک اوباما می‌تواند تحریم‌های اعمال شده توسط دولت آمریکا را لغو کند، ولی تحریم‌های تصویب شده در کنگره تا پایان بررسی توافق به قوت خود باقی می‌ماند. همچنین این بند که اوباما باید هر سه ماه تضمین دهد که ایران از تروریسم حمایت نمی‌کند، در نسخه نهایی حذف شد.

کمیته روابط خارجی سنای آمریکا تصویب کرد

طرح قانونی شدن نظارت بر توافق هسته‌ای

امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا: کنگره از مواضع خود عقب‌نشینی کرد

گروه دیپلماسی: پس از کش و قوس‌های فراوان کاخ‌سفید و کنگره آمریکا بر سر اختیارات بیشتر نظارت بر توافق هسته‌ای،کمیته روابط خارجی سنا عصر سه شنبه به اتفاق آرا به طرحی رای داد که در صورت تصویب نهایی در کنگره و امضای رئیس‌جمهوری آمریکا، به کنگره این اختیار را می‌دهد تا درباره توافق نهایی با ایران اعمال نظر کند. همه ۱۹ عضو کمیته یاد شده به این طرح رای مثبت داده‌اند.

انتظار می‌رود که این طرح به زودی در صحن سنا و سپس در مجلس نمایندگان به رای گذاشته شود. همزمان، سخنگوی کاخ سفید نیز روز سه شنبه اعلام کرد که رئیس‌جمهوری آمریکا احتمالا نسخه تجدیدنظر‌شده طرح سناتورهای جمهوری‌خواه و دموکرات را امضا می‌کند. این اظهارات در شرایطی است که کاخ‌سفید پیش از این اعلام کرده بود اگر طرح سناتور کورکر با شکل کنونی آن تصویب شود رئیس‌جمهوری آمریکا آن را وتو خواهد کرد، چون می‌تواند به روند مذاکرات و توافق هسته‌ای با ایران آسیب بزند. به گزارش خبرگزاری رویترز، براساس این طرح، دوره بررسی توافق نهایی هسته‌ای با ایران در کنگره آمریکا از ۶۰ روز به ۵۲ روز کاهش می‌یابد. ۳۰ روز از این زمان صرف بررسی توافق احتمالی با ایران در کنگره و ۱۰ روز نیز برای اظهارنظر رئیس‌جمهوری آمریکا اختصاص داده شده است. در صورت وتوی مصوبه کنگره از سوی باراک اوباما، مجلس سنا و نمایندگان ۱۲ روز دیگر فرصت خواهند داشت که در این زمینه رای‌گیری مجدد داشته باشند. در این دوره یک ماهه، باراک اوباما می‌تواند تحریم‌های اعمال شده توسط دولت آمریکا را لغو کند، ولی تحریم‌های تصویب شده در کنگره تا پایان بررسی توافق هسته‌ای با تهران به قوت خود باقی می‌ماند. در طرح یاد شده آمده است، اگر توافق نهایی احتمالی با ایران تا روز نهم ژوئیه تسلیم کنگره شود- اندکی پس از دستیابی به آن در روز ۳۰ ژوئن(۱۰ تیر)- دوره بررسی آن به ۶۰ روز بازگشت داده خواهد شد. بر اساس طرح توافق شده توسط سناتورهای هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه، رئیس‌جمهوری باید هر ۹۰ روز به کنگره تضمین دهد که ایران به توافق نهایی پایبند بوده است. پیش‌تر در این طرح آمده بود که باراک اوباما هر سه ماه نیز باید تضمین دهد که ایران از تروریسم حمایت نمی‌کند که این بند در نسخه نهایی طرح کمیته روابط خارجی سنا حذف شد. این طرح برای اینکه بتواند با حق وتوی رئیس‌جمهور مقابله کند، نیازمند حمایت قانون‌گذاران هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات است و باید ۶۷ رای موافق را به دست آورد، اما دموکرات‌ها طی هفته‌های اخیر تلاش کردند با اضافه کردن متمم‌هایی به این طرح از شدت آن بکاهند و آن را برای کاخ سفید قابل قبول‌تر کنند. بن کاردین سناتور دموکرات آمریکایی در این‌باره گفت: «فکر می‌کنم این شیوه درستی برای پرداختن به این مساله از سوی کنگره باشد. به نظرم این جزو اختیارات کنگره است چون ما بودیم که تحریم‌ها را وضع کردیم.»

عقب‌نشینی کنگره

در همین ارتباط امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا به «دنیای اقتصاد» گفت که با بررسی طرح اخیر مشخص می‌شود که جمهوری‌خواهان و کنگره از مواضع خود عقب نشینی کرده‌اند. او افزود:«پیش‌تر نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره گفته بودند که توافق نهایی یا همان سند احتمالی باید برای تایید به کنگره برود و در این رابطه کنگره حق وتو داشت؛ اما در طرح جدید گفته‌اند که سند احتمالی حاصل شده میان ایران و گروه ۱+۵ برای بررسی باید در اختیار سنا قرار گیرد و آنها دیگر حق وتو ندارند.» ابوالفتح معتقد است: کنگره اکنون دیگر اطمینان یافته که نمی‌تواند مانع رسیدن به توافق شود به همین خاطر می‌خواهد در این پیروزی یعنی حل مساله‌ هسته‌ای ایران، سهمی داشته باشد. این کارشناس تاکید کرد: «درخصوص احتمال سنگ‌اندازی نمایندگان جمهوری‌خواه در مسیر دستیابی به توافق جامع با در اختیار داشتن حق لغو تحریم‌های کنگره نیز باید توجه داشت که کنگره هیچ اختیاری ندارد که بتواند در توافق نهایی با ایران اعمال‌نظر کند و حتی در طرح اولیه نیز فقط می‌توانست آن را بپذیرد یا نپذیرد.»

واکنش کاخ سفید

در واکنش به اقدام جمهوری‌خواهان، کاخ سفید اعلام کرد که با توجه به اصلاحات اعمال شده در طرح سنا برای نظارت بر توافق هسته‌ای با ایران، رئیس‌جمهوری آمریکا آن را امضا خواهد کرد. به گزارش «ایسنا»، به نوشته روزنامه «هافینگتن‌پست»، «جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری خود با اشاره به طرح کمیته روابط خارجی سنا که روز سه شنبه به تصویب رسید، گفت: «قانون‌گذاران اغلب بخش‌های غیرقابل قبول طرح اولیه سناتور باب کورکر و رابرت منندز را حذف کرده‌اند.»

این سخنگوی کاخ سفید ادامه داد: «با توجه به اصلاحات اعمال شده در این طرح، باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا موافقت کرده است که آن را امضا کند.» این طرح از رئیس‌جمهوری آمریکا می‌خواهد تا ظرف پنج روز پس از حصول یک توافق هسته‌ای با ایران متن توافق را برای بررسی به کنگره ارائه کند.» ارنست افزود: «موضوع این طرح در حال حاضر دیگر مربوط به تایید یا رد توافق نهایی با ایران نیست، بلکه هدف آن رای‌گیری درباره حفظ یا رفع تحریم‌های کنگره علیه این کشور است.»

واکنش کری

همزمان با تحولات رخ داده در کنگره آمریکا، جان‌کری، وزیر امور خارجه آمریکا دیروز گفت که مطمئن است رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران حتی بعد از توافق کنگره و کاخ سفید بر سر طرح جدیدی علیه مذاکرات، ممکن خواهد بود. او در جمع خبرنگاران افزود: «یقینا پایان دادن به مذاکرات با ایران طی دو و نیم ماه آینده چالش مهمی خواهد بود.» به گزارش «ایرنا»، کری که برای شرکت در نشست گروه ۷ (جی-۷) دیروز وارد شهر شمالی لوبک آلمان شد، تاکید کرد: «ما در مورد توانایی رئیس‌جمهوری اوباما برای ادامه مذاکرات و رسیدن به توافق اطمینان داریم، هر چند در واشنگتن مصالحه‌ای در مورد نقش کنگره صورت گرفت.»

واکنش ایران

مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران، نیز روز چهارشنبه، به تصویب طرح واگذاری اختیار بیشتر به کنگره آمریکا در زمینه اعمال نظر در توافق نهایی هسته‌ای با جمهوری اسلامی واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا»، افخم، در واکنش به این تحول گفت: «ما با دولت‌ها مذاکره می‌کنیم و بر اساس قوانین بین‌المللی، دولت‌ها پاسخگوی تعهدات و مسوول اجرای آن هستند و این دولت‌ها هستند که تشخیص می‌دهند چه سازوکارهایی را باید انجام دهند.» سخنگوی وزارت خارجه ایران تاکید کرد: «مهم تعهد دولت آمریکا برای هر توافق احتمالی است و متناسب با آن تعهد، مسوول اجرا هم اوست. اینکه چه طور سازوکارها را تعریف کرده و گفت‌وگوها را به جمع‌بندی برساند به دولت آنها مربوط است.»

واکنش رژیم صهیونیستی

از سوی دیگر، وزیر اطلاعات اسرائیل از اینکه کنگره ایالات متحده و دولت آمریکا در مورد طرح واگذاری اختیار بیشتر به کنگره در زمینه اعمال نظر در توافق نهایی هسته‌ای با ایران با یکدیگر کنار آمده‌اند، ابراز خوشحالی کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، یووال اشتاینیتز، وزیر اطلاعات اسرائیل، روز چهارشنبه از این تحول جدید استقبال کرده و گفت که «بی‌شک بامداد امروز خشنود هستیم.»

تضعیف جایگاه اوباما

در ادامه واکنش‌های موافق و مخالف به تصویب طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌ای ایران، روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز نوشت که چنین طرحی موضع رئیس‌جمهوری آمریکا را در مذاکرات تضعیف و بدگمانی ایرانی‌ها به آمریکا را تقویت می‌کند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه نیویورک‌تایمز با اشاره به اینکه مجالس دیگر کشورهای ۱+۵ چنین درخواستی نداشته‌اند، نوشت: موافقت اوباما شاید حرکتی تاکتیکی باشد؛ اما اقدام کمیته سنا وی را در موضعی ضعیف قرار داد و به‌عنوان تنها رهبری در مذاکرات معرفی شد که شاید اجازه نداشته باشد به همه تعهداتش وفادار بماند. نیویورک تایمز می‌نویسد: «توافق نهایی، توافقی سیاسی است که مقامات دولت اوباما گفته‌اند نیازمند تصویب کنگره نیست. این توافق یک معاهده رسمی که به تصویب سنا باید برسد نیز نیست.»

درباره موارد اختلافی راه‌حل‌هایی پیدا شد

در همین حال به گزارش خبرگزاری فارس، رضا نجفی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره نشست دیروز ایران و آژانس در تهران گفت: درباره موارد اختلافی راه‌حل‌هایی پیدا و قرار شد در جلسه بعدی براساس راه‌حل‌ها، بحث و بررسی بیشتری داشته باشیم و انتظار ما این است که بعد از جلسه بعدی دو موضوع باقیمانده خاتمه یابد.

رضا نجفی پس از پایان نشست یک روزه ایران و آژانس در تهران این جلسه را بسیار فنی خواند و گفت: این نشست به گفت‌وگو راجع به موضوعات پیچیده مربوط به سال‌های قبل اختصاص داشت و درخصوص دو اقدام عملی باقیمانده شامل ادعاهایی در رابطه با انفجارات سطح بالا و ادعاهایی درباره محاسبات نوترونی گفت‌وگو شد.

لازمه توافق، برداشته شدن تمام تحریم‌ها

همچنین رئیس مجلس شورای اسلامی گفت که لازمه توافق ایران و گروه ۱+۵ برداشته شدن بی‌قید و شرط تمام تحریم‌هایی است که ظالمانه در حق ایران وضع شده‌اند. علی لاریجانی روز چهارشنبه در یادواره شهدای شهرستان کرمانشاه در حسینیه ثارالله سپاه حضرت نبی اکرم (ص) گفت: «حرف ما همان حرفی است که از ابتدای مذاکرات توسط مسوولان کشور به‌خصوص رهبر معظم انقلاب عنوان شد.» رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: «اگر غرب به دنبال نتیجه در مذاکرات و امضای توافق با ایران است، باید همه تحریم‌ها برداشته شود.»

گام‌های متوازن

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز گفت: همزمانی محدود شدن امکانات هسته‌ای ایران با برداشتن تحریم‌ها، یکی از خواسته‌های مهمی است که باید رعایت شود. به گزارش «ایرنا»، علی‌اکبر ولایتی عصر دیروز در حاشیه دیدار با قائم مقام وزیر امور خارجه آلمان افزود: اینکه ایران شروع به محدودسازی فعالیت هسته‌ای خود کند و صبر کند تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را تایید کند که این کاملا انجام شده و بعد تحریم‌ها را بردارند، به هیچ‌وجه برای جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست.

انتشار فکت شیت از سوی مجلس

در شرایطی که زمزمه‌های انتشار فکت شیت ایرانی از سوی دولت مطرح شده بود، رئیس کمیته هسته‌ای مجلس «گزاره برگ» -فکت شیت- اصلاحی بر بیانیه لوزان را منتشر کرد.

ظریف: اجماع در تهران بر دستیابی به یک توافق هسته‌ای وجود دارد

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در مصاحبه مشترکی با روزنامه‌های ال پاییس، ال موندو، آ ب ث و لاراسون گفت که در تهران یک اجماع کلی بر دستیابی به توافق هسته‌ای وجود دارد. به گزارش «ایرنا» ظریف در پاسخ به این سوال که آیا میان مقام‌های جمهوری اسلامی ایران بر سر زمان لغو تحریم‌ها اختلاف نظر وجود دارد، تاکید کرد: میان مقامات ایران بر سر این مساله اختلافی وجود ندارد زیرا رهبر معظم انقلاب و رئیس‌جمهوری معتقدند تحریم‌ها باید لغو شوند. او افزود: بر سر زمان لغو تحریم‌ها با گروه ۱+۵ در حال مذاکره هستیم. ظریف ادامه داد: تعهد بر سر لغو تحریم‌ها باید در روز امضای توافق صورت گیرد و لغو آنها باید هنگامی انجام گیرد که توافق به اجرا درآید. باید یک تعادلی بین دو طرف وجود داشته باشد.