خوش‌بینی به توافق هسته‌ای

دنیای اقتصاد: علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام دیروز در همایش دورنمای اقتصاد ایران که به همت «دنیای اقتصاد» با همکاری موسسه اقتصاد ایرانیان برگزار شد، اعلام کرد: «مهم‌ترین عاملی که می‌تواند تاثیر جدی بر اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۴ داشته باشد، درآمد نفت و گاز و نتیجه مذاکرات هسته‌ای است.» او در ادامه با اشاره به «مذاکرات هسته‌ای» این پرسش را مطرح کرد که «آیا سال آینده به تفاهم بین‌المللی بر سر برنامه هسته‌ای ایران دست خواهیم یافت یا نه؟» او در پاسخ به این پرسش گفت: «بله، به تفاهم خواهیم رسید و در نهایت اتفاقات خوبی رخ خواهد داد.» آقامحمدی در همین رابطه گفت: «مذاکرات هسته‌ای در سال آینده به نتیجه خواهد رسید، اما ممکن است که در ابتدا اوضاع کمی خراب شود، اما مذاکرات حتما به نتیجه خواهد رسید و این موضوع تحلیل شخصی من است. ممکن است که این تحلیل درست باشد و ممکن است که نادرست باشد.» این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه سخنانش در این همایش با اشاره به نوسان قیمت نفت در ماه‌های اخیر و ارتباطش با مذاکرات هسته‌ای گفت: «چه مذاکره به نتیجه برسد و چه نرسد، قیمت نفت تغییر چندانی نسبت به وضعیت فعلی نمی‌کند و می‌توانیم خودمان را اداره کنیم.»

دنیای اقتصاد: همایش «دورنمای اقتصاد ایران در سال ۹۴» روز گذشته به همت «روزنامه دنیای اقتصاد» و «شرکت اقتصاد ایرانیان» برگزار شد. در این همایش که هدف آن ترسیم چشم‌انداز بازارهای مختلف در سال آینده بود، سخنرانان تلاش کردند با بررسی سناریو‌های پیش روی اقتصاد ایران به نقش عوامل تاثیرگذار بر این روند در سال ۹۴ بپردازند.

برگزارکنندگان با هدف ارائه پیش‌بینی نزدیک به واقعیت، تلاش کردند مجموعه‌ای از دیدگاه‌هایی از سطوح مختلف تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی را گرد هم بیاورند.به همین دلیل برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگان مجلس، فعالان اقتصادی، مقام‌های دولتی و چهره‌های کارشناسی به سخنرانی و ابراز نظر درخصوص روند اقتصاد ۹۴ پرداختند.

این همایش در حالی برای رسیدن به نقطه‌ای مشترک در اقتصاد کشور برگزار شد که یکی از سوالات اصلی آن این بود که «چنانچه نگاه مشترکی میان سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی به وجود نیاید، چه اتفاقی در آینده رخ خواهد داد؟» دیگر محورهای مطرح شده در این همایش، یافتن راه‌حلی برای «مدیریت انتظارها در اقتصاد کشور» و «تلاش برای نهادینه کردن آینده‌پژوهی و سناریوسازی برای احتمالات اقتصادی کشور» بود.

روند مذاکرات هسته‌ای و اقتصاد ایران

یکی از سوال‌های جدی که پیش روی فعالان اقتصادی قرار دارد نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران و طرف‌های غربی است. علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، یکی از سخنرانان افتتاحیه همایش دورنمای اقتصاد ایران در سال ۹۴، تلاش کرد در سخنان خود به سناریوهای پیش روی مذاکرات و شانس توافق بپردازد. وی با اشاره به تاثیرگذاری نتایج مذاکرات بر روند فعالیت‌های اقتصادی گفت:از دیدگاه فعالان کسب و کار دانستن فرجام مذاکرات هسته‌ای اهمیت دارد. رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری به دلیل همین اهمیت تلاش کرد به تحلیل روند طی شده در مذاکرات هسته‌ای و نتایج احتمالی در سال آینده بپردازد. آقامحمدی با مقایسه مقطع کنونی مذاکرات هسته‌ای با مذاکرات ایران و عراق در اواخر دهه ۶۰ گفت: از نگاه من که امکان دارد صحیح نباشد برداشت طرف آمریکایی در حال حاضر همانند دوره‌ای است که به قطعنامه ۵۹۸ منجر شد.

او برای اثبات نگاه خود به تشریح اتفاقات آن دوران پرداخت و افزود:در آن زمان ایران ابتدا حاضر به پذیرش قطعنامه نبود اما یکباره با تغییر جهت کلی قطعنا‌مه را پذیرفت. وی ادامه داد: در آن زمان قطعا این سوال برای طرف عراقی مطرح شده بود که چه اتفاقی باعث این تغییر مسیر ناگهانی شد؟

آقامحمدی با اشاره به اینکه در آن زمان ایران نسبت به مسائل امنیتی، مصون ماندن خاک کشور از تجاوز عراق و تقویت تسلیحاتی نیروهای مدافع کشور تدابیر لازم را اندیشیده بود، گفت: آنچه باعث تغییر جهت ناگهانی شده بود اطلاعات جدید از اقدامات عراق بود. او در روایت اطلاعات جدید از اتفاقات آن زمان که به نظر می‌رسد برای اولین بار است مطرح می‌شود گفت: گرچه ایران تمام تدابیر را برای مقابله با تجاوز‌های دشمن بعثی اندیشیده بود اما دستیابی به اطلاعاتی از اینکه صدام به دنبال سلاح هسته‌ای است معادلات جنگ را تغییر داد. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه این روایت افزود: «وزیر فعلی نفت عراق که از نزدیکان آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی است در آن زمان رئیس سازمان انرژی اتمی این کشور بود.وی در مقطعی از عراق به ایران گریخت و به مقامات ایرانی اطلاع داد که صدام مقدمات لازم برای به دست آوردن‌ سلاح هسته‌ای و بمب اتم فراهم آورده است. آقا محمدی گفت: مجموعه اطلاعات این مقام عراقی نشان می‌داد که صدام فعالیت‌هایی را برای دستیابی به بمب اتم آغاز کرده است. آقامحمدی با تاکید بر اینکه ایران در آن زمان شرایط خوبی داشت، گفت: دستیابی به اطلاعات جدید و آگاهی از برنامه‌های تسلیحاتی صدام موجب شد ایران ترجیح دهد قطعنامه را بپذیرید. وی ادامه داد: پذیرش قطعنامه باعث شد این تصور برای صدام ایجاد شود که اوضاع ما خیلی خوب نیست و بعد از پذیرش قطعنامه، حمله‌هایی را آغاز کرد و عملیات مرصاد را با کمک منافقین به راه انداخت. آقا محمدی پس از ذکر این روایت سخنان خود را به شرایط کنونی گره زد و اظهار کرد: در حال حاضر در رابطه با مذاکرات هسته‌ای شرایطی مشابه پذیرش قطعنامه بین ایران و آمریکا به وجود آمده است. او با اشاره به اینکه در حال حاضر شرایط ایران نسبت به آمریکا خیلی بد نیست و اتفاقا وضعیت آمریکا نسبت به قبل بهتر نیست، گفت: اکنون نیز آمریکایی‌ها می‌گویند به چه دلیل ایرانی که تا دیروز قائل به مذاکره با آمریکا نبود و حتی در شرایط غیرمنتظره با ما دست نمی‌دادند، امروز در حال مذاکره مستقیم است. وی با اشاره به اینکه چنین تغییری موجب این شبهه برای طرف آمریکایی شده که ایران به دلیل مشکلات حاضر به پذیرش مذاکره شده است. به عقیده عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، طرف آمریکایی با این تصور مذاکرات هسته‌ای ایران با پنج قدرت جهانی را درگیر گذر زمان کرد تا شاید در طول زمان مشکلات احتمالی ایران بر ملا شود. آقامحمدی این دیدگاه را با توجه به ذات سیاستمدار که همان «شک» است مطرح کرد و گفت:آمریکایی‌ها نیز همانند صدام امکان دارد گرفتار این خطا شوند و اشتباه صدام پس از پذیرش قطعنامه از سوی ایران را تکرار کنند اما خیلی زود به خطای خود پی خواهند برند. آقا محمدی با ترسیم این مختصات ذهنی از مذاکره ایران و طرف غربی این سوال را مطرح کرد که آیا سال آینده تفاهم بین‌المللی بر سر مساله هسته‌ای ایران به وجود خواهد آمد یا خیر؟ او در پاسخ به این سوال معتقد است:بله! به تفاهم خواهیم رسید اما ممکن است در ابتدا همانند زمان پذیرش قطعنامه اتفاق‌های غیر‌منتظره‌ای در کوتاه مدت رخ دهد اما دست آخر این مذاکرات به فرجام خوبی خواهد رسید. وی با هشدار نسبت به اینکه اختلال‌های احتمالی نباید به این منجر شود که کنترل از دست طرف ایرانی خارج شود، گفت: با کنترل این اختلالات می‌توانیم نتیجه نهایی را به خوبی رقم زنیم. برآیند سخنان آقامحمدی حکایت از این داشت که درجه خوش بینی به نتیجه مذاکرات افزایش یافته و در صورتی که خطای تحلیل طرف آمریکایی کاهش یابد توافق دور از دسترس نیست. به اعتقاد آقا محمدی در سال آینده پرونده هسته‌ای ایران از دو حالت کلی خارج نیست؛ حالت اول توافق جامع در پایان مهلت تعیین شده است، در حالت دوم ممکن است گره‌های موقتی رخ دهد اما این گره‌ها خاصیت کوتاه‌مدت دارد و در نهایت دو طرف به توافق دست خواهند یافت. آقامحمدی با اشاره به این نکته که در سال آینده چه توافق هسته‌ای حاصل شود و چه حاصل نشود، نفت تغییر خاصی نخواهد داشت، گفت:‌ اگر قیمت نفت در سال آینده هم همین‌قدر باشد، باز هم آسیب جدی نخواهیم دید زیرا عملا با ۵۳ هزار میلیارد تومان برای بودجه و ۲۳ میلیارد دلار برای تجارت خارجی چرخ اقتصاد ما می‌چرخد و می‌توانیم نرخ رشد را به‌دست بیاوریم.

رکود تورمی، مساله اساسی اقتصاد ایران

علی میرزاخانی، سردبیر روزنامه «دنیای اقتصاد» به عنوان یکی دیگر از سخنرانان افتتاحیه «همایش دورنمای اقتصاد ایران در سال ۹۴»، مساله اصلی اقتصاد ایران را رکود تورمی‌دانست و گفت: در حال حاضر نگاه واحدی درخصوص علل بروز این مشکل بین تصمیم‌سازان و کنشگران اقتصادی وجود ندارد. او با اشاره به اینکه آینده‌پژوهی از سال‌های اول انتشار روزنامه «دنیای اقتصاد» در دستور کار این روزنامه بوده است، هدف «دنیای اقتصاد» از پروژه مطالعاتی بازارها را ترسیم چشم‌انداز دقیق از عواقب تصمیم‌های مخرب در اقتصاد و هدایت تصمیم‌ها به یک مسیر صحیح و همچنین مهار انتظارات غیرکارشناسی و غیرواقع‌بینانه‌ دانست. میرزاخانی سپس به مساله فعلی اقتصاد ایران یعنی رکود تورمی اشاره کرد و گفت: اینکه برخی‌ها این تحلیل را ارائه می‌کنند که علت رکود، کنترل تورم است خطایی است که اگر از آن موضوع، این سیاست استخراج شود که برای خروج از رکود باید مهار تورم متوقف شود مسائل اقتصاد ایران بسیار حادتر خواهد شد. به گفته وی، نه تنها از نظر تئوریک می‌توان ثابت کرد که تزریق پول مشکل‌گشای رکود فعلی نیست و فقط باعث بازگشت تورم و تبدیل وضعیت رکودی به رکود تورمی می‌شود بلکه بررسی‌های تاریخی از روندهای اقتصاد ایران نیز همین نتیجه‌گیری را تایید می‌کند.

صفحه 10را نیز بخوانید