تسریع نتیجه بخشی مذاکرات هسته‌ای

گروه دیپلماسی: هفته داغ مذاکرات هسته‌ای در حالی دیروز با رایزنی‌های معاون وزیر خارجه روسیه در تهران دنبال شد که قرار است فردا وزرای خارجه ایران و آمریکا دوازدهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای در سال نو میلادی را در شهر ژنو سوئیس استارت بزنند. این مذاکرات یک روزه خواهد بود و پس از آن گفت‌وگوهای دو روزه ایران و آمریکا در سطح معاونان وزرای خارجه برگزار می‌شود و در روز۲۸ دی نیز گفت‌وگوهای ایران و اعضای ۱+۵ پایان‌بخش این دور از رایزنی‌ها خواهد بود. در همین ارتباط وزیر خارجه آمریکا گفت که او و همتای ایرانی‌اش در دیدار قریب‌الوقوع در ژنو، برای تسریع در نتیجه‌بخشی مذاکرات هسته‌ای تلاش خواهند کرد. همزمان محمدجواد ظریف، دیدار با کری را منحصر به موضوع هسته‌ای دانست. از سوی دیگر سرگئی ریابکوف معاون وزیرخارجه روسیه نیز گفت مسکو از ظرفیت‌های خود در حل و فصل سریع‌تر موضوع هسته‌ای ایران استفاده می‌کند.

قرار است کری فردا با ظریف در ژنو سوئیس ملاقات کند. این دیدار سرآغاز مجموعه نشست‌های دیگری در چارچوب مذاکرات هسته‌ای خواهد بود. براساس تصمیم‌گیری‌های صورت گرفته در پی تمدید مجدد «برنامه اقدام مشترک»، طرف‌های گفت‌وگو باید تا ۳۰ ژوئن (۹ تیرماه) به توافق جامع نهایی دست یابند.

به گزارش «ایرنا»، به نقل از خبرگزاری رویترز، جان کری که در هند به سر می‌برد، دیروز دوشنبه تاکید کرد که در نشست ژنو همراه با ظریف درصدد برمی‌آیند که زمینه را برای پیشرفت بیشتر مذاکرات هسته‌ای فراهم کنند. کری گفت: «قرار است در نشست یاد شده به ارزیابی و نیز جهت دهی به تیم‌های مذاکره‌کننده پرداخته شود.» او ابراز امیدواری کرد که بتوان این روند را تسریع کرد و به پیشرفت بیشتر دست یافت.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز مذاکرات پیش روی خود با جان کری وزیر خارجه آمریکا در روز چهارشنبه را صرفا منحصر به موضوع هسته‌ای عنوان کرد. وزیر امور خارجه اضافه کرد: «در مذاکرات با وزیر خارجه آمریکا می‌خواهیم ببینیم که آیا می‌توان مذاکرات را تسریع و به سمت جلو هدایت کرد؟» او با تاکید بر اینکه مذاکرات ایران و آمریکا در موضوع هسته‌ای استثنایی بوده و باقی خواهد ماند، گفت: «ما در سایر حوزه‌ها با آمریکا مذاکره نداریم.» رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: «ما باید ببینیم این مذاکرات تا چه حد برای رسیدن به راه‌حل مفید است و همواره میزان مفید بودن این مذاکرات را تحت بررسی داریم که مذاکرات من و آقای کری و همکارانم در ژنو نیز در همین راستا است.» ظریف با بیان اینکه حضور وی در ژنو برای این مذاکرات است، گفت: «حضور من در ژنو یک روزه است، اما برنامه‌های دیگری نیز برای سفر به اروپا تدارک دیده شده است. تعداد روزهای حضور در ژنو و اروپا بستگی به سایر برنامه‌ها دارد، اما موضوع هسته‌ای فقط روز چهارشنبه خواهد بود.» پیش‌تر سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران از رایزنی‌های محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه با همتای آمریکایی خود خبر داده و گفت: «روز چهارشنبه ٢٤ دی ظریف و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به ژنو خواهند رفت تا پیش از مذاکرات دوجانبه معاونان خود با یکدیگر دیدار کنند و راهنمایی‌های لازم را به عمل آورند.» عراقچی روز جمعه افزود: «متعاقبا طی روزهای ٢٥ تا ٢٧ دی هیات‌های مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی در ژنو مذاکره دوجانبه خواهند داشت و روز ٢٨ دی نیز مذاکرات ایران و ١+٥ در سطح معاونان برگزار خواهد شد. قبل و بعد از این مذاکرات، با بقیه اعضای ۱+۵ نیز به صورت دوجانبه ملاقات و مذاکره صورت خواهد گرفت.» پس از تمدید هفت‌ماهه مذاکرات، نمایندگان ایران و ۱+۵ در سطح معاونان وزرای خارجه ۲۴ تا ۲۶ آذر ماه در شهر ژنو سوییس با یکدیگر مذاکره کردند که آخرین دور مذاکرات طرفین در سال ۲۰۱۴ میلادی بود. نمایندگان ایران و ۱+۵ پس از آنکه تا سوم آذر ماه / ۲۴ نوامبر به توافق جامع دست نیافتند، مذاکرات را برای هفت ماه و هفت روز دیگر تا اول ژوئیه ۲۰۱۵ میلادی تمدید کردند. به این ترتیب توافق ژنو برای دومین بار تمدید شد. پیش‌بینی می‌شود در ۴ ماه اول دوره تمدید، یعنی تا اسفند(مارس) طرفین به توافق کلی یا سیاسی دست یابند و در سه ماه بعدی، جزئیات و ضمایم توافق را مکتوب کنند.

روسیه فعال‌تر شود

سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده ارشد این کشور در مذاکرات هسته‌ای که بامداد دوشنبه وارد تهران شد، با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و معاونان او دیدار و گفت‌وگو کرد. ظریف در این دیدار با تقدیر از نقش مسکو در روند مذاکرات، ایفای نقش فعال‌تر این کشور را عامل مهمی در تسریع حل و فصل نهایی موضوع و دستیابی به راه‌حل جامع ارزیابی کرد.

به گزارش اداره کل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت امور خارجه، ظریف در این دیدار با ارائه تحلیلی از آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای و ضمن تقدیر از نقش روسیه در روند مذاکرات، خواستار ایفای نقش فعال این کشور در مذاکرات شد. ظریف همچنین با اشاره به ظرفیت بالا و قابلیت‌های متنوع دوکشور برضرورت گسترش و تعمیق بیشتر روابط فی‌مابین در عرصه‌های مختلف تاکید کرد.

افزایش مشورت‌های سیاسی و تبادل نظر پیرامون مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از دیگر موضوعات مورد تاکید ظریف در این دیدار بود.

معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز در این دیدار بر نقش مسوولانه مسکو در مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ تاکید کرد و گفت: «روابط دوستانه و نزدیک مسکو - تهران ایجاب می‌کند از ظرفیت‌های خود استفاده و به حل و فصل سریع‌تر موضوع هسته‌ای ایران کمک کنیم.» ریابکوف همچنین بر آمادگی کامل روسیه برای همکاری‌های موثرتر منطقه‌ای و بین‌المللی با ایران تاکید کرد. پس از بیانیه وزارت خارجه روسیه مبنی بر اینکه اگر تحریم‌های آمریکا علیه مسکو افزایش پیدا کند، این کشور از کارت‌های خود در موضوع هسته‌ای و بحران سوریه استفاده خواهد کرد، این گمانه را مطرح کرده است که ممکن است روسیه در شرایطی که در تنگنا قرار بگیرد ایران را قربانی کند. از این رو طی روزهای اخیر کارشناسان و تحلیلگران با برجسته کردن این موضوع، هشدار داده‌اند که طرفین هر چه زودتر چارچوب‌ها و کلیت یک توافق هسته‌ای را نهایی کنند. در این شرایط باید منتظر روزهای آینده در ژنو بود و دید که آیا ایران و ۱+۵ خواهند توانست گام‌های ملموس‌تری را در سال جدید میلادی بردارند یا همچنان مذاکرات تحت الشعاع موضوعات اختلافی قرار خواهد گرفت.