پیش‌بینی اوباما از ایران پس‌از توافق
گروه دیپلماسی: در آستانه سال نو میلادی، رئیس‌جمهوری آمریکا در اظهارنظری تازه گفت که ایران می‌تواند به قدرت بسیار موفق منطقه‌ای تبدیل شود. همزمان شبکه تلویزیونی «سی‌بی‌اس» آمریکا، با بیان اینکه توافق یا عدم توافق هسته‌ای با ایران، بزرگ‌ترین چالش برای اوباما در سال ۲۰۱۵ است، گفت که دو طرف برای رسیدن به یک توافق نهایی جدی هستند. از سوی دیگر و در کنگره آمریکا نیز یکی از سناتورهای ارشد ایالت «ایلینوی» در مصاحبه‌ای تاکید کرده است که کنگره جدید به دنبال آن است که لایحه‌‌ای برای تحمیل تحریمهای جدید علیه ایران به تصویب درآورد که غیرقابل وتو باشد. به گزارش «ایرنا» به نقل از خبرگزاری رویترز از واشنگتن، باراک اوباما روز گذشته در گفت‌وگو با رادیو ملی «ان پی آر» آمریکا گفت که ایرانی‌ها این فرصت را دارند که با جهان به توافق برسند. او با یادآوری این نکته که ایران باید از فرصت دست یافتن به توافق (جامع هسته‌ای) برای لغو تحریم‌ها استفاده کند، ادامه داد: «اگر آنها این کار را بکنند، توانایی، مهارت و منابع قابل توجهی داخل ایران وجود دارد که این کشور می‌تواند (با استفاده از آن) به قدرت منطقه‌ای بسیار موفقی تبدیل شود و در همان حال از معیارها و قوانین بین‌المللی تبعیت کند؛ این وضعیت برای همه خوب است.»
اوباما در این مصاحبه که روز ۱۸ دسامبر (۲۷ آذرماه) در کاخ سفید ضبط شده است، تایید کرد که رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران ممکن است و این در حالی است که «جو بایدن» معاون رئیس‌جمهور آمریکا اوایل ماه جاری میلادی تصریح کرده بود که شانس توافق نهایی با ایران کمتر از ۵۰ درصد است. ایران و گروه ۱+۵ در نوامبر سال گذشته میلادی (سوم آذر ۹۲) به توافق موقت ژنو تحت عنوان برنامه اقدام مشترک رسیدند و طبق آن قرار شد مذاکرات را به مدت ۶ ماه (تا تیر ۹۳) برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای ادامه دهند، اما از آنجا که بعد از ۶ ماه توافق جامع حاصل نشد، مذاکرات به مدت چهار‌ماه دیگر و تا ۲۴ نوامبر (سوم آذر ۹۳) تمدید شد که بعد از آن نیز به دلیل وجود اختلافات بر سر تحریم‌ها و تعداد سانتریفیوژها، رایزنی‌ها مجددا تا پایان ماه ژوئن ۲۰۱۵ (تیر ۹۴) تمدید شد.
اوباما در بخش دیگری از اظهاراتش ادامه داد که قبول دارد ایران بعد از آنکه «از یک جنگ هولناک با عراق» در دهه ۱۹۸۰ رنج برده است «نگرانی‌های مشروع دفاعی» دارد. او همچنین در این مصاحبه درخصوص احتمال بازگشایی سفارت آمریکا در ایران طی دوسال باقیمانده ریاست‌جمهوری‌‌اش گفت: «هرگز نمی‌گویم که امکان ندارد، اما فکر می‌کنیم این چیزها باید مرحله به مرحله صورت گیرد.» او ادامه داد: «شما می‌دانید، کوبا رویدادی بود که در ۵۰ سال ما مدام رفتارهای مشابهی داشتیم، اما هیچ چیز تغییر نکرد و سپس این سوال مطرح شد که آیا نباید با یک کشور تقریبا کوچک که هیچ تهدیدی برای ما و هم‌پیمانان ما ندارد، رفتار متفاوتی ایجاد می‌کردیم؟» اشاره اوباما به گشایش اخیر در روابط با کوبا است که به زعم کارشناسان می‌تواند سرآغازی برای شکل دادن به نگاه جدید آمریکا به واقعیت‌های جهانی باشد.
رئیس‌جمهور آمریکا سپس ایران و کوبا را مقایسه کرد و گفت: «بنابراین تاریخچه زیادی وجود دارد که از تاریخچه بین ما و کوبا متفاوت است و اهمیت راهبردی که تهران دارد با اهمیت راهبردی که کوبا دارد، متفاوت است.» اوباما با اشاره به این مساله تاکید کرد: «اگر ما بتوانیم به توافقی برسیم که تضمین کند ایران سلاح هسته‌ای ندارد و این توافق امکان‌پذیر شود؛ ما شروط چنین توافقی را می‌دانیم.» اوباما در پایان گفت اگر ما بتوانیم این گام اول بزرگ را برداریم، سپس امید من بر آن است که این مساله بتواند اساس تلاش ما برای بهبود روابط (با ایران) در طول زمان شود.
جدیت ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق
همزمان با جزئیات گفت‌وگوی اوباما با رادیو ملی «ان پی آر»، شبکه تلویزیونی «سی‌بی‌اس» آمریکا، توافق یا عدم توافق هسته‌ای با ایران را بزرگ‌ترین چالش برای اوباما درسال ۲۰۱۵ دانست، ولی گفت: «دو طرف برای رسیدن به یک توافق نهایی جدی هستند.» «سی‌بی‌اس» در میزگردی با موضوع «دربرابر ملت»، به بررسی اوضاع خاورمیانه به‌ویژه عراق وسوریه و دگرگونی جغرافیای سیاسی منطقه پس از حملات تروریستی داعش به عراق و تصرف بخش‌هایی از این کشور پرداخته است.
میجر گارت مجری برنامه با اشاره به نقش مهم ایران درمنطقه به‌ویژه عراق تاکید کرد که آمریکا باید به موازات مذاکرات هسته‌ای با تهران، ازظرفیت ایران برضدداعش در سیاست خارجه‌اش به خوبی استفاده کند. روبین رایت دیگر کارشناس سیاست خارجی در پاسخ به سوالی در این زمینه گفت: «ایران و آمریکا اکنون برای نخستین بار طی ۳۵ سال همزمان به یک نقطه رسیده‌اند و من گمان می‌کنم هردو کشور واقعا خواهان یک توافق هستند. اما همواره این مساله مطرح بوده که محافظه‌کاران در ایران می‌توانند خریدار توافق با آمریکا شوند؟»
این کارشناس افزود: «به گمان من این امکان وجود دارد، اما بدیهی است که آمریکا و ایران امروز منافع مشترک زیادی در خاورمیانه به‌ویژه درعراق دارند وهردوی آنها نگران گسترش حیطه نفوذ داعش و به طور گسترده‌تر و تجزیه مرزهای تعریف شده در یک قرن پیش هستند.»
گارت درادامه با اشاره به اینکه در کاخ سفید این احساس وجود دارد که حتی در صورت عدم توافق با ایران تداوم وضعیت موجود توافق چندان بدی نیست، نظر خبرنگار رویترز را در این زمینه جویا شد. «دیوید رود» گفت: «یک علامت سوال بزرگ درمورد این مذاکرات و توافق وجود دارد و آن نحوه نگرش کنگره آمریکا و اسرائیل است. اگر کنگره نوعی تحریمهای جدید را تصویب کند آنگاه مصالحه با ایرانیان دشوارتر خواهد شد.» این گزارشگر رویترز گفت: «برای دولت اوباما رسیدن یا نرسیدن به توافق یک مساله بزرگ در سال ۲۰۱۵ خواهد بود، ناکامی آنها وضعیت بسیار خطرناکی به‌وجود خواهد آورد.»
کنگره به دنبال تصویب لایحه غیرقابل وتو
همزمان با این تحولات، یکی از سناتورهای ارشد ایالت «ایلینوی» در مصاحبه با «فاکس‌نیوز» تصریح کرد که کنگره جدید تحت کنترل جمهوری‌خواهان به دنبال آن است که لایحه‌‌ای برای تحمیل تحریمهای جدید علیه ایران به تصویب درآورد که غیرقابل وتو باشد. به گزارش خبرگزاری فارس، «مارک کرک» سناتور ارشد جمهوری‌خواه ایالت «ایلینوی» روز یکشنبه اعلام کرد کنگره آمریکا از هفته دیگر کار خود را در حالی آغاز می‌کند که جمهوری‌خواهان کنترل هر دو مجلس نمایندگان و سنا آمریکا را به دست خواهند گرفت و احتمالا تحمیل تحریمهای جدید علیه ایران اولویت برتر کنگره جدید آمریکا خواهد بود.
کرک در این گفت‌وگو درخصوص کنگره جدید آمریکا گفت: «میچ مک‌کونل، رهبر اکثریت جمهوری‌خواهان سنا آمریکا گفته است اولین رای‌گیری تایید خط لوله است و دومین رای‌گیری بزرگ در زمینه تحریمهای ایران است، بنابراین انتظار داریم این موضوع (تحریمهای ایران) مطرح خواهد شد.»
او اعلام کرد که جمهوری‌خواهان سنا احتمالا حمایت کافی دموکرات‌ها برای تصویب یک لایحه غیرقابل وتو به منظور تصویب تحریم‌ها علیه ایران را خواهند داشت و در ادامه به حمایت دموکرات‌هایی چون «باب منندز» و «چاک شومر» از لایحه تحریمهای ایران اشاره کرد. کرک ادامه داد: «مساله خوب درباره این آرا این است که حمایت هر دو حزب را دارد. ۱۷ دموکرات با من هم رای هستند. هدف این است که بتوانیم به اکثریت غیرقابل وتو در سنا برسیم. این چیزی است که ما روی آن کار می‌کنیم و در واقع آن به دست آوردن یک آرای دو حزبی خوب است.»
جمهوری‌خواهان تلاش‌های خود را در ماه‌های اخیر چندین برابر کرده‌اند تا دولت آمریکا را وادار کنند تحریمهای جدیدی علیه ایران به تصویب برساند و چنین درخواست‌هایی برای تحمیل تحریمهای جدید علیه ایران به رهبری سناتورهای جمهوری‌خواه از جمله سناتور «جان مک‌کین»، «لیندسی گراهام» و «کلی آیوت» صورت گرفته است.
همچنین گراهام اوایل در دیدار با «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با متهم کردن مجدد ایران به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای گفت: «می‌خواهم اشاره کنم که به نظرم راهکار دیپلماتیک برای اهداف هسته‌ای ایران بهتر است. من از تلاش‌های دولت برای رسیدن به راهکاری مسالمت‌آمیز، حمایت می‌کنم. اما، شما بیش از هر کس دیگری، اشاره کرده‌اید که این تحریم‌ها بوده که ایران را پای میز مذاکره آورده و تنها همان‌ها هم هستند که آنها را به توافقی مجبور می‌کند که همه ما بتوانیم با آن کنار بیاییم.»
او ادامه داد: «آقای نخست‌وزیر، به اینجا آمده‌ام که بگویم کنگره از شما تبعیت می‌کند. در ژانویه سال آینده، طرح (مارک) کرک- (رابرت) منندز را به رای می‌گذاریم. این طرح ارائه‌شده از سوی دو‌حزب، می‌گوید اگر ایران از میز مذاکره کنار رود، تحریم‌ها از سر گرفته می‌شود؛ باید کاری کنیم که ایرانی‌ها بدانند از نظر آمریکا، تحریم‌ها آماده و سرپا هستند.»
فاکس‌نیوز گزارش کرد که این سناتورهای جمهوری‌خواه می‌گویند که توافق نهایی با ایران نباید به ایران ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم را بدهد و این در حالی است که باراک اوباما و دموکرات‌های واشنگتن همچنان از کنگره می‌خواهند رای‌گیری درباره تحریمهای جدید علیه ایران را به تعویق بیندازند، زیرا به اعتقاد آنها تصویب تحریمهای جدید، ادامه مذاکرات هسته‌ای را با مشکل مواجه می‌کند. «دایان فینستین» رئیس کنونی کمیته اطلاعات سنا که یک سناتور دموکرات است به خبرگزاری رویترز گفت: «شکست مذاکرات، در تضاد با منافع آمریکا است و بیش از پیش به بی‌ثباتی منطقه ناآرام (خاورمیانه) دامن می‌زند.»
ارسال نظر