پویایی مذاکرات هستهای از نگاه بروکینگز
ایسنا: تمدید مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ شامل پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بهعلاوه آلمان تا اواسط سال ۲۰۱۵ نشاندهنده دو ارزیابی متفاوت است. اول اینکه دو طرف نتوانستند به این اختلاف قدیمی خود پایان دهند که موجب افزایش نگرانیها درخصوص شکاف باقیمانده میان آنها شده است و دوم اینکه تمام طرفهای مذاکرهکننده از کنار رفتن از میز مذاکره پرهیز کرده و در مقابل، مسیر دیپلماسی را پویا نگه داشتهاند. تمدید دوباره برنامه اقدام مشترک که ایران و گروه ۱+۵ در نوامبر سال ۲۰۱۳ بر سر آن به توافق رسیدند فواید محسوسی را برای هر دو طرف در پی داشته است.
ایسنا: تمدید مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ شامل پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بهعلاوه آلمان تا اواسط سال ۲۰۱۵ نشاندهنده دو ارزیابی متفاوت است. اول اینکه دو طرف نتوانستند به این اختلاف قدیمی خود پایان دهند که موجب افزایش نگرانیها درخصوص شکاف باقیمانده میان آنها شده است و دوم اینکه تمام طرفهای مذاکرهکننده از کنار رفتن از میز مذاکره پرهیز کرده و در مقابل، مسیر دیپلماسی را پویا نگه داشتهاند. تمدید دوباره برنامه اقدام مشترک که ایران و گروه ۱+۵ در نوامبر سال ۲۰۱۳ بر سر آن به توافق رسیدند فواید محسوسی را برای هر دو طرف در پی داشته است. ایران توانسته است از بخشی از تحریمها رهایی یافته و به قسمتهایی از سرمایه بلوکه شده خود در خارج از مرزهایش دسترسی پیدا کند و در مقابل، محدودیتهایی را در برنامه غنیسازیاش بهعلاوه دسترسی بیشتر به تاسیسات هستهایاش پذیرفت که قابل توجه است. برای گروه ۱+۵ نیز تمدید توافق اولیه ژنو یک گزینه مناسب است این مساله بهویژه برای اروپاییهایی صدق میکند که خود را بیش از دیگران در برابر شکست دیپلماسی شکننده میبینند. روسیه و چین به اندازه اروپا و آمریکا برای خود تهدیدی از سوی ظرفیت هستهای ایران حس نمیکنند و دولت باراک اوباما نیز که انرژی زیادی را برای مذاکرات هستهای سرمایهگذاری کرده است، میگوید برای شکست آن یک طرح جایگزین شامل تحریمهای سنگینتر و تهدید به حمله آماده کرده است؛ بنابراین میتوان گفت اروپاییها برای وفق دادن خود، شرایط سختتری خواهند داشت. در واقع این اروپاییها بودند که وارد همکاری با ایرانیها شدند و مسیر تشکیل گروه ۱+۵ را هموار کردند. خاویر سولانا و سپس کاترین اشتون دو مسوول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا بودند که به نمایندگی از گروه ۱+۵ با ایرانیها گفتوگو میکردند و ناپدید شدن چارچوب مذاکرات قابلیت اروپا برای نفوذ در مساله هستهای ایران را از بین خواهد برد. همچنین این مساله اتحادیه اروپا را از حضور در بالاترین صحنه بینالمللی که تاکنون در آن ظاهر شده است، محروم خواهد کرد؛ اما اروپا چیزی بیشتر از عدم حضور در عرصه دیپلماسی بینالملل از دست خواهد داد. اروپا در یک راهحل بهدست آمده از مذاکرات فواید بسیار مهمتری میبیند که اولین آن در منافع امنیتی مشترکش با آمریکا است که شامل جلوگیری از تنشهای بیشتر در منطقه ناآرام خلیج (فارس) است. دیگر منفعت حصول یک توافق برای اروپا در مسائل اقتصادی است چون تحریمها علیه ایران سبب شده تا این قاره چندین سال از دسترسی به بازار این کشور محروم بماند. اگر چه بسیاری از شرکتهای انرژی اروپایی محدودیت در بازار سودمند انرژی ایران را پذیرفتهاند اما روی بازگشت به این بازار در آینده حساب باز کردهاند. گروه ۱+۵ علاوهبر این برای اروپا یک سکوی ارزشمند برای همکاری با قدرتهای جهانی محسوب میشود. با این حال اروپاییها به هر قیمتی خواهان توافق نیستند، اما تلاش میکنند مانع از بین رفتن روند کنونی میان ایران و آمریکا شوند که در این زمینه نیز موفق بودهاند. آنها اکنون میتوانند احساس پیروزی کنند و با ادامه مذاکرات و حفظ برنامه اقدام مشترک تا آنجا که میتوانند موافقت خواهند کرد.
ارسال نظر