وزیر خارجه عمان از «توافق بر سر مسائل بزرگ» خبرداد
ارزیابی میزبان از مذاکرات مسقط
گروه دیپلماسی: در شرایطی که روز گذشته دومین روز از مذاکرات هسته‌ای میان محمد جواد ظریف و جان کری، وزیران امور خارجه ایران و آمریکا و کاترین اشتون، هماهنگ‌کننده کشورهای ۱+۵ در هتل بوستان مسقط پایتخت کشور پادشاهی عمان انجام شد، یوسف بن علوی بن عبدالله، وزیر امور خارجه این کشور تاکید کرد:
وزیر امور خارجه عمان پس از پایان نخستین روز نشست مسقط اعلام کرد:
بر سر مسائل بزرگی توافق شده است
«مذاکرات به مسیری از پیشرفت رسیده است که بازگشت از آن سخت است.» بن‌علوی با جدی خواندن مذاکرات میان طرفین گفت: «ما امروز توانستیم بر سر مسائل بزرگی توافق کنیم و انتظار داریم که درباره مسائل باقی‌مانده نیز به راه‌حل دست یابیم.» به گفته این مقام عمانی، روز نخست مذاکرات هسته‌ای به بحث راجع به غنی‌سازی اورانیوم و تحریم‌های ایران اختصاص یافته بود. وزیر امور خارجه کشور میانجی تاکید کرد مذاکرات هسته‌ای بین ایران و غرب به نقاط حساسی رسیده است. روز گذشته نیز طرف‌های مذاکره‌کننده در دو نوبت صبح و بعد از ظهر به گفت‌وگو و رایزنی پرداختند تا در دو هفته مانده به پایان مهلت تعیین شده برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای درباره موارد اختلافی؛ یعنی میزان غنی‌سازی اورانیوم ایران، چگونگی لغو تحریم‌ها و مدت زمان توافق جامع به جمع بندی برسند. امروز و در آخرین روز از گفت‌وگوها نیز ایران و اعضای ۱+۵ در مسقط پای میز مذاکرات خواهند نشست. پس از پایان روز اول مذاکرات، وزیر امور خارجه عمان با ابراز امیدواری درباره حصول توافق نهایی ایران و گروه ۱+۵، گفت: «من فکر می‌کنم طرف‌های مذاکره‌کننده خواهان دستیابی به یک توافق هستند.» به گزارش «ایسنا»، به نوشته روزنامه «تایمز آو عمان»، بن علوی افزود: «این نشست‌ها نتیجه ۵ سال تلاش کشور سلطنتی عمان برای از بین بردن فاصله‌ها میان ایران و غرب و کنار هم قرار دادن تمام طرف‌ها برای رسیدن به یک راه‌حل صلح‌آمیز درخصوص برنامه هسته‌ای ایران است.»
اولین اظهارنظر وزیران خارجه در توییتر
از سوی دیگر روز گذشته وزرای خارجه ایران و آمریکا نخستین اظهارنظر خود بعد از آغاز مذاکرات هسته‌ای در مسقط را در توییتر اعلام کردند. وزیر خارجه ایران عصر دوشنبه همزمان با برگزاری مذاکرات سه‌جانبه در مسقط در صفحه توییتر خود نوشت: «در نهایت پیشرفت می‌کنیم.» همچنین جان‌کری، وزیر خارجه آمریکا نیز در صفحه توییتر خودش نوشت: «سخت در حال کار کردن هستیم.»
تمایل ندارم درباره مکاتباتم اظهارنظر کنم
از سوی دیگر همزمان با برگزاری مذاکرات فشرده نمایندگان ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا در مسقط، باراک اوباما در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌بی‌اس تاکید کرد که هنوز اختلافات برای دستیابی به توافق نهایی که درخصوص ماهیت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران اطمینان دهد به قوت خود باقی است. اوباما به سی‌بی‌اس گفت: «آمریکا و ایران در دشمنی با داعش اشتراک دارند اما مذاکرات هسته‌ای ایران هیچ ارتباطی با مبارزات علیه نیروهای داعش ندارد.» همچنین به گزارش خبرگزاری تسنیم رئیس‌جمهور آمریکا نامه به رهبر معظم انقلاب را نه تایید کرد و نه رد، اما گفت واشنگتن در جنگ علیه داعش با ایران هماهنگ نمی‌کند. اوباما درخصوص نامه فوق گفت: «تمایلی ندارم درباره مکاتباتی که با رهبران مختلف دنیا دارم، اظهارنظر کنم.» بر اساس این گزارش روزنامه‌های آمریکایی به تازگی مدعی شدند اوباما در نامه خود به رهبر ایران خواستار کمک این کشور برای مقابله با داعش شده است.
هنوز اختلافات وجود دارد
باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا روز یکشنبه ۱۸ آبان ماه گفته است همچنان فاصله زیادی بین مواضع ایالات‌متحده و ایران در مذاکرات برای رسیدن به توافقی بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی وجود دارد. به گزارش «ایسنا»، اوباما روز یکشنبه مدعی شد تحریم‌های اقتصادی به رهبری آمریکا موجب شده است تا ایران برای دستیابی به توافقی بر سر برنامه هسته‌ای‌اش پای میز مذاکره بنشیند. رئیس‌جمهور آمریکا گفت که گام نهایی شامل این است که ایران اطمینان جدی و قابل راستی‌آزمایی بدهد به گونه‌ای که اطمینان یابیم نمی‌تواند سلاح هسته‌ای تولید کند. این در شرایطی است که مقامات ایران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای تاکید داشته و اعلام کرده‌اند که ساخت سلاح هسته‌ای در دکترین دفاعی ایران جایی ندارند. گزارش‌های آژانس نیز همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرده‌اند.
معقول نبودن خواستههای آمریکا،مانع توافق
همزمان با این سخنان اوباما، علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی مهم‌ترین چالش جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای را زیاده‌خواهی کشورهای غربی به رهبری آمریکا دانست و گفت: «در صورت معقول بودن خواسته آمریکایی‌ها، مذاکرات در بازه زمانی کوتاهی به نتیجه خواهد رسید.» به گزارش واحد مرکزی خبر، بروجردی که یکشنبه شب دربرنامه گفت وگوی ویژه خبری سیما سخن میگفت، به بیانیه اخیر مجلس شورای اسلامی درباره مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد و گفت: «خطوط قرمز را ترسیم کردیم و حتما مصر هستیم که همه دستاوردهای هسته‌ای محفوظ بماند.» همچنین رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به این که در مقطعی آمریکایی‌ها می‌گفتند آب سنگین اراک به آب سبک تبدیل شود که نه ما و نه دولت قبول داشتیم و آنها هم قانع شدند که داشته باشیم، افزود: «فردو هم از نظر پدافند غیرعامل مصون از تعرض دشمن است از این رو حذف فردو کاملا غیرمنطقی است و باید سرجای خود باشد.» بروجردی با اشاره به تحریم‌هایی که توسط آمریکا، اروپا و شورای امنیت وضع شده، تاکید کرد: «این تحریم‌ها حتما باید برداشته شود، آمریکایی‌ها می‌گویند به‌تدریج، ولی اگر ما قرار باشد به تعهدات خود عمل کنیم، آنها هم باید به یکباره [تحریم‌ها را] بردارند.»
حمایت مجلس از مذاکرات
از دیگر سو بروجردی در گفت‌وگو با «ایلنا» از حمایت مجلس از مذاکرات مسقط خبر داد. رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ضمن اعلام حمایت مجلس از روند جاری مذاکرات هسته‌ای و اعتماد به مذاکره‌کنندگان گفت: «ما حامی تیم مذاکره‌کننده به سرپرستی آقای ظریف هستیم.» این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که چرا به‌رغم حمایت اکثریت مجلس شورای اسلامی متاسفانه برخی از اعضای کمیسیون امنیت ملی با انتشار اخبار غیر مستند برای روند جاری مذاکرات حاشیه‌سازی می‌کنند، افزود: «اشتباه و خطای یک نفر را به پای جمع ننویسید. مجلس حامی مذاکرات هسته‌ای است.»
احتمال گشایش دفتر بازرگانی آمریکا در ایران
از سوی دیگر در شرایطی که قرار است روحانی چهارشنبه این هفته به همراه جمع کثیری از بازرگانان و تجار شهرهای شمالی به باکو سفر کند، نشریه انگلیسی تایمز مدعی شده، قرار است مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا برای گشایش دفتر بازرگانی آمریکا در تهران، بین سبزعلی پور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران و طرف آمریکایی در باکو ادامه پیدا کند. به گزارش «ایلنا» به ادعای این نشریه، قرار است مذاکراتی نیز در این زمینه صورت گیرد. خبری که البته از سوی سبزعلی‌پور رئیس مرکز تجارت جهانی ایران تکذیب شد.
توافق بر سر توافق‌نامه جامع
همزمان با برگزاری آخرین دور از مذاکرات هسته‌ای، اظهارنظرهای متفاوتی راجع به این گفت‌وگوها صورت میگیرد. همچنان‌که روز گذشته یک دیپلمات روس اعلام کرد، توافق‌نامه جامع هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ عملا مورد توافق قرار گرفته است. به گزارش خبرگزاری فارس، این دیپلمات روسی نزدیک به مذاکرات در گفت‌وگو با روزنامه «کامرسانت» گفت که عملا همه جزئیات فنی توافق‌نامه نهایی مورد توافق طرفین قرار گرفته و تنها یک موضوع اصلی باقی مانده و آن روند چگونگی لغو تحریم ها از ایران است. این مقام روس که نامش فاش نشده، گفت: «این مساله ممکن است به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مرتبط باشد. دو گزینه در این رابطه وجود دارد: نخست آنکه بعد از انتشار گزارش بعدی آژانس که تقریبا هر ماه صورت میگیرد، بخشی از تحریم‌ها به‌طور خودکار لغو شود، یا اینکه طرفین بار دیگر گرد هم جمع شده و جزئیات اقدامات بعدی را بررسی کنند.»
آخرین فرصت آمریکا
در عین حال خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران نوشت: «دولت باراک اوباما با آخرین و بهترین فرصت برای پایان دادن اختلافات برنامه هسته‌ای ایران پیش از آنکه جمهوری‌خواهان بتوانند آن را نابود کنند روبه‌رو است.» مذاکره‌کنندگان پس از برگزاری یک نشست سه جانبه بدون اینکه حرفی از یک توافق فوری بزنند، گفتند که رایزنی‌هایشان روز دوشنبه نیز ادامه خواهد یافت. به گزارش «ایسنا» به نقل از آسوشیتدپرس، حصول یک توافق جامع می‌تواند به نگرانی‌ها به‌ویژه در منطقه خاورمیانه درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران پایان دهد و از طرف دیگر به این کشور کمک کند تا از تحریم‌ها رهایی یابد. اگرچه به‌رغم نزدیک شدن به ضرب‌الاجل ۲۴نوامبر هنوز موانعی وجود دارد.
نتانیاهو: چنین توافقی را نمیپذیریم
از سوی دیگر، باوجودی‌که مذاکره‌کنندگان به صورت خیلی جدی در تلاش برای دستیابی به توافق هستند، مقامات رژیم صهیونیستی نگران‌تر از پیش شدهاند. در این رابطه به گزارش عصر ایران، روز گذشته بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی اعلام کرد، اسرائیل توافقی که اجازه دهد ایران بخش بزرگی از قابلیتهای هسته‌ای خود را حفظ کند، نخواهد پذیرفت. گفتنی است مقامات اسرائیل هفته گذشته هیاتی بلند پایه امنیتی را رهسپار واشنگتن کردند تا در آستانه دور جدید مذاکرات ۱+۵ با ایران، از چند و چون مذاکرات با ایران و مواضع آمریکایی‌ها در مذاکرات هسته‌ای کسب اطلاع کنند. در ادامه ابراز نگرانی مقامات رژیم صهیونیستی، به گزارش خبرگزاری فارس، روز گذشته یک مسوول بلندپایه اسرائیلی نیز ضمن بیان اینکه حتی تمدید مذاکرات هم گزینه بدی به شمار میرود، گفت که تعداد سانتریفیوژهای مورد توافق آمریکا با ایران در حال افزایش است.»
دیدار هدفمند کری با فابیوس
از سوی دیگر سفیر سابق فرانسه در ایران طی یادداشتی در پایگاه تحلیلی ـ خبری «لوب‌لاگ» نوشته جان کری، وزیر خارجه آمریکا چند روز پیش به قصد جلوگیری از کارشکنی فرانسه در مذاکرات هسته‌ای بین ایران و گروه ۱+۵ با لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه دیدار کرده است. فرانسوا نیکولاند که بین سال‌های ۱۹۶۴ تا ۲۰۰۵ سفیر فرانسه در بسیاری از کشورها از جمله ایران بوده است درباره دیدار جان کری با وزیر خارجه فرانسه در روز ۵ نوامبر به دلایل این دیدار اشاره کرده است. نیکولاند می‌نویسد یکی از دلایل این دیدار مشکل فرانسه با «چارچوبی» بوده که آمریکا برای برآورده کرده نیازهای انرژی ایران به صورت صلح‌آمیز به این کشور ارائه کرده است. او در ادامه درباره دلایل این ملاقات می‌نویسد: «در حالی که کری احتمالا از فابیوس برای تعلیق تحریم‌های اروپا در زمان مقتضی کمک خواسته است هدف اصلی‌اش از این دیدار تضمین این بوده که فابیوس کج‌خلقی قبلی را که تقریبا حوالی همین زمان در سال گذشته نشان داد تکرار نکند.» این دیپلمات کهنه‌کار فرانسوی در ادامه خاطرنشان کرد: «کری این بار ریسک نکرده و فابیوس را در جریان آخرین تحولات جاری بین واشنگتن و تهران قرار داده است.»
ارسال نظر